İş Mahkemesinin 2009/671 esas nolu dosyasının bulunduğu, yargılama devam ederken derneğin tasfiye edildiğinin anlaşılması üzerine derneğin, bu davayla sınırlı olmak üzere ihyasının talep edildiği, davanın dernek tasfiye kurulu oluşturulması ve kurulun kararı ile fesh edilmesi nedeni ile tasfiye kurulu aleyhine ihya talepli davanın açıldığı görülmüştür. İlk derece mahkemesince iş mahkemesi kararının henüz kesinleşmediği, bu aşamada derneğin tasfiyesine karar verilmesinin usulsüz olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir. Fesih edilmiş derneğin davada taraf sıfatı kalmayacağından eldeki davayla sınırlı olacak şekilde ihyası sağlanarak dava şartlarından olan taraf ve dava ehliyeti noksanlığının giderilmesi amaçla iş bu davanın açıldığı anlaşılmıştır....
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ : Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; mahkemece verilen kararın hukuka aykırı olduğunu, TMK'nın 87. maddesinde açık bir şekilde olağan genel kurul toplantısının iki defa üst üste yapılamaması halinin derneğin kendiliğinden sona erme hallerinden biri olan düzenlendiğini, bu konuda derneğin kendiliğinden sona erdiğine karar verilmesine yönelik Yargıtay kararlarının da bulunduğunu, dernek başkanının beyanından da derneğin varlığını devam ettirmeye yönelik bir ifadenin bulunmadığını belirterek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE HUKUKİ GEREKÇE : Açılan dava, 4721 Sayılı TMK'nın 87/5. maddesi gereği davalı dernek olağan genel kurul toplantısının iki defa üst üste yapılmaması sebebi ile derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespiti istemine ilişkindir....
Dosyadaki bütün kağıtlar okunarak, tetkik hakiminin açıklamaları dinlenip, gereği düşünüldü: Y A R G I T A Y K A R A R I Davada, davalı derneğin 23.01.2007 tarihinden sonra faaliyetinin olmadığı, iki yılda bir ocak ayında yapılması gereken olağan genel kurulun yapılmadığı ileri sürülerek Türk Medeni Kanunu'nun 87/5 maddesi gereğince derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitine karar verilmesi istenilmiş, mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir. 5253 sayılı Kanunun 18.maddesinde ''Bu Kanunla ilgili olarak hukuk mahkemelerinde bakılacak davalarda basit yargılama usulü uygulanır'' hükmü yer almakta olup Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 317. maddesinde ise cevap süresinin, dava dilekçesinin davalıya tebliğinden itibaren başlayacağı düzenlenmiştir. Mahkemece davalı derneğin eski adresine tebligat yapılmak suretiyle savunma hakkını ortadan kaldırır şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Derneğin Kendiliğinden Sona Erdiğinin Tespiti Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş olup hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü. K A R A R Davacı ... dava dilekçesinde; davalı ... Derneğinin üst üste iki defa genel kurul toplantısını yapmadığından kendiliğinden sona erdiğinin tespitine karar verilmesini istemiş, Mahkemece davanın reddine karar verilmiştir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 87/.... maddesinde, derneğin olağan Genel Kurul toplantısının iki defa üst üste yapılmaması halinde kendiliğinden sona ereceği ve her ilgilinin sulh hakiminden derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitini isteyebileceği hükme bağlanmıştır. Somut olayda; davalı ......
işletmenin farklı tüzel kişiliklere ve vergi kaydına sahip olduklarını ve derneğin borçlu olmadığını beyan etmiş, anılan kararların aleyhe olan ve talep aşılarak verilen kısımlarının iptali ile davacı derneğin borçlu olmadığının kabulüne ve taraf olarak eklenmemesine dair karar verilmesini talep etmiştir....
Olağanüstü Genel Kurul Toplantısı yaptığı, bu nedenle 4721 Sayılı TMK. m.87/5 e göre Derneğin kendiliğinden sona ermesinin şartları oluştuğu ancak kendiliğinden sona erdiğinin tespiti talep edilen T5 1976 yılında kurulan eski ve köklü bir dernek oluşu, ulusal kapsamdaki T5 Federasyonu üyesi olduğu, tam zamanlı personel istihdam ettiği, 2017 yılı sonu itibari ile 2349 üyesi olduğu, derneğin aktif olarak faaliyetine devam ettiği, T5 hukuki olarak bağı olan Antalya Valiliği Toplumla İlişkiler Müdürlüğü, Gelir İdaresi Başkanlığı Antalya Vergi Dairesi Başkanlığı Kalekapı Vergi Dairesi Müdürlüğü, T5 Federasyonu ve Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı, Antalya Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne karşı bugüne kadar tüm mükellefiyetlerini yerine getirdiği, derneğin tüm bu yönleriyle kamuya yararlı bir dernek niteliği taşıdığı, ayrıca dosyada bilirkişiden derneğin kendiliğinden sona ermesine ilişkin 23/12/2019 tarihli rapor alındığı, bilirkişi raporunda da derneğin faaliyetine devam etmesinin üyelerinin...
tan talep etme şartları oluştuğu takdirde tahsil etmelerinin mümkün olduğu, bu noktada davalı derneğin, satış sözleşmesinin tarafı olmayan davacıyı bizzat sorumlu tutması mümkün olmadığı gibi, ... Asliye Hukuk Mahkemesi'nde derdest olan ve halen temyiz aşamasında bulunan dosya içeriğine göre de davalı derneğin bu harçtan dolayı dava dışı ...'u sorumlu tuttuğu, hal böyle iken adı geçen bonodan dolayı davacının, davalılara karşı borcu ve sorumluluğunun bulunmadığı, davalı derneğin kayden iyiniyetli hamil olmadığı gerekçeleriyle davacının davaya konu olan bonodan dolayı davalılara borçlu olmadığının tespitine, bononun taraflarla sınırlı olmak üzere iptaline, davacının ve davalı derneğin tazminat talebinin reddine karar verilmiş, hüküm davalı ... vekilince temyiz edilmiştir....
Bir derneğin feshedilebilmesi için o derneğin suç sayılan eylemlerin kaynağı haline geldiği, süregelen ve birden çok eylemin varlığının tespiti halinde mümkün olup ancak o takdirde dernek kurucularının asıl amaçlarının dernek faaliyeti yürütmek olmayıp dernek adı altında suç işlemeye veya ahlaka aykırı çalışmalar yapmaya yasal zemin hazırlamak olduğundan söz edilebilir. Dernekte ilk kez yapılan aramada ele geçirilen suç unsurunun varlığı veya dernek başkan ve üyelerinin bireysel nitelikte suç işlemeleri, derneğin feshi için yeterli neden kabul edilemez. Öte yandan bir tüzel kişi olan dernekler, ancak organları olan gerçek kişilerin bu sıfatla yaptıkları işlem ve fiillerden sorumludurlar. Somut olayda ise; davalı dernek lokalinde yapılan denetimde kumar oynatıldığının tespit edildiği anlaşılmaktadır. Dosyadaki bilgi ve belgeler ile suça konu tek eylem davalı derneğin bu suçun "kaynağı" haline geldiğini göstermeye yeterli nitelikte kabul edilemez....
Bir derneğin feshedilebilmesi için o derneğin suç sayılan eylemlerin kaynağı haline geldiği, süregelen ve birden çok eylemin varlığının tespiti halinde mümkün olup ancak o takdirde dernek kurucularının asıl amaçlarının dernek faaliyeti yürütmek olmayıp dernek adı altında suç işlemeye veya ahlaka aykırı çalışmalar yapmaya yasal zemin hazırlamak olduğundan söz edilebilir. Dernekte ilk kez yapılan aramada ele geçirilen suç unsurunun varlığı veya dernek başkan ve üyelerinin bireysel nitelikte suç işlemeleri, derneğin feshi için yeterli neden kabul edilemez. Öte yandan bir tüzel kişi olan dernekler, ancak organları olan gerçek kişilerin bu sıfatla yaptıkları işlem ve fiillerden sorumludurlar. Somut olayda ise; davalı dernek lokalinde yapılan denetimde kumar oynatıldığının tespit edildiği anlaşılmaktadır. Dosyadaki bilgi ve belgeler ile suça konu tek eylem davalı derneğin bu suçun "kaynağı" haline geldiğini göstermeye yeterli nitelikte kabul edilemez....
Bu derneklerin para, mal ve haklarının tasfiyesi mahkeme kararında belirtilen esaslara göre yapılır ve tasfiyenin tamamlanmasını müteakip, durum ilgili mülki idare amirliğine bildirilir" hükmünün yer aldığı, ihbar edenin dilekçesine ekli devrin yapılacağı derneğe ait bilgi başlıklı yazıda dava konusu derneğin amacına en yakın ve en fazla üyeye sahip derneğin bildirilmiş olduğu anlaşılmaktadır. Dava; 5253 Sayılı Derneklek Kanunu 15. maddesi ve Dernekler Yönetmeliğinin 89/b maddesi uyarınca derneğin tasfiyesine ilişkindir. Tasfiyeye ilişkin kurumlardan cevaplar gelmiş, ve tüm deliller toplanmıştır. Rize Sulh Hukuk Mahkemesi 2014/707 Esas 2014/1002 Karar sayılı derneğin kendiliğinden feshi dosyası getirtilmiş ve incelenmiştir....
