GEREKÇE: Dava, ilk genel kurul toplantısının süresinde yapılmaması nedeniyle, derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitine ilişkindir....
Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 17/10/2017 tarih ve 2016/271 E.- 2017/485 K. sayılı kararı gereğince derneğin feshine karar verilen T4 nin tasfiyesi istenilmiş olduğu anlaşılmıştır. 5253 sayılı Dernekler Kanunu'nun 15. maddesinde, feshedilen veya münfesih hale düşen derneklerin para, mal ve haklarının tasfiyesi tüzüklerinde gösterilen esaslara göre yapılacağı belirtilerek tasfiye hususunda dernek genel kurulu tarafından bir karar alınmamış veya genel kurul toplanamamışsa yahut dernek mahkeme kararıyla feshedilmişse, derneğin bütün para, mal ve haklarının mahkeme kararıyla tasfiye edileceği hükme bağlanmış; derneklerin tasfiyesinin nasıl yapılacağı ise Dernekler Yönetmeliğinde ayrıntılı olarak düzenlenmiş olup Yönetmeliğin 89. maddesinde, genel kurul kararı ile feshedilen veya kendiliğinden sona erdiği tespit edilen derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesi, tüzüğünde gösterilen esaslara göre yapılacağı, derneğin mahkeme kararı ile feshedilmesi halinde, derneğin bütün para, mal ve hakları, mahkeme...
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ : İlk derece mahkemesince yapılan yargılamada;"...Davacı vekili her ne kadar dava dilekçesinde davalı derneğin ilk genel kurul toplantılarını yapmak ve zorunlu organları oluşturmakla yükümlü olduğunu, ancak derneğin toplantı yapmadığını bu sebeple TMK 87/2 maddesi gereği derneğin kendiliğinden sona erdiğinin ve derneğin feshine karar verilerek tasfiyesinin yapılmasını talep etmiş ise de, Mahkememiz 2022/455 esas sayılı dosyası üzeriden " derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitine" ilişkin davanın devam ettiği, diğer taraftan derneğin tasfiyesine yönelik talep ise tefrik edilerek iş bu dosyamız üzerinden davaya devam olunmuş ancak derneğin tasfiye istemine yönelik olması ve derneğin tasfiyesine ilişkin davaların Asliye Hukuk Mahkemesinin görev alanına girmesi sebebiyle" gerekçeleri ile; Mahkememizin GÖREVSİZLİĞİ nedeniyle davanın USULDEN REDDİNE, dair karar verilmiştir....
Davalı idare tarafından hukuka uyarlık bulunmadığı ileri sürülerek anılan idare mahkemesi kararının temyizen incelenip bozulması istenilmektedir. 2908 sayılı Dernekler Kanunu'nun kamu yararına çalışma niteliğini belirleyen 58. maddesinde, "Bir derneğin kamu yararına çalışan derneklerden sayılabilmesi için Derneğin enaz bir yıldan beri faaliyette bulunması, Derneğin amacı ve bu amacı gerçekleştirmek için giriştiği faaliyetlerin ülke çapında yararlı sonuçlar verecek nitelik ve ölçüde olması şarttır."...
Mahkemece karar gerekçesinde “davanın, davalı derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespiti taleplidir. Her ne kadar derneğin feshine ve tasfiyesine karar verilmiş ise de, dilekçe içeriğinden ve ekli belgelerden davalı derneğin ilk genel kurul toplantısını yapmadığı ve bu nedenle tasfiyesinin istenildiği anlaşılmaktadır. TMK 87/1-2. maddesi uyarınca, derneğin ilk genel kurul toplantısını süresinde yapmaması derneğin kendiliğinden sona erme sebeplerindendir. Aynı maddenin 2. fıkrasında bu durumda her ilgilinin sulh hakiminden derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitini talep edebileceği öngörülmüştür. Mahkemelerin açılan davalarda görevli olmaları HMK 114/1-c maddesinde dava şartı olarak sayılmıştır. HMK'nın 87/2 maddesine göre açılan davada sulh hukuk mahkemeleri görevlidir. Dolayısıyla açılan davada görev bakımından dava şartı yerine getirilmemiştir. Bu nedenle davanın dava şartı eksikliği nedeni ile reddi gerekir....
Gereği görüşüldü: Dava, T.M.K. 87/5 maddesinde yer alan sebebe dayalı derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş, hüküm, davacı dernekler il müdürlüğü tarafından temyiz edilmiştir. Yerel mahkemece davalı derneğin tüzüğünde her ne kadar olağan genel kurul toplantılarının iki yılda bir yapılacağı ön görülmüş ise de T.M.K nu ve Dernekler Kanununda olağan genel kurul toplantılarının üç yılda bir yapılacağının düzenlendiğini ve T.M.K. 87/5 maddesinde iki defa üst üste olağan genel kurul toplantılarının yapılmamasının derneğin sona erme nedeni olarak kabul edildiği 6 yıllık sürenin davanın açıldığı tarih itibariyle dolmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Dosya kapsamına göre yerel mahkemenin red gerekçesi yerinde değildir. Davalı derneğin 2006 ve 2008 yılı olağan genel kurul toplantılarını tüzükte gösterilen Kasım ayında yapmadığı gerekçesiyle kendiliğinden dağıldığının tespiti isteminde bulunulmuştur....
TÜRK MİLLETİ ADINA Hüküm veren Danıştay Onuncu Dairesince gereği düşünüldü: Dava, … Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Derneğinin, içkili lokal ruhsatının iptaline ve Derneğin faaliyetten men edilmesine ilişkin 22.3.1995 tarihli işlemin iptali istemiyle açılmıştır. Açılan bu dava sonucunda, … İdare Mahkemesince, dava dosyasının incelenmesinden; derneğin kuruluşundan itibaren Dernekler Kanununun 37....
Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Dava, derneğin tasfiyesi istemine ilişkindir. ... Sulh Hukuk Mahkemesi, sona eren derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesinde açıkça sulh mahkemesinin görevli olduğuna dair bir hüküm bulunmadığı, derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitine (münfesih hale düştüğüne) sulh mahkemesince karar verilebilecek olmasının tasfiyesinin de bu mahkemece yapılacağı anlamına gelmediği, tasfiye kararı verilmesinin görev alanı dışında olduğu gerekçesiyle görevsizlik yönünde hüküm kurmuştur. ... 2....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde, derneğin tasfiyesi istenilmiştir. Mahkemece davanın görev yönünden reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Dava dilekçesinde; davalı derneğin tasfiyesinin yapılmasına karar verilmesi istenmiş, mahkemece dava dilekçesinin görev yönünden reddi ve görevsizlik kararı ile dosyanın görevli ve yetkili......
Dosyada bulunan bilgi ve belgelerin incelenmesinden; davacının davalı dernek hakkında alacak davası nedeniyle dava açtığının ve davayı kazanması nedeniyle ilamın icraya konularak takip başlatıldığı ve takip sonucu menkul malların haczedildiği, ancak borç ödemede acze düşüldüğüne dair aciz belgesinin alınmadığı anlaşılmaktadır. 4721 sayılı TMK nun 87. maddesinde derneğin kendiliğinden dağılma nedenleri sayılmış, 3. fıkrasında da derneğin ödemeden acze düşmesinin de kendiliğinden dağılma nedenleri arasında olduğu belirtilmiş, aynı maddenin son fıkrasında ise ilgili herkesin mahkemeye müracaatla derneğin kendiliğinden dağıldığının tespitini isteyebileceği hükme bağlanmış, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 143. maddesi de alacaklı alacağının tamamını alamamışsa kalan miktar için kendisine bir aciz vesikası verileceğini düzenlemiştir....
