DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE HUKUKİ GEREKÇE : Açılan dava, davacının dernek üyeliğinden çıkarılmasına dair dernek yönetim kurulu kararının iptali istemine ilişkindir. Dava dosyası arasındaki bilgi ve belgelerden davacının dernek üyesi iken kendisi ile birlikte çok sayıda dernek üyesinin en az 3 yıl ve üzeri olmak üzere üyelik aidatlarını ödemediklerinden bahisle dernek üyeliğinden çıkarılmalarına, dernek yönetim kurulunca 17/01/2013 tarihinde karar verildiği görülmektedir. Davacı tarafça sunulan 20/06/2019 tarihli dernek gelirleri alındı belgesi incelendiğinde; davacının davalı derneğe 2007 ila 2019 yılları arasına ilişkin toplam 780,00 TL aidat borcunu ödediği görülmektedir....

Anayasasının 33. maddesinde; herkesin, önceden izin almaksızın dernek kurma ve bunlara üye olmaya ya da üyelikten çıkma hürriyetine sahip olduğu, dernek kurma hürriyetinin kullanılmasında uygulanacak şekil, şart ve usullerin kanunda gösterileceği hüküm altına alınmıştır. 2908 sayılı Dernekler Kanunu'nun 8. maddesinde; dernek tüzüğünde, derneğin şubesinin bulunup bulunmayacağı, bulunacak ise, şubelerin nasıl kurulacağı, görev ve yetkileri ile dernek genel kurulunda nasıl temsil edileceğinin belirtilmesinin zorunlu olduğu, 19. maddesinde; derneklerde genel kurul, yönetim kurulu, denetleme kurulu oluşturulmasının zorunlu olduğu, derneklerin başka organlar da kurabileceği, ancak bu organlara genel kurul ve denetleme kurulunun görev, yetki ve sorumluluklarının devredilemeyeceği, 27. maddesinde; dernek yönetim kurulunun görevleri arasında, derneği temsil etmek veya bu hususta kendi üyelerinden bir veya bir kaçına yetki vermek, dernek şubelerinin açılmasını kararlaştırmak ve şube kurucularına...

< Halkevleri … Şubesinin 2908 sayılı Dernekler Kanununun 54.maddesi uyarınca faaliyetten alıkonulmasına ilişkin davalı idare işleminin iptali istemiyle açılan davasonucunda, ...İdare Mahkemesince, dernek şubesinde yapılan kontrol sonucu dernek şubesinin amaçları dışında faaliyette bulunduğu yolunda bilgi ve belgeler elde edildiği, kontrol esnasında dernekte bulunan 91 kişiden 70'nin dernek üyesi olmadığının anlaşıldığı, buna dayalı olarak dernek şubesi ve yönetim kurulu üyeleri hakkında gerekli işlem yapılmak üzere Cumhuriyet Savcılığına bildirimde bulunulduğu, bu konuda yapılacak yargılama sonuçlanıncaya kadar geçici tedbir mahiyetinde dernek şubesinin faaliyetten alıkonulamasında hukuka aykırılık görülmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Davacı tarafından, anılan idare mahkemesince verilen … tarih ve … sayılı kararın bozulması istenilmektedir....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Ceza Mahkemesi SUÇ : Hizmet nedeniyle güveni kötüye kullanma HÜKÜM : Beraat Dosya incelenerek gereği düşünüldü: Sanığın başkanı olduğu dernek adına katılana kiraya verdiği işyeri için 31.500 TL nakit para ve 31.500 TL'lik çek aldığı halde bunu dernek kayıtlarında göstermediği, katılana makbuz vermediği, yapılan kontratta sadece bir kısmını gösterdiği iddia edilen olayda; Sanığın 14 ay peşin olmak üzere yalnızca 31.500 TL'lik çek aldığını ve kontrattan önce tahsil edip sözleşmeye bunu geçirdiğini, söz konusu parayı tahsil eder etmez dernek hesabına yatırdığını ve dernek harcamalarında kullanıldığını savunması karşısında; sanık tarafından kabul edilen miktar açısından sanığın söz konusu parayı nerelere harcadığı hususunda ayrıntılı olarak beyanının alınması, banka hesap kayıtlarının getirtilmesi, dernek muhasebecisinin olaya dair bilgisinin alınması ve tüm dosyanın dernek defterleri ile birlikte alanında uzman bilirkişiye tevdi edilerek rapor...

Özetle dernek genel kurulunda dernek üyeleri tarafından seçilen derneğin yürütme ve temsil organı olan yönetim kurulu görevlerini kanuna ve dernek tüzüğüne uygun olarak yerine getirmek zorundadır. Türk Medeni Kanunu'nun derneklere dair hükümleri ile Dernekler Kanunu hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; kanun koyucu, öncelikle genel kurulu olağan toplantıya çağırma görevini yönetim kuruluna verdiği, bu yükümlülüğü yerine getirmeyen veya toplantının yapılmasına rağmen sonuç bildirisini süresinde mülki idare amirliğine bildirmeyen dernek yönetim kurulu başkanına idari para cezası verilmesini öngörerek, derneğin genel kurullarının kanun ve dernek tüzüğünde belirtilen zaman aralıklarında yapılmasını ve derneğin tüzel kişiliğinin devam etmesini öngörmüşken, yönetim kurulunun bu görevini yerine getirip dernek üyelerini usulüne uygun toplantıya çağırmasına rağmen üst üste iki genel kurul toplantısının yapılamamasını ise kendiliğinden sona erme sebebi kabul etmiştir....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Dernek (Dernek Genel Kurulu Kararlarının İptali İstemli) Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş olup hükmün davalı temsilcisi tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü. KARAR Davalı derneğin 03.01.2015 tarihli seçimli olağanüstü genel kurul toplantısında alınan kararların iptali istemine ilişkin olarak davacı tarafından açılan davanın yapılan yargılaması sonunda, kabulüne karar verilmesi üzerine; hüküm, davalı dernek tarafından süresinde temyiz edilmiş ise de; davalı dernek temsilcileri başkan Ömer Güler ile muhasip üye Refik Yenigün müşterek imzalı 30.05.2015 tarihli dilekçeyle temyizden feragat etmişlerdir....

Anayasanın 33. maddesi uyarınca temel haklardan olma dernek kurma hakkı ile ilgili hükme göre “Herkes, önceden izin almaksızın dernek kurma ve bunlara üye olma ya da üyelikten çıkma hürriyetine sahiptir. Hiç kimse bir derneğe üye olmaya ve dernekte üye kalmaya zorlanamaz. Dernek kurma hürriyetinin kullanılmasında uygulanacak şekil, şart ve usuller kanunda gösterilir. Dernek hakkı Anayasanın 33. maddesinde sayılanlar dışında bir derneğin etkinliklerine katılma ve dernek üyelerinin menfaatlerini korumak üzere faaliyette bulunma haklarını da içermektedir". Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 11. maddesine göre de “Her şahıs asayişi ihlâl etmeyen toplantılara katılmak ve başkalarıyla birlikte sendikalar tesis etmek ve kendi menfaatlerini korumak üzere sendikalara girmek hakkı dâhil olmak üzere dernek kurmak hakkını haizdir”. Görüldüğü gibi derneğe üye olma hakkının temel yansıması dernek faaliyetlerine ve toplantılarına katılma hakkıdır....

Aynı Kanunun 73. maddesinde, derneğin nihai kararlarının en yetkili organ olan genel kurul tarafından verileceği, 83. maddesinin 2. fıkrasında ise derneğin diğer organ kararlarına karşı dernek içi denetim yolları tüketilmedikçe iptal davası açılamayacağı hükme bağlanmış olup, genel kurulun onayı olmayan yönetim veya disiplin kurulu kararlarının derneğin denetim yolları tüketilmiş kararları olarak kabul edilemez. Somut olayda dava, dernek yönetim kurulunun 11.11.2009 tarihli kararlarının yok hükmünde olduğunun tespiti istemine ilişkin olup davacı dernek adına vekili tarafından 11.11.2009 tarihindeki yönetim kurulu üyeleri davalı gösterilerek açılmıştır. Davacı dernek yönetim kurulunun 11.11.2009 tarihli kararlarının yok hükmünde olduğunun tespitini istemiş ise de, kendi kararlarının değiştirilmesi yönünde yönetim kurulunda her zaman yeni bir karar alabileceği gibi, bu konunun dernek genel kurulunda görüşülmesini de sağlayabilir....

tarafından kurulan iktisadi işletmenin ayrı bir tüzel kişiliğinin bulunduğundan bahsetmenin mümkün olmadığını, buna göre T4nin, tıpkı dernek şubesi, dernek lokali ve dernek sandığı gibi dernek tüzel kişiliğinden ayrı mütalaa edilemeyecek derecede dernekle bütün ve kişiliği dernek tüzel kişiliğinden mündemiç bir yan işletme olduğunu, kural olarak derneklerin kazanç paylaşımı amacıyla kurulmalarına yahut ticari faaliyette bulunmalarına yasal olanak bulunmadığını, zaten derneğin iktisadi işletmelerinin kuruluş gayesinin de, bu hukuki engeli bir şekilde aştığını, ancak belirtildiği gibi bir derneğin, kurduğu bir iktisadi işetme aracılığıyla ticari faaliyette bulunması durumunda, iktisadi işletmenin dernek tüzel kişiliğinden ayrı ve bağımsız bir tüzel kişiliğe sahip olduğundan bahsedilemeyeceğini, bu durumda iktisadi işletmenin her türlü işlemlerinin dernek tüzel kişiliğini bağlayacağı ve dernek tüzel kişiliğinin sorumluluğuna gidilebileceği gibi, derneğin borçları nedeniyle iktisadi işletmenin...

Her ne kadar davacı, dernek tüzüğü, Medeni Kanun ve Dernekler Kanununda düzenlenen üyelik koşullarını taşımakta ise de; Türk Medeni Kanunun 63. maddesine göre davalı dernek üye kabulüne zorlanamayacağından ve davacının başvurusu davalı dernek tüzüğüne uygun olarak yetkili organlarca reddedildiğinden" gerekçeleri ile; 1- Davanın REDDİNE, dair karar verilmiştir....