TTK 122 m. uyarınca, acentenin talep edebileceği denkleştirme tazminatı miktarı, son beş yıllık faaliyeti sonucu aldığı tüm ödemelerin (komisyon, prim vs.) yıllık ortalamasını aşamaz. Beş yıldan daha az süren acentelik ilişkilerinde talep edilebilecek denkleştirme tazminatında azami miktar, faaliyet gösterilen sürenin yıllık ortalamasıdır. Somut olayda, hükme esas alınan raporlara itiraz olduğu gibi hükme elverişli de görülmemiştir....
Madde hükmü gereğince denkleştirme alacağı talep etme hakkının doğrduğunu, taraflar arasında düzenlenen sözleşmeler gereği şimdilik 20.000 TL denkleştirme alacağının davalıdan alınarak davacıya verilmesini, denkleştirme alacak miktarının bilirkişi tarafından inceleneceği bu nedenle belirsiz alacak davası olarak davanın kabulüne karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
GEREKÇE: Dava, acentelik sözleşmesinden kaynaklanan gelir kaybı tazminatı ve portföy tazminatının davalıdan tahsili istemine ilişkindir. Uyuşmazlık konusu, taraflar arasındaki acentelik sözleşmesinin haklı nedenle feshedilip edilmediği, bu bağlamda davacının denkleştirme tazminatı ve gelir kaybı tazminatı talep edip edemeyeceği, edebilecek ise miktarının belirlenmesi noktasındadır. Davacı, haksız fesih nedeniyle portföy tazminatı talep etmektedir. Davacı yanın talep ettiği portföy tazminatı talebi TTK'nın 122(1)-a-c maddeleri ve (2) maddesine dayanmaktadır. Taraflar arasında 07/01/2016 tarihli acentelik sözleşmesinin düzenlendiği, davalı tarafından keşide edilen .......
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerden dolayı, davalı vekilinin karar düzeltme isteğinin HUMK 442. maddesi gereğince REDDİNE, aşağıda yazılı bakiye 44.70 TL karar düzeltme harcının ve 3506 sayılı Yasa ile değiştirilen HUMK 442/3. maddesi hükmü uyarınca takdiren 709,50 TL para cezasının karar düzeltilmesini isteyen davalıdan alınarak Hazine'ye gelir kaydedilmesine, 28/04/2022 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi KARŞI OY Dava, denkleştirme tazminatı istemine ilişkindir. Denkleştirme talebinin koşullar TTK m. 122'de düzenlenmiştir. Bu hüküm acenteye ve hakkaniyete aykırı düşmedikçe, tek satıcılık ve benzeri diğer tekel hakkı veren süreli sözleşmelere de uygulanır. Denkleştirme tazminatının koşullar ise sözleşmenin sona ermesi, yeni müşteri/ önemli menfaat, acentenin veya tek satıcının ücret kaybına uğraması, denkleştirme ödemesinin hakkaniyete uygun olması şeklindedir....
Davalı vekilinin bilirkişi raporlarında denkleştirme tazminatı üst sınırı hesaplanırken yalnızca acente tarafından yapılan üretim tutarların baz alındığını, hesaplama yönteminin TTK'nın 122 maddesinin 2. Fıkrasına aykırı olduğuna yönelik istinaf sebepleri incelendiğinde, 6102 sayılı TTK'nın 122. maddesinde açıkça "denkleştirme istemi" olarak tanımlanan, doktrinde de "müşteri tazminatı", "portföy tazminatı", "portföy akçesi" olarak da ifade edilen bu tür tazminat, mülga 6762 sayılı TTK'nın sigorta hükümlerinde açıkça düzenlenmemiştir....
GEREKÇE: Açılan dava, Acentelik sözleşmesinin olağan feshinden kaynaklanan denkleştirme tazminatı ve komisyon alacağı istemlerine ilişkindir....
Genel olarak portföy tazminatı, acentelik sözleşmesi sona erdikten sonra, bu ilişki devamı boyunca acentenin kişisel gayretiyle yarattığı müşteri çevresinden akidinin halen yararlanması, acentenin ise yararlanmaması nedeniyle uğradığı kaybın karşılığıdır. Somut olaydan sonra yargılama sırasında yürürlüğe giren 6102 sayılı TTK'nın 122. maddesinde açıkça "denkleştirme istemi" olarak tanımlanan, doktrinde de "müşteri tazminatı", "portföy tazminatı", "portföy akçesi" olarak da ifade edilen bu tür tazminat, mülga 6762 sayılı TTK'nın sigorta hükümlerinde açıkça düzenlenmemiştir....
Dosya kapsamında alınan tüm raporlar birlikte incelendiğinde; 5684 sayılı Sigortacılık Kanunun 23.maddesinin 16.bendi gereğince sözleşme ilişkisinin sona ermesinden sonra sigorta acentesinin portföyü sayesinde önemli menfaatler elde ediyor ve hakkaniyet gerektiriyor ise sigorta acentesinin sigorta şirketinden tazminat talep edebileceği hükmü gereğince bilirkişilerce hesaplanan iki yıllık mevcut komisyon belgelerine göre davacının 56.466,05 TL denkleştirme tazminatı talep edebileceğine karar verilmiştir. Yargıtay bozma ilamı sonrasında asıl davada 1.000,00 TL talep edilmesi nedeniyle asıl dava yönünden tam kabul kararı verilmiş, birleşen davada ise 79.000,00 TL talep edilmesi ve davacının asıl davada hükmedilen miktar dışında 55.466,05 TL denkleştirme tazminatı kaldığı anlaşıldığından birleşen davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Bozma ilamı doğrultusunda asıl ve birleşen dosyalar yönünden ayrı ayrı hüküm kurulmuştur....
Genel olarak denkleştirme tazminatı, acentelik sözleşmesi sona erdikten sonra, bu ilişki devamı boyunca acentenin kişisel gayretiyle yarattığı müşteri çevresinden akidinin halen yararlanması, acentenin ise yararlanmaması nedeniyle uğradığı kaybın karşılığıdır. Somut olayda uygulanması gereken 6102 sayılı TTK'nın 122. maddesinde açıkça "denkleştirme istemi" olarak tanımlanan, doktrinde de "müşteri tazminatı", "portföy tazminatı", "portföy akçesi" olarak da ifade edilen bu tür tazminattır. TTK'nın 122/4. maddesi uyarınca denkleştirme isteminin sözleşme ilişkisinin sona ermesinden itibaren bir yıl içerisinde ileri sürülmesi gerekir. Bu sürenin niteliği hususunda öğretide görüşbirliği olmadığı, hak düşürücü süre mi yoksa zamanaşımı süresi olup olmadığının yasal düzenlemede açıklanmadığı; maddenin gerekçesinde de sürenin niteliğinin uygulama tarafından belirlenmesi gerektiği yazılıdır....
Genel olarak denkleştirme tazminatı, acentelik sözleşmesi sona erdikten sonra, bu ilişki devamı boyunca acentenin kişisel gayretiyle yarattığı müşteri çevresinden akidinin halen yararlanması, acentenin ise yararlanmaması nedeniyle uğradığı kaybın karşılığıdır. Somut olayda uygulanması gereken 6102 sayılı TTK'nın 122. maddesinde açıkça "denkleştirme istemi" olarak tanımlanan, doktrinde de "müşteri tazminatı", "portföy tazminatı", "portföy akçesi" olarak da ifade edilen bu tür tazminattır. TTK'nın 122/4. maddesi uyarınca denkleştirme isteminin sözleşme ilişkisinin sona ermesinden itibaren bir yıl içerisinde ileri sürülmesi gerekir. Bu sürenin niteliği hususunda öğretide görüşbirliği olmadığı, hak düşürücü süre mi yoksa zamanaşımı süresi olup olmadığının yasal düzenlemede açıklanmadığı; maddenin gerekçesinde de sürenin niteliğinin uygulama tarafından belirlenmesi gerektiği yazılıdır....
