zararın meydana gelmesinde davacı kiralayanlara atfedilecek bir kusur bulunmadığı, davalının ise sözleşme ile üstlendiği izinleri alamamış olması ve basiretli bir tacir gibi davranmamış olması nedeniyle kusurlu olduğu, bu nedenlerle kira sözleşmesinin feshedilmesinin haklı nedene dayanmadığı, davalı tarafın sözleşmeyi haksız feshettiğinden cezai şartı ödemekle yükümlü olduğu ancak davacıların muhtemel zararı gözetilerek cezai şart bedelinden %20 oranında takdiri indirim yapıldığı, davacıların sözleşmenin ... feshi nedeniyle uğradıkları zararın, cezai şart tutarından daha fazla olduğunu ispatlayamadıkları, hükmedilen cezai şart tutarı ile mevcut zararları tazmin edildiğinden mahrum kalınan kira bedeli vs. taleplerde bulunamayacakları, tespit dosyası ile belirlenen tadilat giderlerinden davalının sorumlu tutulduğu gerekçesiyle; davanın kısmen kabulü ile itirazın kısmen iptaline, takibin 1.300.000 TL inşaat ve elektrik bakım onarım gideri, 4.124.168 TL cezai şart bedeli olmak üzere toplam...
Mahkemece iddia, savunma, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, sözleşmede kira tazminatı ve cezai şartın ayrı ayrı istenebileceğine ilişkin hüküm bulunmadığından ve kira cezai şartı aranmadığından 100.000 TL cezai şartın tahsiline karar verilmiştir. Kararı, taraf vekilleri temyiz etmiştir. ...-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, taraflar vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir. ...-Dava, taraflar arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine dayalı kira tazminatı ve cezai şart istemine ilişkindir. 6098 sayılı TBK'nın 182/.... maddesi uyarınca hakim aşırı gördüğü cezai şart miktarında hakkaniyete uygun bir tenzilat yapar hükmü mevcuttur....
Maddesi kapsamında hüküm altına alınması; belirlenen kira alacağının sözleşmede kararlaştırılan cezai şartı aşmaması ve davacı tarafça da ihtirazı kayıt konulduğunun ispatlanmaması halinde davacının talebinin reddedilmesi; belirlenen kira alacağının sözleşmede kararlaştırılan gecikme cezasından fazla olduğu ve ihtirazı kayıtta konulduğunun ispatlaması halinde ise, kira alacağına (ifaya ekli cezai şart miktarı ile birlikte aşan zarar) alacağına hükmedilmesi gerekir....
Bir aylık kira bedelinin ortalama 1.000,00 TL olduğu kabul edildiğinde, davacının 9 daire için kira alacağı toplamı 529,499,97-TL'dir. Davacı vekilince 07/09/2022 tarihli ıslah dilekçesi ile dava dilekçesinde 370.000,00-TL olarak talep edilen kira bedeli alacağı 159.499,97-TL artırılarak 529.499,97-TL'ye çıkarılmış olup, alınan bilirkişi raporuna mahkememizce itibar edilerek kira bedeli alacağı talebinin kabulüne karar vermek gerekmiştir. Davacının Cezai Şart Alacağı Talebi Değerlendirildiğinde; Davaya konu edilen Ek sözleşme başlıklı sözleşmenin 1. Maddesinde esas sözleşmenin hangi maddesinde belirtilen durumların meydana gelmesi durumunda cezai şart ödeneceği belirtilmemiştir. 2. Maddesinde inşaat belirlenen sürede bitmezse arsa sahibinin hem cezai şartı hem de ifayı isteyeceği belirtilmiştir. 3....
Bu durumda, Mahkemece, kira sözleşmesinin 2886 sayılı Kanunun 75. maddesi gereğince süre bitimi itibariyle sona erdiği ve sözleşmenin 14. maddesinde yer alan taşınmazın idareye teslim edilmeksizin geçen her gün için cari yıl kira bedelinin %1' i oranında cezanın uygulanacağına ilişkin hükmün geçerli bulunduğu, tarafların serbest iradesi ile kararlaştırılan cezai şart geçerli olup tarafları bağladığından kiracının, kira sözleşmesinin 14. maddesinin iptaline ilişkin talebinin yerinde olmadığı ancak davacı kiracının tacir olmadığı nazara alındığında, hakimin aşırı gördüğü cezai şart bedelinden indirim yapılabileceği gözetilerek davacının borçlu olduğu alacak miktarı belirlenip sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir....
Bu durumda, Mahkemece, kira sözleşmesinin 2886 sayılı Kanunun 75. maddesi gereğince süre bitimi itibariyle sona erdiği ve sözleşmenin 14. maddesinde yer alan taşınmazın idareye teslim edilmeksizin geçen her gün için cari yıl kira bedelinin %1' i oranında cezanın uygulanacağına ilişkin hükmün geçerli bulunduğu, tarafların serbest iradesi ile kararlaştırılan cezai şart geçerli olup tarafları bağladığından kiracının, kira sözleşmesinin 14. maddesinin iptaline ilişkin talebinin yerinde olmadığı ancak davacı kiracının tacir olmadığı nazara alındığında, hakimin aşırı gördüğü cezai şart bedelinden indirim yapılabileceği gözetilerek davacının borçlu olduğu alacak miktarı belirlenip sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir....
Davada dayanılan ve hükme esas alınan 02/09/2013 başlangıç tarihli, 3 yıl süreli kira sözleşmesi konusunda taraflar arasında bir uyuşmazlık bulunmamaktadır. Kira sözleşmesinin 14.maddesinde "Kiracının fesih talebinde bulunması, kira dönemi sona ermeden faaliyetini durdurması, kiralananı amacı dışında kullanması, taahhüdünü sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi ve işletme ruhsatının her ne sebeple olursa olsun iptal edilmesi hallerinde kira sözleşmesi, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunun 62. maddesine göre tebligat yapmaya gerek kalmaksızın idarece feshedilerek kesin teminatı gelir kaydedilir ve cari yıl kira bedeli tazminat olarak tahsil edilir." düzenlemesi yer almaktadır. Davalı kiracının talebi üzerine sözleşmenin 30.05.2014 tarihi itibariyle feshedildiği anlaşılmaktadır. Kira sözleşmesi erken feshedildiğinden, Mahkemece, kira sözleşmesinin 14.maddesi gereğince cezai şartın davalıdan tahsiline karar verilmesinde bir usulsüzlük bulunmamaktadır....
Şayet kiralayan bu garanti ve taahhüdüne aykırı olarak mecuru 3. şahıslara devreder ve yeni malik de kiracının mecurdan tahliyesini isterse, bu durumda kiralayan tahliye tarihinden sözleşme sonuna kadar olan kira bedelleri toplamının iki katı tutarındaki meblağı, cezai şart olarak kiracıya derhal ve defaten ödeyeceğini; ayrıca kiracının bunu aşan zararlarını da tazmin edeceğini, gayrıkabil-i rücu kabul, beyan ve taahhüt eder.” hükmüne yer verilmiştir. Somut uyuşmazlık; davacının yapılan masraflar ve taşınma bedeli talebine yönelik davasını cezai şart talebine ilişkin dava olarak ıslahının mümkün olup olmadığı, mümkün olmadığı takdirde ise kiralanana yaptığı masraf ve harcamalar ile taşınma masraflarını talep edip edemeyeceği noktalarındadır....
Bu durumda, Mahkemece, kira sözleşmesinin 2886 sayılı Kanunun 75. maddesi gereğince süre bitimi itibariyle sona erdiği ve sözleşmenin 14. maddesinde yer alan taşınmazın idareye teslim edilmeksizin geçen her gün için cari yıl kira bedelinin %1' i oranında cezanın uygulanacağına ilişkin hükmün geçerli bulunduğu ve davacı kiracının tacir olmadığı nazara alındığında, hakimin aşırı gördüğü cezai şart bedelinden indirim yapılabileceği gözetilerek alacak miktarı belirlenip sonucuna göre asıl davada kiracının menfi tespit istemi, birleşen davada kiraya verenin itirazın iptali talebi değerlendirilerek bir karar verilmesi, yine asıl davada, yukarıda açıklandığı üzere sözleşmenin 14. maddesi hükmü geçerli olduğu ve tarafların serbest iradesi ile kararlaştırılan cezai şart geçerli olup tarafları bağladığından, kiracının, kira sözleşmesinin 14. maddesinin iptaline ilişkin talebinin reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir. 3-)...
Bu durumda, Mahkemece, kira sözleşmesinin 2886 sayılı Kanunun 75. maddesi gereğince süre bitimi itibariyle sona erdiği ve sözleşmenin 14. maddesinde yer alan taşınmazın idareye teslim edilmeksizin geçen her gün için cari yıl kira bedelinin %1' i oranında cezanın uygulanacağına ilişkin hükmün geçerli bulunduğu ve davacı kiracının tacir olmadığı nazara alındığında, hakimin aşırı gördüğü cezai şart bedelinden indirim yapılabileceği gözetilerek alacak miktarı belirlenip sonucuna göre asıl davada kiracının menfi tespit istemi, birleşen davada kiraya verenin itirazın iptali talebi değerlendirilerek bir karar verilmesi, yine asıl davada, yukarıda açıklandığı üzere sözleşmenin 14. maddesi hükmü geçerli olduğu ve tarafların serbest iradesi ile kararlaştırılan cezai şart geçerli olup tarafları bağladığından, kiracının, kira sözleşmesinin 14. maddesinin iptaline ilişkin talebinin reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir. 3-...
