Cezai şart geçerli bir borcun yerine getirilmemesi veya eksik yerine getirilmesi ya da belli bir yerde belirli bir zamandan yerine getirilmemesi durumunda, borçlunun ödemesi gereken bir edimdir. Tarafların serbest iradesi ile kararlaştırılan bu cezai şart geçerli olup tarafları bağlar. Taraflarca cezai şart kararlaştırılmış olması halinde, alacaklı hiçbir zarara uğramamış olsa bile TBK.nın 180. maddesi gereğince kararlaştırılan cezanın ifasını talep edebilir. T.B.K. 182/son maddesi hakime fahiş gördüğü cezai şartı indirme yükümlülüğünü vermiştir. Bunun sonucu olarak aşırı görülen cezai şartın indirilmesinde tazmin ve ceza dengeli olarak korunmalıdır. Ticari olmayan işlemlerde bu kuraldan dolayı borçlu ileri sürmese bile, hakim cezai şarttan indirim yapılıp yapılmayacağını doğrudan görevinden ötürü saptamalıdır....
Cezai şart, borçlunun alacaklıya karşı mevcut bir borcu hiç veya gereği gibi ifa etmemesi halinde ödemeyi vaad ettiği, hukuki işlem ile belirlenmiş ekonomik değeri olan bir edimdir. Cezai şartın amacı, borçluyu borca uygun davranmaya sevketmektir. Cezai şart, asıl alacağı kuvvetlendirme amacı güder. Bu bakımdan cezai şart, kuvvetlendirilecek asıl borcun mevcut olmasını gerektirir. Asıl borç yoksa cezai şart da söz konusu olamaz. Bu niteliği itibariyle cezai şart asıl borca bağlı fer'i bir borçtur. Asıl borç, mevcut ve geçerli ise, cezai şart da borç doğurur. Asıl borç sona ermiş ya da geçersiz doğmuşsa, cezai şart bağımsız bir borç oluşturamaz. Cezai şart, asıl borcun bağlı olduğu şekle tabidir. Asıl borç bir geçerlilik şekline bağlanmışsa, cezai şartın borç doğurabilmesi aynı şekilde kararlaştırılmış bulunmasına bağlıdır....
Ltd.Şti döneminde imzalanmış sözleşmeyi etkisiz kılmak, eski şirketinin ... ile olan ilişkisinden yararlanmak ve yeni şirketinde de ticari ilişkisini devam ettirmek için 15/01/2016 tarihli sözleşmenin ... tarafından pay devrinden sonra eski tarihli olarak düzenlendiğinin ve dolayısıyla 15/01/2016 tarihli sözleşmenin eski temsilci tarafından (pay devrinden sonra yetkisiz temsilci haline gelen ...) düzenlendiğinin kabulü konusunda mahkememizde vicdani kanaat oluştuğundan 08/01/2016 tarihli sözleşmenin geçerli olduğu ve bu sözleşme hükümleri gereğince davacının davalılardan koşulları oluştuğundan cezai şart, yoksun kalınan kar ve portföy tazminatı talep edebileceği kanaatine varılmıştır. Zira her ne kadar eski şirketi nezdinde temsilci olarak bu görüşmeleri gerçekleştirmesi, yeni ticari ilişkiler kurması, şirket ticari şirket olduğundan şirket yararına yaptığı işlemler olup şahsı adına yaptığı işlemler değildir....
beyanla kar mahrumiyeti alacağı ile cezai şart alacağının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF NEDENLERİ: Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle;taleplerinin kar payı ücret alacağı ve cezai şart alacağın olduğunu mahkemenin kar payı yönünden talebinin kabul edilmesinin yerinde olduğunu ancak ücret alacağı ve cezai şart yönünden haksız olarak davasının reddedildiğini kararın kaldırılmasını talep etmiştir. Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; bahsi geçen 40.000 TL'lik mutabakatın sadece ciro hususunu kapsadığını mahkemenin hükmünü kurarken kar payının hesaplanmasında hususu dikkate almadığını kararın kaldırılmasını talep etmiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE; Dava adi ortaklığın tasfiyesi, kar payı,ücret alacağı ve cezai şart talebine ilişkindir. Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiş karar taraf vekillerince istinaf edilmiştir. Görevle ilgili düzenlemeler kamu düzenine ilişkindir....
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF NEDENLERİ: Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle;taleplerinin kar payı ücret alacağı ve cezai şart alacağın olduğunu mahkemenin kar payı yönünden talebinin kabul edilmesinin yerinde olduğunu ancak ücret alacağı ve cezai şart yönünden haksız olarak davasının reddedildiğini kararın kaldırılmasını talep etmiştir. Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; bahsi geçen 40.000 TL'lik mutabakatın sadece ciro hususunu kapsadığını mahkemenin hükmünü kurarken kar payının hesaplanmasında hususu dikkate almadığını kararın kaldırılmasını talep etmiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE; Dava adi ortaklığın tasfiyesi, kar payı,ücret alacağı ve cezai şart talebine ilişkindir. Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiş karar taraf vekillerince istinaf edilmiştir. Görevle ilgili düzenlemeler kamu düzenine ilişkindir....
Bu bakımdan cezai şart, kuvvetlendirilecek asıl borcun mevcut olmasını gerektirir. Asıl borç yoksa cezai şart da söz konusu olamaz. Bu niteliği itibariyle cezai şart asıl borca bağlı fer'i bir borçtur. Asıl borç, mevcut ve geçerli ise, cezai şart da borç doğurur. Asıl borç sona ermiş ya da geçersiz doğmuşsa, cezai şart bağımsız bir borç oluşturamaz. Cezai şart, asıl borcun bağlı olduğu şekle tabidir. Asıl borç bir geçerlilik şekline bağlanmışsa, cezai şartın borç doğurabilmesi aynı şekilde kararlaştırılmış bulunmasına bağlıdır. Ancak, geçerlilik şekline bağlı olan bir sözleşme bu şekle uygun olarak yapılmadığı halde, şekle aykırılığı ileri sürmenin dürüstlük kurallarıyla bağdaşmaması nedeniyle dinlenmediği hallerde, sözleşme geçerli sayıldığından, onun fer’i nitelikte olan cezai şart da geçerli sayılacaktır. Cezai şartın fer’ilik niteliği asıl borca bağlı olduğu sürece devam eder. Başka bir anlatımla cezai şartın fer’iliği, muaccel olduğu ana kadar devam eder....
Cezai şart, asıl alacağı kuvvetlendirme amacı güder. Bu bakımdan cezai şart, kuvvetlendirilecek asıl borcun mevcut olmasını gerektirir. Asıl borç yoksa cezai şart da söz konusu olamaz. Bu niteliği itibariyle cezai şart asıl borca bağlı fer'i bir borçtur. Asıl borç, mevcut ve geçerli ise, cezai şart da borç doğurur. Asıl borç sona ermiş ya da geçersiz doğmuşsa, cezai şart bağımsız bir borç oluşturamaz. Cezai şart, asıl borcun bağlı olduğu şekle tabidir. Asıl borç bir geçerlilik şekline bağlanmışsa, cezai şartın borç doğurabilmesi aynı şekilde kararlaştırılmış bulunmasına bağlıdır. Ancak, geçerlilik şekline bağlı olan bir sözleşme bu şekle uygun olarak yapılmadığı halde, şekle aykırılığı ileri sürmenin dürüstlük kurallarıyla bağdaşmaması nedeniyle dinlenmediği hallerde, sözleşme geçerli sayıldığından, onun fer’i nitelikte olan cezai şart da geçerli sayılacaktır. Cezai şartın fer’ilik niteliği asıl borca bağlı olduğu sürece devam eder....
şirket tarafından haklı nedenle veya bayi tarafından haksız nedenle feshi halinde bayinin müvekkili şirkete 150.000,00-USD (yüzellibinAmerikanDoları) cezai şart ödemeyi kabul, beyan ve taahhüt ettiğini, davalının, asgari ürün alım taahhüdüne aykırı hareket ettiğini, bu sebeple cezai şart alacaklarının bulunduğunu ve muaccel hale geldiğini, davalı tarafın, sözleşmenin devam ettiği süre boyunca müvekkili şirketten hiç alım yapmadığını ve bu doğrultuda davalı yanın 1.020 m3 eksik beyaz ürün taahhüdünün bulunduğunu, bu kapsamda bayiden asgari ürün alım taahhüdünden kaynaklı 86.700,00-USD tutarında cezai şart alacağının muaccel hale geldiğini, bu kapsamda davacı şirketin davalı yandan asgari ürün alım taahhüdünden kaynaklı 86.700-USD cezai şart alacağı ile birlikte erken fesihten kaynaklı 150.000-USD tutarındaki cezai şartın muaccel hale geldiğini ve toplamda 236.700-USD tutarında cezai şart alacağının bulunduğunu, davalı şirketin cari hesaptan kaynaklanan borcunun da muaccel hale geldiğini...
-TL elektrik ve su bedelinin ve sözleşmede ön görülen cezai şartın tam olarak uygulanması ticari faaliyet yönünden davalının mahvına neden olacak kadar yüksek olmakla ahlak ve adaba aykırı görüldüğü belirtilerek cezai şart bedeli 2 aylık kira bedeli karşılığı olan 9.627,44....
