Bu açıklamalar çerçevesinde somut olayın değerlendirilmesine gelince, bilirkişi raporunda bu konu ile ilgili belirlemeler gözetildiğinde, sözleşmede kararlaştırılan cezai şarttan makul bir indirim yapılarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken cezai şart talebinin tümden reddi doğru olmadığı gibi, bu şekilde indirim yapılması veya cezai şartın tamamen kaldırılması kararları hakimin takdirine bağlı hususlardan olup, davacının dava açarken cezai şarttan indirim yapılacağını bilemeyecek durumda olması nedeniyle bu sebeple reddedilen cezai şart bakımından davalı yararına vekalet ücretine hükmedilmemesi gerekirken, bu yön gözetilmeksizin yazılı şekilde hüküm kurulması da doğru görülmemiştir....
Dosyada incelenen taraf defterleri uyarınca; taraf defterlerinin usulüne uygun olarak tutulduğu, davaya konu alacağı gösterir takip konusu faturaların her iki taraf defterlerinde kayıtlı olduğu, davalının faturaları vergi dairesine de bildirmiş olduğu, bu nedenle taraflar arasındaki ticari ilişki ve ---- alacağın bulunduğu konusunda ihtilaf bulunmadığı, Her ne kadar davalı taraf cezai şart alacağından bahsetmiş ise de; sözleşmede, dosyaya sunulan başkaca bir belge veya işin teslimi sırasında bu husus belirtilerek cezai şart alacağının saklı tutulmadığı, ayrıca davacı alacağının tahsili anına kadar bu konuda davalı tarafça yapılmış herhangi bir ihtar veya ihbarın bulunmadığı görülmekle, davalının cezai şartın mahsubu yönündeki savunması kabule değer görülmemiş ve davanın kabulü ile; davalının icra dosyasına yapmış olduğu itirazın iptaline, takibin ---üzerinden devamına dair hüküm kurulmuştur....
Davacı tarafından ödenmeyen ------ kullanım bedeline ilişkin fatura ve sözleşme hükümleri gereği cezai şart alacağı talep edilmektedir. Davaya konu uyuşmazlığın çözümünde cezai şarta ilişkin hükümlerin tartışılıp değerlendirilmesi gerekmektedir. Cezai şart, borçlunun alacaklıya karşı mevcut bir borcu hiç veya gereği gibi ifa etmemesi halinde ödemeyi vaat ettiği, hukuki işlem ile belirlenmiş ekonomik değeri olan bir edimdir. Cezai şartın amacı, borçluyu borca uygun davranmaya sevk etmektir. Cezai şart, asıl alacağı kuvvetlendirme amacı güder. Bu bakımdan cezai şart, kuvvetlendirilecek asıl borcun mevcut olmasını gerektirir. Asıl borç yoksa cezai şart da söz konusu olamaz. Bu niteliği itibariyle cezai şart asıl borca bağlı fer'i bir borçtur. Asıl borç, mevcut ve geçerli ise, cezai şart da borç doğurur. Asıl borç sona ermiş ya da geçersiz doğmuşsa, cezai şart bağımsız bir borç oluşturamaz. Cezai şart, asıl borcun bağlı olduğu şekle tabidir....
DAVA : İtirazın İptali (Ticari İşletmenin Satılması Veya Devrinden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 29/08/2022 KARAR TARİHİ : 05/04/2023 K.YAZIM TARİHİ : 06/04/2023 Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Ticari İşletmenin Satılması Veya Devrinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, DAVA: Davacı vekilinin dava dilekçesinde özetle; Müvekkili davacı ... ile davalı ... 1990'lı yıllardan itibaren iki ortak olarak ... San. Tic. Ltd. Şti. adlı su pompaları vs. alanında faaliyet gösteren şirketi kurduklarını, yaklaşık 30 yıllık bir ortaklık sürecinden sonra taraflar ortaklığı sonlandırma kararı almışlar ve o güne kadar gerek şirket adına gerekse şahısları adına edinmiş oldukları malları paylaştıktan sonra, şirketin mağaza/merkez olarak bilinen kısmı da davacı ...'ye, şube/atölye kısmı olarak bilinen bölüm davalı ...'a tahsis edilerek ortaklık sonlandırıldığını, resmi kayıtlara göre şirket merkezi mağaza, atölyenin ise şube olarak görünmesi ve mağazanın/merkezin ...'...
Anılan Sözleşmenin 48.maddesinde ise cezai şarta ilişkin düzenleme getirilmiştir.-------- Taahhütname davacının eksik alım dolayısıyla cezai şart talep edebileceği hususunda taraflar anlaşmışlardır. 818 Sayılı Borçlar Kanunu'nun 158. maddesinin başlığı “cezai şart” iken 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun “Ceza Koşulu” başlığı altında üç çeşit ceza koşulu düzenlenmiştir. Bunlar öğretide ortaya atılan kavramlara göre seçimlik ceza koşulu (TBK. md. 179/I), ifaya eklenen ceza koşulu (TBK md. 179/II) ve ifayı engelleyen ceza koşulu (dönme cezası) (TBK md. 179/III) dur. Akaryakıt bayilik sözleşmelerinde veya sözleşme eki taahhütnamelerde yer alan yıllık asgari alım taahhüdüne uymama halinde öngörülen ceza koşulu (cezai şart) hükümleri TBK'nun 179/II. (BK. md. 158/II) maddesindeki ifaya ekli ceza koşulu (cezai şart) niteliğindedir....
Ancak BK’nun 19-20 ve BK’nun 161/2.maddeleri gereğince cezai şart tacir borçlunun ekonomik olarak mahvına sebep olacak derecede ağır ve yüksek ise bu husus genel adap ve ahlaka aykırı sayılacağından, mahkemece cezai şartın tamamen veya kısmen iptaline karar verilmesi mümkündür. Bu durumda mahkemece, tarafların iktisadi durumu, davalı borçlunun ödeme gücü ve kabiliyeti, sözleşmenin feshindeki kusur durumu göz önüne alınarak, bu yönde davalı defter ve kayıtları incelenip, tüm deliller birlikte değerlendirilerek uygun sonuç dairesinde cezai şart hususunda bir karar verilmesi gerekirken, sadece sermaye miktarı dikkate alınarak, yazılı şekilde hüküm kurulmasında isabet görülmemiştir....
GEREKÇE: Dava, taraflar arasında imzalanan 5 yıl süreli 10.10.2007 tarihli akaryakıt bayilik sözleşmesi, 16 yıl süreli 10.10.2007 tarihli eki protokol ve intifa hakkı tesisi sözleşmelerinin Rekabet Kurulu kararı sebebiyle sona ermesi nedeniyle; davacının kullanılmayan süreye ilişkin 961.424,58-USD intifa bedeli alacağı, 163.097,97-TL cari hesap alacağı, 545.818,29-USD eksik alım cezai şart alacağı,sözleşmenin ihlali nedeniyle 25.000-usd cezai şart alacağı istemine ilişkindir....
Asliye Ticaret Mahkemesinin 2021/566 Esas sayılı dosyasının henüz kesinleşmediği, istinaf aşamasında olduğu, alacağın temelini oluşturan ceza-i şart alacağı ile sonradan tanzim edilen fatura alacağı ve bu faturadan kaynaklı cezai şart alacağı olduğu, ilk davanın konusunu oluşturmayan ve yargılama sırasında davalının ticari defterlerinde kayıtlı olduğu tespit edilemeyen 14.04.2021 tarih 10.816,17 TL tutarlı faturanın davalı tarafa tebliğ edilip süresinde itiraz edilmediğine dair dosya kapsamında bir kayıt olmadığı gibi davacanın, ilk takipten sonra devam eden cezai şart alacağı olup olmadığı yargılama aşamasında delillerin değerlendirilmesi neticesinde tespit edilecek mahiyette olup bu aşamada ibraz edilen belgelerin niteliği ve dosya kapsamına göre, İİK 258/1. maddesinde düzenlenen kanaat getirecek deliller kapsamında değerlendirilemeyeceğinden yaklaşık ispat koşulu ve İİK'nın 257.madde ön görülen koşullar oluşmadığından ihtiyati haczin talebinin reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik...
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ :09/11/2021 ESAS NO :2019/261 KARAR NO :2021/344 DAVANIN KONUSU : Alacak (Ticari İşletmenin Satılması Veya Devrinden Kaynaklanan) KARAR TARİHİ :14.2.2023 GEREKÇELİ KARAR TARİHİ : 14.2.2023 İzmir 3. Asliye Ticaret Mahkemesi ile İzmir 10. Asliye Hukuk Mahkemesi arasında oluşan görev uyuşmazlığının yargı yeri belirlenmesi yoluyla giderilmesi İzmir 3. Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından talep edilmekle dosya kapsamı incelendi. GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ : Dava, tazminat (sözleşmeden kaynaklı) istemine ilişkindir. İzmir 10. Asliye Hukuk Mahkemesince, devredilen işletmenin niteliğine göre TTK'nın 11 ve 12 maddeleri gereğince ticari işletme sayılan davaya konu maden sahasının devri ile ilgili uyuşmazlığın aynı kanunun 4. Maddesi gereğince mutlak ticari dava niteliğinde olduğu gerekçesiyle İzmir Asliye Ticaret Mahkemesine görevsizlik kararı verilmiştir. Dosyanın gönderildiği İzmir 3....
Maddesi gereğince ürünlerin zamanında teslim edilmemesi halinde gecikilen 1 gün için ürün bedelinin %5 oranında cezai şart kararlaştırıldığını, malzeme olarak teslim edilen ve teslim edilmeyen, kumaşı iade edilen 6.000 adet ürün için teslim tarihi olan 25.01.2016 tarihinden edimin ifasıdnan vazgeçildiği ve malzemelerin teslim alındığı, 16.02.2016 tarihine kadar geçen 22 günlük süre için 39.600,00-TL cezai şart alacağı bulunduğu, ürünlerin teslim edilmemesi nedeni ile yapılan gider ile cezai şart alacağının ödenmesi için Beyloğlu ... Noterliği'nin 01.03.2016 tarih ....... yevmiye numaralı ihtarının keşide edildiğini, ihtarın tebliğ edilemediğini ileri sürerek cezai şart bedeli alacağı ile ürünlerin 3. Kişiye diktirilmesi nedeni ile oluşan fiyat farkı alacağı nedeni ile şimdilik 10.000,00-TL'lik ihtar tarihinden işleyecek avans faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
