Kanunun 85 inci maddesinin birinci fıkrasına göre birden fazla borcu bulunan borçlu, ödeme zamanında bu borçlardan hangisini tediye etmek istediğini alacaklıya beyan etme hakkına haizdir. 86 ncı maddeye göre de yasal olarak geçerli bir beyan vaki olmadığı yahut makbuzda ödemenin hangi borca mahsup edileceği gösterilmediği takdirde, tediye muaccel olan borca mahsup edilir. Birden çok borç muaccel ise tediye, borçlu aleyhinde birinci olarak takip edilen borca mahsup edilir. İcra takibi yapılmamış ise tediye, vadesi daha önce gelmiş olan borca mahsup edilir. Somut olayda taraflar arasında bir borç ilişkisi bulunduğu ve borçlunun daha evvel bir kısım ödemeler yaptığı gerek dosya kapsamından gerekse takibin bir faturaya dayalı fakat fatura tutarının bir kısmına dayandırılarak yapılmış olmasından anlaşılmaktadır. Davaya dayanak olan takip 31.03.2009 gün ve 610584 seri numaralı ve 71.020,30-TL’lık faturaya dayandırılmış ancak bakiye 65.000,-TL’nin tahsili için yapılmıştır....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO: 2022/822 Esas KARAR NO: 2023/310 DAVA: İtirazın İptali (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ: 14/10/2022 KARAR TARİHİ: 23/03/2023 Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ DAVA:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı müvekkilinin tacir olup, kargo taşımacılığı ticari vekillik sözleşmesi ile davalının------sorumlusu olduğunu, müvekkilinin ticari vekillik sözleşmesi uyarınca ekte sunulan faturalara dayalı olarak davalı-borçludan alacaklı olduğunu müvekkilinin bu alacağı için-------dosyası ile icra takibi yapılmış, davalı-borçlu haksız ve kötü niyetli olarak icra takibine borca itiraz ettiğini ve takibin durdurulduğunu, davalı-borçlunun itirazı sadece borca ilişkin olup, aralarındaki ticari ilişkiye ve e-fatura konusu ticari işe yönelik herhangi bir itirazları olmadığını, davalı-borçlu borca itiraz ettiğini ancak borcu ödediklerine ilişkin...
Davacı borçlu tarafın, yukarıda belirtilen ödemeye istinaden, borca itiraz istemi de hukuka uygun bir talep niteliğinde değildir. Yukarıda da açıklandığı üzere, bu ödeme zaten dosyanın infazında nazara alınacaktır. Bu kapsamda, mahkemece, borca itirazın da reddine karar verilmesi gerekirken, borca itirazın kısmen kabulü hukuka uygun olmadığı gibi, davacı tarafça, dava dilekçesinde talep edilmediği halde, yeniden dosya hesabı yapılmak suretiyle, takip sonrası alacakları da içerecek şekilde hüküm kurulmasının HMK. 'nun 26....
Karara karşı davacı vekili istinaf başvurusunda bulunarak, mahkemenin bir kısım içtihatları kendince yorumuna dayalı benimsemesine katılmadıklarını, dosyanın icra hukuk alanında uzman bilirkişi incelemesine verilmiş olması karşısında mahkemenin ret gerekçesinin dosya münderecatı ile uyuşmadığını, davalarının İİK'nın 67.maddesi uyarınca takip alacaklısı tarafından açıldığını ve davanın takibe itirazın iptali davası olmayıp takip borçlusu tarafından açılmış mutlak butlanla batıl kambiyo senedine dayalı takibin itirazı yolu ile iptali davası olduğunu, bu maddede tazminat öngörülmediği halde borçlu aleyhine tazminata ve para cezasına hükmedilmesinin isabetsiz olduğunu, bilirkişi raporu ile borçlu değil alacaklı olduğu ifade edilen davacının borca itirazında haklı olduğunu, takibin durdurulmasına borçlu davacının borca itirazının değil mahkemenin verdiği tedbir kararının sebebiyet verdiğini, kararın bilirkişi raporuna uygun olmadığını, müvekkili davacı tarafından yapılan ve bilirkişi marifeti...
Mirasın hükmen reddine ilişkin davalarda, terekenin açıkca borca batık olup olmadığının araştırılması gerekmektedir. İcra takibi sonunda aciz vesikası düzenlenmesi halinde terekenin borca batık olduğu kabul edilir. Aksi halde; terekenin borca batık olup olmadığı, miras bırakanın mal varlığının bulunup bulunmadığının usulüne uygun olarak kurul ve kuruluşlardan sorulması ve zabıta marivetiyle de araştırılarak, aktif mal varlığı ile takibe konu vergi borcu miktarı göz önünde tutularak aktif ve pasifinin duraksamaya yol açmayacak şekilde belirlenmesi gerekmektedir. (Yargıtay 14. Hukuk Dairesi Başkanlığı'nın 17/03/2016 tarih ve 2015/9566 Esas - 2016/3359 Karar sayılı ilamı) Yasal mirasçılar, terekenin olağan yönetimi niteliğinde olmayan veya mirasbırakanın işlerinin yürütülmesi için gerekli olanın dışında işleri yapmamış olmaları veya terekeyi sahiplenmemiş bulunmaları halinde terekenin ölüm tarihinde borca batık olduğu yönünde tespit kararı verilmesini isteyebilirler....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE : Dava, itirazın iptali istemine ilişkindir. İstinaf kanun yolu başvurusuna konu edilen karar hakkında; 6100 sayılı HMK'nın 355. maddesindeki düzenleme gereğince, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine aykırılık bulunup bulunmadığı hususlarıyla sınırlı olarak inceleme yapılmıştır. Davalıların açılan itirazın iptali davasında mirasın hükmen reddedildiğini defi yoluyla ileri sürdükleri, mahkemece terekenin borca batık olduğunun tespiti ile davanın reddine karar verildiği anlaşılmaktadır. (I)Davacının istinaf dilekçesinde terekenin borca batık olduğunun tespit edilmesine ilişkin bir istinaf sebebi bulunmadığından, bu husus inceleme konusu yapılmamıştır....
Bankası A.Ş. tarafından borçlu ... ile ... aleyhine 1.572.330,48-TL alacağın tahsili için 13/04/2016 tarihinde ilamsız genel haciz yoluyla takibe girişildiği, borçluya ödeme emrinin 15/04/2016 tarihinde tebliğ edildiği, 19/04/2016 tarihinde süresinde borca itiraz edildiği anlaşılmaktadır. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava; davacı yanın davalı ile yaptığı kredi sözleşmesi uyarınca kat edilen ödenmemesi üzerine yapılan takibe müşterek borçlu müteselsil kefillerin itiraz edilmesi üzerine açılan itirazın iptali davası olduğu anlaşıldı....
Terekenin pasifinin aktifinden fazla olması terekenin ödemeden aczini ve dolayısıyla da terekenin borca batık olduğunu gösterir (TMK m. 605/2). Mirasın hükmen reddine ilişkin olarak açılan davalarda, terekenin açıkça borca batık olup olmadığının araştırılması gerekmektedir. İcra takibi sonunda aciz vesikası düzenlenmesi halinde terekenin borca batık olduğu kabul edilir. Aksi halde terekenin borca batık olup olmadığı, murisin malvarlığı bulunup bulunmadığının usulüne uygun olarak bankalar, trafik tescil müdürlüğü, vergi daireleri, belediyeler ve tapu müdürlüğü v.b. kurum ve kuruluşlardan sorulması, murisin alacak ve borçları zabıta marifetiyle de araştırılarak aktif malvarlığı ile takibe konu borç miktarı gözönünde tutularak aktif ve pasifinin tereddüde neden olmayacak şekilde belirlenmesi gerekmektedir. Somut olayda, davalının borçları için açtığı icra takiplere, davacıların Adana 1. İş Mahkemesi 2009/653-64 Esas ve Adana 2. İş Mahkemesi 2009/634-635 E., K. Adana 3....
Birden fazla borcu bulunan borçlunun yaptığı ödeme, ifa zamanında beyan ettiği borca mahsup edilir. Borlu, ödeme sırasında, yapılan ödemenin hangi borca ilişkin olduğunu beyan etmemiş veya alacaklının makbuzda belirttiği borca derhal itirazda bulunmamışsa makbuzda belirtilen borca mahsup edilmelidir. Birden fazla para borcunun bulunduğu bir borç ilişkisinde, borçlunun, yapılan kısmi ödemenin hangi borç için mahsup edildiğini belirtmemesi, alacaklının da ödemenin hangi borca ilişkin olduğunu makbuzda göstermemesi durumunda, kısmi ödemenin hangi borca mahsup edileceği sorunu Borçlar Kanununun 86 ncı maddesine göre çözümlenmelidir. Bu gibi durumlarda, kısmi ödeme öncelikle muaccel olan borç için yapılmış sayılır. Ödeme zamanında birden fazla borç muaccel hale gelmişse, ödeme ilk takibe konulan borca mahsup edilir. Muaccel olan borçlardan hiçbiri takibe verilmemişse kısmi ödeme ifa zamanı önce gelen borca mahsup edilmiş sayılır....
Bu hüküm çerçevesinde, mirasın hükmen reddi bir süreye tabi olmayıp, mirasçılar, alacaklılara karşı açacakları tespit davası ile terekenin borca batık olduğunun tespitini her zaman isteyebilecekleri gibi, mirasçılara karşı açılacak davada defi olarak da her zaman terekenin borca batık olduğu ileri sürülebilecektir. Mirasçılar TMK'nun 610.maddesinde yazılı haller bulunmadıkça, yani zımnen mirası kabul etmiş duruma düşmedikçe her zaman murisin ödemeden aczinin tespitini talep edebileceklerdir....
