Hukuk Dairesi DAVA TÜRÜ: İŞKOLU TESPİTİNE İTİRAZ Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi asıl dava davacısı ile birleşen dava davacısı vekillerince istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı....
DAVA KONUSU : Tespit (Sosyal Güvenlik Hukuku İle İlgili Tespit Davaları) KARAR : GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ: İDDİANIN ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının davalı şirkette 15/11/2009 tarihinde elektrik teknisyeni olarak çalıştığını, 21/11/2009 tarihinde davalının alt işveren olarak iş yaptığı Şırnak Su Arıtma Tesisi inşaatının orta gerilim hattı ve çevre aydınlatmaları işleri için Şırnak'a gönderildiğini, dönüş yolunda trafik-iş kazası geçirdiğini, sigorta girişinin ise kazadan hemen sonra yapıldığını, kaza sonucunda sağ omzunun kırıldığını ve ağır ameliyatlar geçirdiğini, bu durumun maluliyetine sebep olduğunu, tam olarak sağlığına kavuşamadığını, maluliyetin tespiti için kuruma başvuru yapıldığını ayrıca Ankara 3....
Şti. arasında imzalanan hizmet alım sözleşmesi gereğince şirket tarafından yapılan işlerin İşkolları Yönetmeliğinin 20 sıra numarasında yer alan “genel işler” işkolunda yer aldığının tespit edildiğini, şirkete bağlı işçilerin sağlık hizmetleri yaptığını, işçilerin işe alınması, denetimi ve gözetimi yetkisinin asıl işveren hastanede olduğunu, hastanelerin sağlık işkoluna girdiğini, bazı işlerin ihale ile başka şirketlere verilmiş olmasının yapılan işi ve işyerini değiştirmeyeceğini, ayrıca yardımcı işlerin asıl işin bağlı olduğu işkolunda yer alması nedeniyle ihale yolu ile şirkete bağlı olarak çalışan işçilerin ve işyerlerinin 17 sıra numaralı sağlık ve sosyal hizmetler işkolunda bulunması gerektiğini ve hastane ile ihaleyi alan şirketler arasında muvazaa bulunduğunu ileri sürerek 06.07.2014 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 2014/60 sayılı işkolu tespit kararında yer alan ...Eğitim ve Araştırma Hastanesi işyerlerinde hizmet ihalesi ile yapılan işlerin sağlık ve sosyal hizmetler işkolunda...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : SOSYAL GÜVENLİK HUKUKU İLE İLGİLİ TESPİT DAVALARI YARGITAY KARARI Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararı Mahkemece temyiz incelemesi için Dairemize gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü: Yargıtay Hukuk ve Ceza Dairelerinin görevleri 18.06.2014 tarihli 6545 Sayılı Kanun'un 31. maddesiyle değiştirilen 2797 Sayılı Yargıtay Kanunu'nun 14. maddesi gereğince Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulu'nun 09.02.2018 tarih ve 1 sayılı kararı ile belirlenmiştir. İnceleme konusu karar, hizmet tespiti talebine ilişkin olup, yukarıda sözü edilen Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulu'nun iş bölümü kararına ve Yargıtay 10....
Somut olayda davacının, 06.01.2004-19.09.2006 tarihleri arasında davalı işveren nezdinde sürekli ve kesintisiz olarak çalıştığının tespitini istediği davada; dosyaya ibraz edilen belgelerin incelenmesinde davalı işveren tarafından 26.01.2005 tarihli vekaletname ile davacıya hak ve yetkiler verildiği gibi, 20.09.2006-30.04.2008 tarihleri arasında ise davalı işveren tarafından Kuruma bildirim yapıldığı ve davacının, işvereni statüsü ile hizmet bildirimi yapılan bu süre zarfında anılan vekalet ilişkisinin devam ettiği öyle ki 2008 yılında azledildiği görülmekle; mahkemece dava konusu dönem süresince taraflar arasındaki ilişkinin hizmet ilişkisi olmadığına yönelik tespit somut verilerle örtüşmediği gibi, kabulün aksine sosyal güvenlik hukuku açısından hizmet ilişkisinin varlığı için,işçi kategorisinde yer alan tarafın Türk vatandaşı olması gerekli olmayıp, yapılan değerlendirme ve inceleme hüküm kurmaya elverişli değildir....
İş Mahkemeleri, 5521 sayılı Kanun ile kurulmuş istisnai nitelikte, esas olarak iş ve sosyal güvenlik hukuku uygulamasından kaynaklanan bireysel ve toplu hak uyuşmazlıklarını çözen özel mahkemeler olup, bu kapsamda Sosyal Güvenlik Kurumu'nun prim ve diğer alacaklarının hesaplanması, sigortalı olma hakkının kazanılması ya da kaybedilmesi, gelir/aylık bağlanması, işçilik alacaklarının belirlenmesi gibi kendi içinde bütünlük ve uzmanlık gerektiren konular görev alanına girmektedir. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 106. maddesi ile mülga 1479 sayılı Kanunun 70. maddesinde ve 506 sayılı Kanunun 134. maddesinde, bu Kanunların uygulamasından doğan uyuşmazlıkların yetkili iş mahkemelerinde görüleceği, 5510 sayılı Kanun’un 101. maddesinde de, aksine hüküm bulunmayan hallerde, 5510 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanmasıyla ilgili ortaya çıkan uyuşmazlıkların iş mahkemelerinde görüleceği düzenlenmiştir....
İş Mahkemeleri, 5521 sayılı Kanun ile kurulmuş istisnai nitelikte, esas olarak iş ve sosyal güvenlik hukuku uygulamasından kaynaklanan bireysel ve toplu hak uyuşmazlıklarını çözen özel mahkemeler olup, bu kapsamda Sosyal Güvenlik Kurumu'nun prim ve diğer alacaklarının hesaplanması, sigortalı olma hakkının kazanılması ya da kaybedilmesi, gelir/aylık bağlanması, işçilik alacaklarının belirlenmesi gibi kendi içinde bütünlük ve uzmanlık gerektiren konular görev alanına girmektedir. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 106. maddesi ile mülga 1479 sayılı Kanunun 70. maddesinde ve 506 sayılı Kanunun 134. maddesinde, bu Kanunların uygulamasından doğan uyuşmazlıkların yetkili iş mahkemelerinde görüleceği, 5510 sayılı Kanun’un 101. maddesinde de, aksine hüküm bulunmayan hallerde, 5510 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanmasıyla ilgili ortaya çıkan uyuşmazlıkların iş mahkemelerinde görüleceği düzenlenmiştir....
Bu hükme aykırı sözleşme hükümleri Kuruma karşı geçersizdir.” hükmü düzenlenmiştir. 5510 sayılı Kanun, işyerinin devrinin niteliğini tüm unsurlarıyla ayrıntılı olarak tanımlamamış; ancak sosyal güvenlik alacakları yönünden devrin sonuçlarını ele almıştır. Sosyal Güvenlik Hukuku anlamında bir işyerinin devrinden bahsedebilmek için; o işyerinin sigortalıları ile yeni bir işverenin emrine geçmiş bulunması şartı aranır. Zira Sosyal Güvenlik Hukuku yönünden bir işyerinden söz edilebilmesi için, o işyerinde bir çalışanın bulunması gereklidir. Çalışan sigortalıları ile birlikte ve faal bir şekilde olmaksızın bir işyerinin tesisat, makine, bina gibi unsurlarının devredilmesi, ya da daha sarih bir ifadeyle, satılması, işyeri devri olarak değerlendirilemez . İşyerinin devrinde ve intikalinde, gerçekte işyeri değil; yalnızca o işyerinin işvereni değişmektedir....
HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2023/108 KARAR NO : 2023/893 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : ORDU İŞ MAHKEMESİ TARİHİ : 18/10/2022 NUMARASI : 2021/306 2022/651 DAVA KONUSU : TESPİT (Sosyal Güvenlik Hukuku İle İlgili Tespit Davaları) KARAR : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının davalı iş yerinde 20/05/2008 tarihinden 05/09/2014 tarihine kadar aralıksız olarak çalıştığını, ancak davalı şirketin davacının çalışma sürelerini davalı kuruma eksik bildirdiğini ve primlerini eksik ödediğini, her ay için 30 günlük çalışmasının 15 gün olarak gösterildiğini belirterek davacının davalı iş yerinde çalıştığı halde davalı kuruma bildirilmeyen 1106 gün süre ile iş kanunu kapsamında hizmet süresinde çalıştığının/hizmet süresinin tespiti ile davalı kuruma ödenmeyen primlerinin davalı işveren tarafından ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
İş ve sosyal güvenlik mevzuatına göre, alt işveren olarak hizmet veren firmaların hem çalışanlara olan borçlarından (ücret, tazminat vb.) hem de Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) olan borçlarından (sosyal sigorta primi, idari para cezaları, vb.), asıl borçlu (alt işveren) ile birlikte asıl işveren de sorumlu tutulmuştur. Bir başka ifade ile asıl işverenler alt işverenlerin Sosyal Güvenlik Kurumu'na olan ve asıl işveren hizmet verdiği çalışanlara olan borçlarından müştereken ve müteselsilen sorumludur. Sosyal güvenlik inşaat işyerlerinde ihale konusu işlerden dolayı eski dönemde var olan “ölçümleme” işleminin uygulamadan kaldırılmasına bağlı olarak Kuruma yeterli prim ödenmemesi sebebiyle 1994 yılından başlayarak 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu çerçevesinde söz konusu işler için asgari işçilik ve ilişiksizlik belgesi verme uygulaması başlatılmıştır....
