İNCELEME VE GEREKÇE Dava hukuki niteliği itibar ile taraflar arasındaki, ---sona ermesi sebebiyle, ----olarak verilen -------- iadesinin gerekip gerekmediği ve iadeye konu emtiaların hangilerinin olduğu, bu mümkün değil ise bedellerinin iadesine ilişkin açılmış --- Borçlar Kanununun 379. Maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre; kullanım ödüncü sözleşmesi, ödünç verenin bir şeyin karşılıksız olarak kullanılmasını ödünç alana bırakmayı ve ödünç alanın da o şeyi kullandıktan sonra geri vermeyi üstlendiği sözleşmeler olup, herhangi bir yazılı şekil şartına sahip değildir. Bu sözleşmede verilen şeyin, sözleşme sona erdiğinde, kararlaştırılan şekilde, ödünç verene ------ Dava konusu olayda, ayrıca bir--- düzenlenmemekle birlikte, taraflar arasındaki 17.10.2013 tarihli ---- protokolün, --- sözleşmesine ilişkin düzenlemeler içerdiği görülmektedir....
Maddesi gereğince kullanım bedelinin hakkaniyet gereği araç bedelinden mahsubunun gerektiğini, yine kabul anlamına gelmemek kaydıyla araçta varsa gerçek değer kaybı miktarının tespit edilmesinin gerektiğini, davanın öncelikli usulden reddine, aksi halde haksız ve mesnetsiz davanın esastan reddine karar verilmesini talep etmiştir. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: İstanbul 3. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 26.09.2017 tarih ve 2014/1315 Esas - 2017/749 Karar sayılı kararıyla; "davanın ayıplı araç satımı nedeniyle aracın misli(yenisiyle) ile değiştirilmesi talebi olduğu, davacının ...'nden satın aldığı aracın 06.04.2013 tarihinde teslimi esnasında tavanda sarı lekeler olduğunu ve sağ kapıda çöküntü olduğunu farketmesi üzerinde aracı teslim almaktan imtina ettiği, davalı şirkete 08.04.2013 tarihinde ihtarname göndererek bu ayıpları bildirip aracın ayıpsız misliyle değiştirilmesi veya ödediği araç bedelinin iadesini istediği, davalı ...'...
reddinin gerektiğini, davacının aracı uzun süre kullandığını ve halen kullanmakta olduğunu, bu nedenle kullanım bedelinin hakkaniyet gereği araç bedelinden mahsubunun gerektiğini savunarak davanın reddini istemiştir....
Bendindeki "6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun ikinci kısmında (Özel Borç İlişkileri -Akdin Muhtelif Nev’ileri) yer alan ve diğer dairelerin görevine girmeyen sözleşmelerden kaynaklanan davalar sonucu verilen hüküm ve kararlar (satış sözleşmesi: taşınır ve taşınmaz satışı, ödünç sözleşmeleri: ariyet (kullanım ödüncü)-karz-ödünç (tüketim ödüncü), ölünceye kadar bakma sözleşmesi,vedia (saklama) sözleşmesi,hizmet sözleşmesi,kefalet sözleşmesi, kaynaklı hüküm ve kararların" istinaf incelemesinin Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi tarafından yapılması gerekmektedir. Davada temel uyuşmazlık yukarıda açıklanan gerekçelerle kefalet ilişkisinden kaynaklanmakta olup, nitekim uyuşmazlık konusu aynı farklı bir dosyada Ankara Bölge Adliye Mahkemesi Başkanlar Kurulunun 28/12/2020 Tarih, sayılı kararı ile de uyuşmazlığa bakmakla görevli Dairenin 4. Hukuk Dairesi olduğuna karar verilmiştir....
Kişilere olan borcu nedeniyle haciz konulmuş olduğunu, sözleşme hükümlerine uyulmadığı için yapılan sözleşmenin de hükümsüz kalmış olduğunu, bu nedenle müvekkilinin araç satışını iptal edilerek üzerine konulan haciz ve ----- kaldırılmasını ve davalının kullanımındaki araç değer kaybı ve kullanım bedelini talep ettiklerini, ayrıca müvekkilinin daha fazla zarar etmemesi için aracın tedbiren trafikten men edilerek ------- çekilmesini arz ve talep etmiştirler. SAVUNMA: Davalı vekili yasal süresinden sonra sunduğu beyan (cevap) dilekçesinde özetle; Davalının cevap dilekçesi sunmadıkları görülmüştür. İNCELEME ve GEREKÇE: Dava, mülkiyetin saklı tutulması kaydıyla ticari araç satım sözleşmesi uyarınca araç satış bedelinin ödenmediği iddiasıyla sözleşmenin iptali,aracın teslimi ve araç değer kaybı ve kullanım bedelinin tazmini davasıdır. Mahkememizce davaya konu ----- plaka sayılı aracın üzerindeki tüm ------- Müdürlüğünden celp edilmiş olmakla, dosyamız içerisine alınmıştır....
A.Ş'den tahsilatının yapılmasına yönelik olarak müvekkil firmaya beyanda bulunarak talimat verdiğini, daalıya ait olan ... plakalı aracın meydana gelen arıza sebebi ile çekici vasıtası ile arızanın onarımı için davalı çalışanına şoför tarafından 23/10/2018 tarihinde müvekkil şirkete giterilmiş ve araç ile ilgili olarak ... iş emir nolu aracı4n servise teslim formu lie de araç müvekkil firmaya onarım için teslimi davalı tarafından yapıldığına, müvekkil şirket tarafından aracın arıza sonrası onarınıman yönelik olarak gerekli servis hizmetleri davalıya verildiğini, bahis edilen arç tamirat sorasında ise hiçbir sorun bulunmaksızın gerekli kontroller yapılarak ve formlarıda düzenlemek kaydı ile 27/10/2018 tarihinde aracın müşteriye teslim formu düzenlemek kaydı ile teslimi yapıldığını, yapılan tamirat neticesinde parça ve işçilik bedelleri olarak 1.274,40 TL tutarlı servis alacağı meydana gelmiş ve tamirat bedeline yönelik olarak 1.274,40 TL bedelli 27/10/2018 tarih ve ... nolu fatura tanzim...
Devlet Hastanesi’nde başhekim olarak görev yaptığını, görevi sebebiyle kendisine tahsis edilen aracın amaç dışı kullanıldığının ve görevi esnasında özel hastanede de çalışmasının olduğunun müfettiş raporuyla ortaya çıktığını belirterek amaç dışı kullanılan araç ve fazla ödenen döner sermaye bedeli sebebiyle müvekkili kurumun zarara uğradığından bahisle alacak isteminde bulunmuştur. Davalı, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, 30/01/2019 tarihli bilirkişi raporu dikkate alınarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Dosyanın incelenmesinde; davacı vekilinin dava dilekçesinde amaç dışı kullanımı nedeniyle araç bedeli ve fazla ödenen döner sermaye bedeli yönünden ayrı ayrı talepte bulunduğu anlaşılmaktadır....
Maddesi uyarınca yapılan inceleme sonucunda; Dava, araç satışı sırasında davacının dolandırıldığı ve satış bedelinin ödenmesine rağmen aracın noterde devrinin gerçekleştirilmediği iddiasına dayalı aracın tescil kaydının iptali istemli olup, davacı vekilince ayrıca araç kaydı üzerine başkalarına devrini engellemek üzere tedbir konulması, aracın davacıya teslimi veya yediemin otoparkına tedbiren teslimi ve davalının mal varlığı üzerine ihtiyati tedbir mahiyetinde ihtiyati haciz konulması talep edilmiştir....
Noterliğinin 03/06/2020 tarihli ... yevmiye numaralı ihtarının tetkikinde " ihtar edenin davacımız, aleyhine ihtar edilenin davalımız ihtar konusunun aracın beton pompasız teslimi sebebiyle ödenen çeklerden haksız tahsil edilen 327.000-TL lik bedelin iadesi olduğu görülmüştür. ... yazılan müzekkereye cevapta talebe ve satışa konu ... plakalı aracın 08/10/2019 tarihinde .... Noterliğinde yapılan işlemle kayıtların kapatılarak yurt dışına nakil olduğunun bildirildiği görülmüştür. Getirtilen .... Noterliğinin 04/10/2019 tarih, ... yevmiye numaralı araç satış sözleşmesinin tetkikinde; ... plakalı ticari yük nakli şeklinde kayıtlı aracın 93.000-TL si karşılığında davalı tarafça davacıya satışının yapıldığı görülmüştür. ... yazılan müzekkereye verilen 30/01/2023 tarihli müzekkere cevabında; yazı ekinde gönderilen araç uygunluk belgesinde yer alan bilgilere göre sorgulama yapıldığında ... Şase numaralı araç için ... ... Ltd. Şti. Tarafından 26/09/2019 tarihli ......
Bilindiği üzere, 6100 sayılı HMK'nın 114- (2) maddesindeki; "Diğer kanunlarda yer alan dava şartlarına ilişkin hükümler saklıdır." şeklindeki düzenleme ile HMK dışındaki kanunlar ile de dava şartları getirilebileceği kabul edilmiş olup nitekim bazı kanunlarda da HMK'da sayılmayan dava şartlarının getirildiği görülmektedir. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 392. maddesinde;" Ödüncün geri verilmesi konusunda belirli bir gün ya da bildirim süresi veya borcun geri istendiği anda muaccel olacağı kararlaştırılmamışsa ödünç alan, ilk istemden başlayarak altı hafta geçmedikçe ödüncü geri vermekle yükümlü değildir. " hükmü yer almakta olup,tüketim ödüncü iddiasına dayalı olarak açılan alacak davalarında ön dava şartı niteliğindedir. Bir davada usulden red nedenleri varsa, öncelikle usulden red kararı verilmesi gerekmektedir. Tüketim ödüncü sözleşmesinde ödüncü geri isteme hususunda kanunda açıkça yazılı şekil şartı aranmasa da davacının bu geri istemeyi ispatlaması gerekmektedir....
