Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre, inşaatın %99,9 oranında tamamlandığı, iskân ruhsatının alınmadığı, davalının süresinde inşaatı bitirmediği, bu nedenlerle de taraflar arsındaki sözleşmenin ileriye etkili olarak feshedilmesi gerektiği, davalının eksik yaptığı imalat bedelinin 3.050,00 TL, iskân ruhsatı alma bedelinin 8.000,00 TL, fazladan yaptığı faydalı imalat bedelinin ise 134.000,00 TL olduğu, binada insanların ikamet ettiği, davalının hala davacı tarafta iki adet tapu hakkı bulunduğundan davacının tazminat taleplerinin reddi gerektiği sonucuna varılarak, taraflar arasındaki sözleşmenin ileriye etkili olarak feshine, tazminat ve kira bedeli istemlerinin reddine karar verilmiştir....

Geriye etkili fesihte alacaklı BK'nın 108/I maddesine dayanarak yükleniciye veya onun halefi durumundaki kişilere verdiği tapuları geri isteyebilir. Geriye etkili feshin en önemli sonucu tarafların sözleşmenin yapıldığı tarihteki mal varlığına getirilmeleridir. Bunun anlamı, geriye etkili fesihte yükleniciye inşaatın fesih tarihindeki fiziki durumuna uygun bağımsız bölüm verilmez. Feshin geriye etkili olacağı konusunda taraf iradelerinin uyuşmaması halinde mahkemece ileriye etkili feshin koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediği araştırılmalıdır. Fesih ileriye etkili sonuçlar yaratacak şekilde yapılmış veya bunun koşulları oluşmuş ise feshin doğal sonucu olarak yapılacak tasfiye işleminde yüklenici eserin getirildiği fiziki seviyeye uygun bağımsız bölüm tapusunun devrini isteyebilir....

Öncelikle inşaatın seviyesi (tamamlanma oranı) belirlenerek, davalı yüklenicinin hakettiği arsa payı ile arsa sahiplerine bağımsız bölüm ve bırakılacak pay oranı, inşaatın bitirilmiş olması durumunda yükleniciye verilmesi kararlaştırılan bağımsız bölüm (ve arsa payı) oranına kıyas yolu uygulanarak, yüklenicinin yaptığı kısmi ifanın ayni olarak karşılığı tespit edilir, ayni olarak bağımsız bölüm verilmesi mümkün olmadığı takdirde yapılan iş ve bağımsız bölümlerin saptanacak değerlerine göre ivaz ilavesi suretiyle tasfiye gerçekleştirilir. Diğer anlatımla, ileriye etkili fesih, yüklenicinin yaptığı imalatın oranına göre bağımsız bölüm ya da bedel alması anlamına gelmektedir. Gerek Dairemiz, gerekse Hukuk Genel Kurulu kararlarında, akdin ileriye etkili feshedilebilmesi için inşaat seviyesinin %90 ve üzeri orana ulaşmış olması gerekir....

gerektiği, taraflar arasındaki sözleşme uyarınca davacıların geç teslimden ötürü kira alacağı talep edebileceği, davacıların talep edebileceği kira alacağının 17.050,00 TL olduğu hesaplanmışsa da taleple bağlı kalınarak davanın kabulü ile sözleşmenin ileriye dönük olarak feshine, 4.000,00 TL kira tazminatının davalıdan tahsiline karar verilmiştir.Mahkemenin gerekçesinde de belirtildiği gibi somut olayda gerçekleştirilen imalât oranına göre ileriye etkili fesih koşulları oluşmamış ve ilk kararı davacı arsa sahiplerinin temyiz etmemesi nedeniyle yüklenici yararına usuli kazanılmış hak oluştuğundan ileriye etkili fesih kararı verilmesi gerekir ise de ileriye etkili fesih kararı verilirken yüklenicinin eksik ve kusurlar da dikkate alınıp düşülmek suretiyle kat karşılığı inşaat yapım sözleşmesi ile üstlendiği işlerin tamamına göre gerçekleştirdiği imalâtın fiziki oranı tespiti ve bu oranın sözleşmede kararlaştırılan paylaşım durumuna göre yükleniciye kalan arsa payı ya da bağımsız bölüm sayısına...

, buna göre mahsubu yapılan arsa payının davalı adına olan tapu kaydının iptali ile hisseleri oranında müvekkilleri adına tescilini, sözleşmenin ileriye yönelik olarak feshi talebinin uygun görülmemesi halinde, eksik ve ayıplı imalatlar ve gecikme nedeniyle uğranılan zarar için fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 10.000,00 TL'nin davalıdan tahsilini talep ve dava etmiş, davacılardan A.....

Öte yandan, akdin feshi kararını yüklenici davalının temyiz etmemiş olması, ileriye etkili fesih açısından yükleniciden daire satın alanların haklarını ihlal etmemeli, bu konuda hukuki yararlarının bulunduğu kabul edilmelidir.Belirtilen nedenlerle akdin ileriye etkili fesih şartlarının düşünülmesi gerektiğinden sayın çoğunluğun aksine oluşan onama kararına katılmıyoruz....

Davalı vekili, müvekkilinin söz konusu inşaatı bitirmek için üzerine düşen yükümlülüklerini yerine getirdiğini, yapının meydana gelebilmesi için arsa sahiplerinin süresi dolan inşaat yapı ruhsatını yenilemesi gerektiğini, davacıların bu yükümlülüklerini yerine getirmediklerini, ileriye dönük fesh için inşaatın %90 ve üzerinde tamamlanmış olması gerektiğini savunarak, davanın reddini istemiştir. Mahkemece, iddia, savunma, bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre, inşaatın %60 oranında tamamlandığı, %90'ın altında tamamlanmayan eserlerde sözleşmenin ileriye yönelik olarak feshinin mümkün olmadığı, davacı tarafça ısrarla sözleşmenin ileriye yönelik olarak feshinin talep edildiği, davacı tarafın diğer taleplerinin de sözleşmenin ancak ileriye yönelik olarak feshi halinde gerçekleşmesi mümkün olacağından, davanın reddine karar verilmiştir....

Fesih akdî ilişkiyi ortadan kaldırmaya yönelik bozucu yenilik doğuran bir hak olup, fesih ile akdî ilişkinin geriye etkili sona ereceği kabul edilmekte ise de; inşaatın geldiği seviye itibariyle sözleşmenin geriye etkili feshinin adalet duygularını zedeleyeceği hallerde Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kurulu'nun 25.01.1984 gün 3/1 sayılı kararı uyarınca feshin ileriye etkili sonuç doğuracağı kabul edilmektedir. Burada feshin geriye ve ileriye etkili olmasının sonuçları üzerinde durulmasında yarar vardır. Feshin geriye etkili olması durumunda, sözleşme hiç yapılmamış (yok) farz edilerek hüküm ../.. S.2. doğuracağından taraflar karşılıklı olarak birbirlerine verdiklerini sebepsiz zenginleşme hükümlerince geri alabilir. Örneğin; avans niteliğinde bir miktar arsa payı devredilmiş ise arsa sahibince, yasaya uygun bir kısım imalât gerçekleşmiş ise yüklenici tarafça bunun bedeli de yüklenici tarafça istenebilir. Oysa ileriye etkili fesihte sonuç farklıdır....

İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca ileriye etkili feshini gerektirdiği, bu bakımdan mahkemenin geriye etkili şekilde feshin tespitine ve elatmanın önlenmesine karar vermesinin doğru olmadığı, mahkemece davalı yüklenicinin sonradan inşaatı tamamladığına ilişkin savunması gözönünde bulundurularak keşif icrasından tamamlama oranının %90'da kaldığının tespiti halinde sözleşmenin ileriye etkili feshine ve elatanın durumunun da bu orana göre değerlendirilmesinden, inşaatın %100 tamamlanması ve anahtar teslimi kapsamında olan iskan ruhsatının alındığının anlaşılması halinde ise davanın reddine karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle bozulmuştur. Mahkemece, bozma ilamına uyularak, yüklenicinin verilen süre ve ek süre sonucunda edimini %98 oranında yerine getirdiği, %...'...

Mahkemece, alınan bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamından, inşaat % 82 seviyede iken, yüklenicinin işi terk ettiği, keşif tarihi itibari ile inşaat seviyesi %90 üzerinde tespit edilmiş olsa da geriye veya ileriye etkili fesih belirlenirken bağımsız bölüm satın alanların yaptığı imlatın ayrık tutulması gerektiği gerekçesiyle, davanın kabulüne dair verilen kararın davalılar ...,., ... vekili, dahili davalılar .... ve ... vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine Dairemiz'in 2014/7552 E., 2015/2922 K. sayılı ilamı ile onanmasına karar verilmiştir. Bu kez davalı ... A.Ş. vekili ile davalılar ..., . ... ve ... vekili karar düzeltme isteminde bulunmuştur. Dava, arsa payı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olarak feshi ile tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir....