Aile Mahkemesinin 23.06.2023 Tarihli ve 2023/1068 Esas, 2023/1297 Karar Sayılı Kararı Somut olayda, asıl davanın velayetin değiştirilmesine ilişkin olduğu, iştirak nafakasının kaldırılması talebinin ise asıl davaya bağlı fer’i bir istek niteliğinde olduğu, çekişmesiz yargı işlerinde de, kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça talepte bulunan kişinin veya ilgililerden birinin oturduğu yer mahkemesi yetkili olmakla bu durumda davacının oturduğu yer mahkemesi olan Kemalpaşa 2. Asliye Hukuk Mahkemesi (Aile Mahkemesi Sıfatıyla) davaya bakmakla yetkili mahkeme olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir. II. GEREKÇE A. Uyuşmazlık Uyuşmazlık, velayetin değiştirilmesi, davacı tarafından ödenen nafakanın kaldırılması ile davalı tarafından nafaka ödenmesi istemine ilişkindir. B. İlgili Hukuk 1....
GEREKÇE: Asıl dava; tedbiren velayetin değiştirilmesi ve tedbir nafakasının kaldırılması; karşı dava tedbir nafakasının artırılması istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince verilen karara karşı davacı- karşı davalı tarafça hükmün tamamı yönünden süresinde istinaf talebinde bulunulmuştur. A)Tedbiren Velayetin Değiştirilmesi Davasına İlişkin İstinaf İtirazlarının İncelenmesinde; 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu uyarınca velayet, çocukların bakım, eğitim, öğretim ve korunması ile temsil görevlerini kapsar. Velayet, aynı zamanda ana babanın velayeti altındaki çocukların kişiliklerine ve mallarına ilişkin hakları, ödevleri, yetkileri ve yükümlülükleri de içerir. Ana ve babanın çocukların kişiliklerine ilişkin hak ve ödevleri; özellikle çocukları şahıslarına, bakmak, onları görüp gözetmek, geçimlerini sağlamak, yetiştirilmelerini ve eğitimlerini gerçekleştirmektir....
Sulh Hukuk Mahkemesince velayetin anneden ya da babadan kaldırılıp kaldırılamayacağı öncelikle değerlendirilmesi gereken bir konu olup, velayet hususunun değerlendirilmesi aile mahkemesinin görevinde olduğu, ayrıca TMK'nn 21/1. maddesinde velayet altında bulunan çocuğun yerleşim yeri, ana ve babanın yerleşim yeri, ana ve babanın ortak yerleşim yeri yoksa çocuğun kendisine bakıldığı ana veya babanın yerleşim yeri olduğu hükme bağlanmıştır. Bu durumda küçük ...'un yerleşim yeri ".../..." adresi olduğu gerekçesiyle yetkisizlik ve görevsizlik kararı verilmiştir. ......
AİLE MAHKEMESİ TARİHİ : 18/01/2017 NUMARASI : 2016/929 ESAS - 2017/27 KARAR DAVA KONUSU : Ana Baba Rızası Arama KARAR : Adana 2. Aile Mahkemesinin 18/01/2017 tarih, 2016/929 Esas 2017/27 Karar sayılı kararı aleyhine, davacı T1 tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması nedeniyle dosya istinaf incelemesi yapılmak üzere mahkememize gönderilmiş olmakla, dava dosyası incelendi. GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: TALEP: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; 0/07/2014 Altındağ doğumlu T.C. kimlik numaralı bebek Kıvanç Ege Güçlü'nün Adana Sevgi Evleri Çocuk Yuvası ve Kız Yetiştirme Yurdu Müdürlüğünde Adana 1....
Onların temsilini ana babasının yapmasına göz yumulmamalıdır. Başka bir anlatımla dava sonuç olarak ebeveyn (=davanın bir tarafı) ile çocuklar (=davanın diğer tarafı) arasında görülmelidir/görülmesi gerekli bir davadır. Velâyetin iki kutuplu olmasının doğal sonucu: Çocuğun güvenliğini doğrudan ilgilendiren velâyetin kaldırılması davasında çocukların bağımsız temsil edilmesidir. Aksi düşünce; davayı (=velâyetin kaldırılması) tek kutuplu (=sadece ebeveyn yani ana-baba arası) hale getirir ki Çocuk Hukuku böyle bir anlayışı içine sindiremez. B-TEMSİL KAYYIMI ATANMASI TAKDİRE BIRAKILMIŞ MIDIR? Temsil kayyımı ise bir kimseyi belirli bir iş ya da birden fazla işte temsil etmesi için atanan kişiyi ifade eder....
Türk Medeni Kanunu’nun 336. maddesi gereğince evlilik devam ettiği sürece ana-baba velayeti birlikte kullanırlar. Velayet, ana ve babadan birinin ölümü halinde sağ kalana, boşanma veya ayrılığa karar verilmesi halinde hakim velayeti eşlerden birine vermek zorundadır. Velayetin düzenlenmesi kamu düzeni ile ilgilidir. Dosya kapsamından yabancı mahkeme kararı gereğince küçüğün velayet hakkının anne ve baba tarafından birlikte yürütüldüğü, bu düzenlemenin Türk Hukuk tatbikatına aykırı olduğundan velayete ilişkin yabancı mahkeme kararının tenfizine karar verilememiş olması nedeniyle velayetin boş bırakıldığı anlaşıldığından, davanın 4787 sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanun'un 6/2-c maddesi ile geçici 2. maddesine göre aile mahkemesince görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir....
Velayetin belirlenmesi ve düzenlenmesinde ana babadan kaynaklanan özelliklerin de dikkate alınması kaçınılmazdır. Eldeki dosya da gayri resmi beraberlikte doğan ve nüfusta davacı baba tarafından tanınan müşterek çocuk 21.09.2006 doğumlu Caner a-tipik otizm -hafif düzeyde mental retardasyon hastası olup özel bakıma muhtaçtır. Psikolog ve pedagog tarafından düzenlenen uzman raporu çocuğun özel durumu nedeni ile kurumda kalmaya devam etmesi ve anne-baba ile kurum gözetiminde yatısız olarak kişisel ilişki düzenlenmesi uygun olacağını tespit etmiş olması dikkate alınarak ilk derece mahkemesince çocukla baba arasında düzenlenen kişisel ilişkinin çocuğun yararına olduğu sonucuna varılmıştır....
ın evlilik dışı ilişkilerinden doğduğu, ancak Kamil'in resmen evli eşi ... üzerine kaydedildiği eşlerin boşanması üzerine velayetin baba Kamil'e verildiği, Kamil'in ise 08.07.2011 tarihinde öldüğü, ancak 17.04.2012 tarihinde kesinleşen...Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/1-621 ilamı ile ...'ın anne adının Bircan olarak düzeltildiği anlaşılmaktadır. 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 335 inci maddesinde ise "ergin olmayan çocuk ana ve babasının velayeti altındadır" 337.maddesinde ise ''ana ve baba evli değilse velayet anaya aittir'' hükmü yer almaktadır. Aynı Kanunun 404 üncü maddesinde de velayet altında bulunmayan küçüklerin vesayet altına alınacağı düzenlenmiştir. Sözü edilen yasal düzenlemelere göre, velayet hakkı, münhasıran anne ve babaya tanınan bir hak olup, evlat edinme hali hariç, anne ve baba dışında hiç kimseye tevdi olunamayacağından, mahkemece velayetin anne olmayan ...'...
ın evlat edindirilmesinde ana-baba rızasının aranmaması kararı verilmesini istemiş; mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 309. maddesinde evlat edinmede küçüğün ana ve babasının rızası gerektiği; 311. maddesinde ise, ana ve babadan birinin kim olduğu veya uzun süreden beri nerede oturduğu bilinmiyorsa veya ayırt etme gücünden sürekli olarak yoksun bulunuyorsa veya küçüğe karşı özen yükümlülüğünü yeterince yerine getirmiyorsa bu hallerde ana ve babadan birinin rızası aranmayacağı; 312. maddesinde de; küçük gelecekte evlat edinilmek amacıyla bir kuruma yerleştirilir ve ana ve babadan birinin rızası eksik olursa, evlat edinenin veya evlat edinmede aracılık yapan kurumun istemi üzerine ve kural olarak küçüğün yerleştirilmesinden önce, onun oturduğu yer mahkemesince bu rızanın aranıp aranmamasına, verileceği diğer hallerde bu konudaki kararın evlat edinme işlemleri sırasında verileceği hükme bağlanmıştır....
Velayet, aynı zamanda ana babanın velayeti altındaki çocukların kişiliklerine ve mallarına ilişkin hakları, ödevleri, yetkileri ve yükümlülükleri de içerir. Ana ve babanın çocukların kişiliklerine ilişkin hak ve ödevleri, özellikle çocuklara bakmak, onları görüp gözetmek, geçimlerini sağlamak, yetiştirilmelerini ve eğitimlerini gerçekleştirmektir. Velayet sahibinin; sağlayacağı eğitim ile çocuğu istenilen ölçüde dürüst, kötü alışkanlıklardan uzak, iyi ahlâk sahibi, çalışkan ve bilgili bir insan olarak yetiştirmek hak ve yükümlülüğü bulunmaktadır. Ayrılık ve boşanma durumunda velayetin düzenlenmesindeki amaç, küçüğün ileriye dönük yararlarıdır. Velayetin kaldırılması ve değiştirilmesi şartları gerçekleşmedikçe, ana ve babanın velayet görevlerine müdahale olunamaz....
