TMK'nın 194. madde hükmü ile eşlerin aile konutu ile ilgili bazı hukuksal işlemlerinin diğer eşin rızasına bağlı olduğu kuralı getirilerek eşlerin hukuki işlem özgürlüğü, “aile birliğinin” korunması amacıyla sınırlandırılmıştır. Buna göre, eşlerden biri diğer eşin açık rızası bulunmadıkça, aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemez, aile konutunu devredemez ve aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz. Bu cümleden hareketle, aile konutunun maliki olan eş aile konutundaki yaşantıyı güçlüğe sokacak biçimde, aile konutunun ipotek edilmesi gibi tek başına bir ayni hakla sınırlandıramaz. Bu sınırlandırma ancak diğer eşin açık rızası alınarak yapılabilir. TMK'nın 194. maddesi yetkili eşin izni için bir geçerlilik şekli öngörmemiştir. Bu nedenle sözkonusu izin bir şekle tabi olmadan, sözlü olarak dahi verilebilir. Ancak maddenin ifadesinden de anlaşılacağı üzere, iznin “açık” olması gerekir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi 2-... DAVA TÜRÜ : ... Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: Davacı aile konutu olarak özgülenen eşi adına kayıtlı taşınmazın diğer davalıya rızası dışında devredildiğini ileri sürerek davalılardan ...adına olan tapu kaydının iptali ile davalı eşi adına tescili ve tapu kaydına aile konutu şerhi konulmasını talep etmiştir. Mahkemece davalı ...’un kötüniyetli olduğunun kanıtlanamadığı ve dava konu taşınmazda davacının yılın belli aylarında ikamet ettiği bu sebeple aile konutu olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir....
İlk Derece Mahkemesinin Birinci Kararı İlk Derece Mahkemesinin 23.03.2021 tarih ve 2019/404 Esas ve 2021/167 Karar sayılı kararı ile dava konusu taşınmazın aile konutu olduğu, davacının ipotek tesisine açık rızasının bulunmadığı, bu itibarla dava konusu taşınmaz üzerine konulan ipoteğin kaldırılmasına, davacı kadın tarafından 06.05.2019 tarihinde talepte bulunulması üzerine Tapu Sicil Müdürlüğünce taşınmazın kaydına aile konutu şerhi konulduğu anlaşılmakla; aile konutu şerhine ilişkin davanın ise konusuz kaldığı gerekçesi ile aile konutu şerhine ilişkin davanın konusuz kalması nedeni ile karar verilmesine yer olmadığına, ipoteğin fekkine ilişkin davanın kabulüne, davaya konu taşınmaz kaydına konulan ipoteğin kaldırılmasına, karar verilmiştir. B....
Davacı da dava dilekçesinde taşınmaza aile konutu şerhi verilmesi için tapu müdürlüğüne gittiğini taşınmazın devir edildiğini öğrenmesi sebebi ile şerh koyduramadığını beyan etmiştir. Bu itibarla dava konusu taşınmaz dava tarihinde davalı eş üzerine kayıtlıolmadığından davacının aile konutu şerhi davası açmakta hukuki yararı bulunmaktadır. Ne var ki, toplanan delillerden tarafların 12.10.2016 tarihinde kesinleşen kararla boşandıkları anlaşılmaktadır. Evlilik boşanma ile sona erdiğine göre dava konusu taşınmaz aile konutu olma niteliğini kaybetmiştir....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi DAVA TÜRÜ :Aile Konutu Şerhinin Kaldırılması Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hüküm aile konutu şerhinin kaldırılması davası yönünden temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü....
Hukuk Dairesi DAVA TÜRÜ : İpoteğin Kaldırılması-Aile Konutu Şerhi Konulması Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda bölge adliye mahkemesi hukuk dairesince verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davalı ...Ş. tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: 1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuna uygun sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir yanlışlık görülmemesine göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yersizdir. 2-Davacı kadın tarafından açılan ipoteğin kaldırılması ve aile konutu şerhi konulması davasında yapılan yargılama sonucunda ilk derece mahkemesi tarafından taşınmaz üzerindeki aile konutu olduğu tespit edilen 1 nolu bağımsız bölüm üzerindeki ipoteğin kaldırılarak aile konutu şerhi konulmasına karar verilmiş, davacı kadın tarafından reddedilen kısım ile yargılama giderleri ve vekâlet ücreti yönünden, davalı banka tarafından ise, hükmün tamamına yönelik istinaf...
Hukuk Dairesi DAVA TÜRÜ : İpoteğin Kaldırılması-Aile Konutu Şerhi Konulması Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda bölge adliye mahkemesi hukuk dairesince verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davalı ...Ş. tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: 1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuna uygun sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir yanlışlık görülmemesine göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yersizdir. 2-Davacı kadın tarafından açılan ipoteğin kaldırılması ve aile konutu şerhi konulması davasında yapılan yargılama sonucunda ilk derece mahkemesi tarafından taşınmaz üzerindeki aile konutu olduğu tespit edilen 1 nolu bağımsız bölüm üzerindeki ipoteğin kaldırılarak aile konutu şerhi konulmasına karar verilmiş, davacı kadın tarafından reddedilen kısım ile yargılama giderleri ve vekâlet ücreti yönünden, davalı banka tarafından ise, hükmün tamamına yönelik istinaf...
Aile Mahkemesi’nin 03.12.2019 tarih ve 2019/189 Esas 2019/1054 Karar sayılı kararı ile; aile konutu şerhi konulmasının tapu müdürlüklerinden talep edildiği, muris muvazaasına dayalı tapu iptali davasında mahkemenin görevli olmadığı, görev uyuşmazlığı nedeni ile dosyanın bölge adliye mahkemesine gönderilmesine karar verildiği anlaşılmış, her iki mahkeme arasında görev uyuşmazlığının doğduğu, sorunun merci tayini yoluyla çözülebileceği tespit edilmiştir Delillerin Değerlendirilmesi İle Hukuki Sebepler ve Gerekçe: Dava, taşınmazın aile konutu olması nedeni ile muvazaalı satış işleminin iptali ve taşınmazın davalı eş adına tescili istemine ilişkindir. Türk Medeni Kanununun 194/1. maddesi uyarınca "eşlerden biri diğer eşin açık rızası bulunmadıkça aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemez; aile konutunu devredemez veya aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz."...
in sünnet düğününde kirvelik yaptığı, o mahallede bir dönem muhtarlık yaptığı, tarafların bahse konu taşınmaz üzerinde bulunan yapının üstünde ikamet ettiğini bildiği, bu durumda iyiniyetli olmadığı, dava konusu taşınmazın ikinci katının aile konutu vasfında olduğu anlaşıldığından taşınmazın tamamının aile konutu olması nedeni ile tapu iptal ve tesciline karar verilmediği, ikinci kata yönelik hüküm tesis edildiği gerekçesi ile davanın kısmen kabul kısmen reddine, Osmaniye ili ... ilçesi ... Mah. ...mevkii 428 ada 60 parsel (eski ... köyü 998 parsel) üzerinde bulunan ve aile konutu olarak kullanılan bakkal üstü-zemin üstü katın aile konutu olduğunun tespiti ile bu kısma yönelik aile konutu şerhinin tapuda beyanlar hanesine gösterilmek suretiyle şerh konulmasına, bu bölümün tapu kaydının davalı ...'den iptali ile davalı ... adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir. IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ A. Bozma Kararı 1....
Somut olayda; taşınmazın aile konutu olarak kullanıldığı sabit olup davacı kadının 2016 tarihinde Tapu Müdürlüğü'ne başvurarak taşınmazın aile konutu niteliğini kaybettiğini beyan ederek aile konutu şerhini terkin ettirdiği, aynı gün, kaldırılması istenen ipoteğin tesis edildiği, ipotek tesisinden sonra yeniden aile konutu şerhi tesis edildiği, bu durumun mahkemenin de kabulünde olduğu üzere davacı kadının ipoteğe rızasının olduğunu gösterdiği, aksinin kabulünün TMK'nın 2. maddesine aykırılık oluşturacağı anlaşılmakla davanın reddine ilişkin ilk derece mahkemesi kararı usul ve yasaya uygundur. Açıklanan sebeplerle, karar usul ve yasaya uygun bulunmakla davacı kadının istinaf başvurusunun esastan reddine karar vermek gerekmiştir....
