Mahkemece, iddia ve tüm dosya kapsamına göre, dava konusu bir kısım çek ve senetlerin hamilin iradesi dışında elinden çıkıp, başkaları tarafından hak iddia edilmediğinin anlaşıldığı, bir kısım çeklerin ise yargılama sırasında yasal hamillerinin ortaya çıktığı gerekçesiyle, davanın kısmen kabul kısmen reddine karar verilmiştir. Kararı, dava dışı üçüncü şahıs (temlik alan) T. V. Yönetim A.Ş. temyiz etmiştir. Dava, zayi nedeniyle çek ve senet iptali istemine ilişkindir. Çek iptali davaları, özelliği itibari ile hasımsız açılan davalardan olup, yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, çek iptali davasını açan davacıya, mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda süre verilmeli, istirdat davasının açılması halinde, çek iptali davasının konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığına, açılmaması halinde ise çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulmalıdır....
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 25.01.2022 tarih ve 2019/(13)3-536 E.- 2022/43 K. sayılı emsal kararı: “... İcra ve İflâs Kanunu’nun 72/6. maddesi uyarınca “Borçlu, menfi tesbit davası zımmında tedbir kararı almamış ve borç da ödenmiş olursa, davaya istirdat davası olarak devam edilir”. Anılan madde uyarınca menfi tespit davası icra takibinden önce sonuçlanmaz ve ihtiyati tedbir kararı verilmemiş olması yahut ihtiyati tedbir kararının kaldırılması nedeniyle, dava sırasında borç alacaklıya (davalıya) ödenmiş olursa, menfi tespit davası kanunun açık hükmü gereği (kendiliğinden) istirdat davasına dönüşür. Bu hâlde mahkeme menfi tespit davasına istirdat davası olarak devam eder, davacının talep sonucunu değiştirmesi için ıslah yoluna başvurmasına ya da karşı tarafın (alacaklının) muvafakati gerekmez.” 3. Değerlendirme 1....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE Dava, taraflar arasındaki ticari satım nedeniyle verilen çekten kaynaklı istirdat talebine ilişkindir. Her ne kadar davacı vekili tarafından dava konusu edilen çek nedeniyle sebepsiz zenginleşme davası açılmış ise de hukuki nitelendirme hakime ait olup dava istirdat talebine ilişkindir. Davacılar ile davalı arasında narenciye bahçesindeki narenciyelerin satımı konusunda anlaşıldığı, davacılar tarafından davalıya 28.12.2018 keşide tarihli 115.000,00-TL bedelli çekin verildiği, davacılardan ... tarafından dava konusu edilen çek hakkında Adana 2. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2018/... esas sayılı dosyasından çek iptali davası açıldığı, açılan davadan feragat edildiği, yine dava konusu edilen çek hakkında davacılar tarafından Adana Asliye Ticaret 3....
HD 31.10.2016 tarihli 2015/11662- 2016/8538 E.K; aynı Dairenin 23.05.2016 tarihli 2015/10802- 2016/5494 E.K sayı ilamları) Somut olayda, davacı tarafından ,... Şubesine ait, 23/11/2022 keşide tarihli, ... çek nolu, 475.000,00-TL bedelli çekin çalındığı, bu nedenle çekin iptalinin talep edildiği, yargılama devam ederken dava konusu çekin 3. Kişi ... Faktoring tarafından ibraz edildiği, mahkememizce çeki elinde bulundurana karşı istirdat davası açmak için davacıya TTK'nın 763 maddesi gereğince süre verildiği ve bu süre içinde istirdat davasının açıldığı anlaşıldığından aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
Somut olayda davacı tarafından zayi nedeniyle açılan çek iptali davasında henüz çeki elinde bulunduranın bilinmediği zamanda ödeme yasağı verildiği, daha sonradan çekin ... tarafından icra takibine konulduğunun ortaya çıkması üzerine davacıya istirdat davası açmak üzere mehil verildiği, davacının da birleşen davada çek istirdadı davası açtığı, zayi nedeniyle iptal davasında verilen ihtiyati tedbir kararının, istirdat davası kesinleşinceye kadar geçerli olduğu, menfi tespit davası sırasında takibin durdurulması için verilen ihtiyati tedbir kararından farklı olduğu halde davalı yararına tazminata karar verilmesi doğru görülmemiş ve hükmün davacı yararına bozulmasını gerektirmiştir....
Borçluyu menfi tespit davası açmaya zorlayan takibin haksız ve kötü niyetli olduğu anlaşılırşa, talebi üzerine, borçlunun dava sebebi ile uğradığı zararın da alacaklıdan tahsiline karar verilir. Takdir edilecek zarar, haksızlığı anlaşılan takip konusu alacağın yüzde yirmisinden aşağı olamaz. (1) Borçlu, menfi tesbit davası zımmında tedbir kararı almamış ve borç da ödenmiş olursa, davaya istirdat davası olarak devam edilir. Takibe itiraz etmemiş veya itirazının kaldırılmış olması yüzünden borçlu olmadığı bir parayı tamamen ödemek mecburiyetinde kalan şahıs, ödediği tarihten itibaren bir sene içinde, umumi hükümler dairesinde mahkemeye başvurarak paranın geriye alınmasını isteyebilir. Menfi tesbit ve istirdat davaları, takibi yapan icra dairesinin bulunduğu yer mahkemesinde açılabileceği gibi, davalının yerleşim yeri mahkemesinde de açılabilir. Davacı istirdat davasında yalnız paranın verilmesi lazımgelmediğini ispata mecburdur'' 3. Değerlendirme 1....
Sayılı dosyasında ödeme yasağı ve akabinde çeklerin iptali ile ilgili müracat edildiğini ve mahkemece çekler ile ilgili olarak ödeme yasağı verildiğini, iki adet çekin de yasal hamil olduğunu iddia eden üçüncü şahıs ...'un ödeme yasağının kaldırılmasını talep ettiğini ve bunun üzerine de mahkemece 7 günlük kesin süre içinde iade davası açılması yönünde taraflarına süre verdiğini, müvekkilinin yasal hamil olduğunu iddia eden üçüncü şahıs ile herhangi bir ticari ilişkisi bulunmayıp üçüncü şahıs davalıya da herhangi bir borcunun da bulunmadığını beyanla müvekkilinin yasal hamili bulunduğu çeklerin yasal hamil olduğunu iddia eden üçüncü şahıs davalıdan alınarak müvekkiline verilmesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalıya tahmiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Borçlu hakkındaki takip; borçlu takibe hiç itiraz etmemişse, borçlunun yapmış olduğu itiraz icra mahkemesince kesin olarak kaldırılmış ise, borçlunun yapmış olduğu itiraz icra mahkemesince geçici olarak kaldırılmış ve borçlu tarafından süresi içinde borçtan kurtulma davası açılmamış ise kesinleşmiş olur. Borçlu itiraz süresi içinde itiraz hakkı varken borca ya da imzaya itiraz etmeyerek borcu öder ise cebri icra tehdidinden söz edilemeyeceğinden istirdat davası açamaz. Ancak sebepsiz zenginleşme davası açabilir. Yine süresinde borçtan kurtulma davası açmış ve bu davayı kaybetmiş olan borçlu istirdat davası açamayacağı gibi açtığı itirazın iptali davasını kaybeden borçlu da istirdat davası açamaz....
Kişi yönünden kesin hüküm teşkil etmeyeceği anlaşılmakla müdahale talebinin reddine karar verildiği, Mahkememizin bir nolu celse ara kararına uygun şekilde davacı tarafından istirdat davası açıldığı anlaşılmakla konusu kalmayan davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına, TTK'nın 763 maddesi gereğince davaya konu çek yönünden istirdat davası açıldığı ve bu aşamadan sonra ödeme yasağı veya tedbir taleplerinin esasa ilişkin davanın açıldığı mahkemece yeniden karara bağlanmasının mümkün olduğu anlaşılmakla ihtiyati tedbir niteliğindeki ödemeden men kararının kaldırılmasına karar verilmesi gerektiği sonuç ve kanaatine varılmakla aşağıdaki şekilde hüküm kurulması gerekmiştir....
Keşidecisi---- bedelli ------- seri nolu çekin ibraz edilmiş olması ve istirdat davası açılmış olması nedeniyle bu çeke ilişkin karar verilmesine yer olmadığına, bu çeke ilişkin verilmiş olan ödeme yasağının kaldırılmasına karar verilmiştir....
