Maddesi gereğince kamu düzenine aykırılık halleri dışında istinaf sebepleriyle bağlı olarak yapılan inceleme sonunda; Taraflar arasındaki uyuşmazlık; yapıldığı iddia edilen fazla ödemenin hukuki nitelemesinin istirdat davası mı yoksa sebepsiz zenginleşme davası konusu mu olduğu, buradan varılacak sonuca göre davanın süresinde açılıp açılmadığına ilişkindir. Yerel mahkeme yapıldığı iddia edilen fazla ödemenin istirdat davası konusu olabileceğini, bu durumda da hak düşürücü sürenin geçtiğinden bahisle davanın usulden reddine karar vermiştir. İstirdat ve sebepsiz zenginleşme arasında farklar vardır. İstirdat davası, borç olmayan bir şeyin icra takibi sonucunda ödenmesi durumunda, ödenen paranın geri alınması için açılan bir davadır. Sebepsiz zenginleşme davası ise, haklı bir sebep olmaksızın bir başkasının mal varlığından veya emeğinden zenginleşen kişiye karşı bu zenginleşmenin geri verilmesi için açılan bir davadır. Sebepsiz zenginleşmede, iradi olarak bir ödeme söz konusudur....
Ve 2018/ 737 K. sayılı dosyası ile davanın kabulüne karar verildiğini, açılan menfi tespit davasının sonuçlanması üzerine istirdat davası açıldığını, hak düşürücü sürenin aşılmış olması sebebi ile davanın reddine karar verildiğini, dava dosyası incelenecek olursa dava kesinleştikten sonra süresi içerisinde istirdat davası açıldığını, menfi tespit davası ve istirdat davasının amacı aynı olduğundan, borçlu açtığı menfi tespit davası sonuçlanmadan önce borcu ödemek zorunda kalırsa, menfi tespit davasının istirdat davasına dönüşeceğini, (İİK md. 72) ayrıca menfi tespit davası kesinleşmeden borç ödenirse istirdat davası açılabileceğini, bu durumda İİK Md. 72' deki hak düşürücü sürenin uygulanmayacağını, ödeme yapıldığı hususu da davacı şirketçe öğrenildiğinin akabinde hemen arabuluculuk yoluna başvurulup eldeki davanın açıldığını belirterek; istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını, yargılama masrafları ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesini talep...
Yargılama sırasında ... tarihinde ... vekilinin mahkememize başvurarak söz konusu çekin hamilinin müvekkili olduğunu, Antalya Genel İcra Dairesinin ... esas sayılı dosyası üzerinden takibe konu edildiğini, söz konusu çek üzerindeki ödeme yasağının kaldırılmasını talep ettiğini beyan etmesi üzerine, mahkememizce ... tarihli ara karar ile davacı vekiline çeki elinde bulunduran şahıs aleyhine çek istirdat davası açmak üzere süre verilmiştir. Davacı vekili sunmuş olduğu ... havale tarihli dilekçesi ile mahkemece verilen süre içerisinde Antalya ... Asliye Ticaret Mahkemesi ... esas sayılı dosyasında istirdat davası açıldığını beyan etmiştir. Eldeki davanın konusu kayıp çeke ilişkin olup çek ortaya çıktığından dava konusuz kalmakla karar verilmesine yer olmadığına dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
Esas sayılı dosyada dava konusu çekte dahil 4 çek için iptal davası açılmıştır. İlgili mahkeme davamız konusu 10.000,00 TL'lik ...'a ait çekin son hamilinin bilinmesi nedeniyle davacıya istirdat davası açması için süre vermiştir. Davacı istirdat davası açacağına menfi tespit ve çek iptali davası açmıştır. Halihazırda ...20. Asliye Ticaret Mahkemesinde zaten açılan bir çek iptali davası var iken aynı çek için açılan ikinci çek iptali davası yönünden derdestlik nedeniyle davanın reddi gerekir. Yine davacı tarafa istirdat davası açması için süre verilmesine rağmen borçlu olmadığının tespiti yani menfi tespit davası açılmıştır. İkisi farklı davalardır. İstirdat çekin iadesi şeklinde bir dava iken borçlu olunmadığının tespiti yani menfi tespit davasında çekin iadesi değil bu çekten davalıya karşı borçlu olunmadığnın tespiti istenir. Taleple bağlılık ilkesi gereği menfi tespit davası açısından değerlendirme yapılması gerekir....
Asliye Ticaret Mahkemesinin .../... esas sayılı dosyasında Menfi Tespit davası açtıklarını, dosyanın derdest olduğunu bildirmiştir. Kural olarak, çek iptali davaları, özelliği itibari ile hasımsız açılan davalardan olup, yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, çek iptali davasını açan davacıya, mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda süre verilmeli, istirdat davasının açılması halinde, çek iptali davasının konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığına, açılmaması halinde ise çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulmalıdır. Somut davada, çeki ellinde bulunduran kişiye karşı dava açıldığı talep eden tarafından bildirildiğinden, karar verilmesine yer olmadığına dair karar vermek gerekmişir....
a karşı istirdat davası açmak üzere yedi kesingünlük süre verildiği, davacı vekilinin de istirdat davası açmış olduğu anlaşılmıştır. Dava konusu ........ Bankası A.Ş.-..... Şubesine ait, keşidecisi ......... Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş. Olan, ........ çek numaralı, 31.03.2021 tarihli, 25.000,00TL bedelli çekin hamiline karşı istirdat davası açması için süre verildiği, buna ilişkin tebligatın 06/07/2021 tarihinde yapılmasına rağmen istirdat davası açılmadığı görülmüştür. Toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; dava konusu yapılan ........ Şubesine ait, keşidecisi ...... Plastik Ambalaj İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş.olan, ...... çek numaralı, 06.03.2021 tarihli, 7.790,00TL bedelli çekle ilgili hamile karşı istirdat davası açıldığından iş bu çek yönünden karar verilmesine yer olmadığına, ........ Bankası A.Ş.-..... Şubesine ait, keşidecisi ......... Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş....
un ödeme yasağının kaldırılmasını talep ettiğini ve bunun üzerine de mahkemece 7 günlük kesin süre içinde iade davası açılması yönünde taraflarına süre verdiğini, müvekkilinin yasal hamil olduğunu iddia eden üçüncü şahıs ile herhangi bir ticari ilişkisi bulunmayıp üçüncü şahıs davalıya da herhangi bir borcunun da bulunmadığını beyanla müvekkilinin yasal hamili bulunduğu çeklerin yasal hamil olduğunu iddia eden üçüncü şahıs davalıdan alınarak müvekkiline verilmesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalıya tahmiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Cevap: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; çeklerin kaybolmadığını, davacı tarafından müvekkiline ciro edildiğini, davacının acil paraya ihtiyacı olduğunu beyan ederek çalışanı olduğu ......
Tarafından müvekkil ... A.Ş.adına ... ... şubesi ... seri numaralı 571.957,60-TL bedelli çek keşide edildiğini, söz konusu çek müvekkile teslim edilmek üzere kargo firmasına teslim edildiğini ancak kargonun müvekkil şirkete ulaşmadığını, söz konusu çekin zayi olması nedeniyle işbu huzurdaki davayı açtıklarını, davanın açılmasından sonra ... Teks. Tic. Ltd. Şti. Tarafından .... İcra Müdürlüğünün ... Esas sayılı dosyasından kayıp çekin takibe konulduğunun öğrenildiğini, takip dosyası nedeni ile çekin kimde olduğu öğrenildiğinden ... Teks. Tic. Ltd. Şti.'ne karşı istirdat davası açmak üzere taraflarına süre verilmesinin talep edildiği, işbu talebin 14/09/2022 tarihli ara karar ile kabul edilerek istirdat davası açmak üzere davacı yana 2 haftalık kesin süre verildiği, verilen kesin süre içerisinde davacı yanca sunulan 28/09/2022 tarihli dilekçe ile istirdat davasının .... Asliye Ticaret Mahkemesinin... Esas sayılı dava dosyasında ikame ettiklerini bildirdikleri anlaşılmıştır....
Tarafından müvekkil ... A.Ş.adına ... ... şubesi ... seri numaralı 571.957,60-TL bedelli çek keşide edildiğini, söz konusu çek müvekkile teslim edilmek üzere kargo firmasına teslim edildiğini ancak kargonun müvekkil şirkete ulaşmadığını, söz konusu çekin zayi olması nedeniyle işbu huzurdaki davayı açtıklarını, davanın açılmasından sonra ... Teks. Tic. Ltd. Şti. Tarafından .... İcra Müdürlüğünün ... Esas sayılı dosyasından kayıp çekin takibe konulduğunun öğrenildiğini, takip dosyası nedeni ile çekin kimde olduğu öğrenildiğinden ... Teks. Tic. Ltd. Şti.'ne karşı istirdat davası açmak üzere taraflarına süre verilmesinin talep edildiği, işbu talebin 14/09/2022 tarihli ara karar ile kabul edilerek istirdat davası açmak üzere davacı yana 2 haftalık kesin süre verildiği, verilen kesin süre içerisinde davacı yanca sunulan 28/09/2022 tarihli dilekçe ile istirdat davasının .... Asliye Ticaret Mahkemesinin... Esas sayılı dava dosyasında ikame ettiklerini bildirdikleri anlaşılmıştır....
Davacıların murisi Hasan Karalı ' ya davalı banka tarafından 04/06/2014 tarihinde Genel Kredi Sözleşmesi uyarınca tarım kredisi kullandırıldığı, davacıların murisine kullandırılan krediyi davacılardan T2 ile dava dışı Mehmet Traşoğlu' nun kefil sıfatıyla imzaladıkları, davacıların murisi Hasan Karalı' nın vefat etmesi üzerine davalı banka tarafından kredi alacağına ilişkin davacılar aleyhine icra takibi başlatıldığı, davacıların murislerinin davalı bankadan kullanmış kredi sözleşmesine ilişkin davalı bankaya borçlu olmadıklarının tespitine ilişkin mahkememizde iş bu davayı açtıkları anlaşılmıştır. Davacılar vekili yargılamanın devamı sırasında davaya konu icra dosyalarında borcun 3. Bir kişi tarafından tamamen ödendiğini, bu nedenle davaya istirdat davası olarak devam edeceklerini beyan etmiştir. İİK nun 72/6 ve 72/7 maddelerinde;" Borçlu, menfi tesbit davası zımmında tedbir kararı almamıs ve borç da ödenmis olursa, davaya istirdat davası olarak devam edilir....
