Mahkemesinin 2021/178 Esas nolu dosyasında davacı ... tarafından davalı ... hakkında ... ... Müdürlüğünün 2022/9192 Esas nolu icra takibine konu senetlerin herhangi bir borç karşılığı verilmediği, davacının borcunun olmadığı, bonoların korkutarak ve hile ile alındığı ileri sürülerek menfi tespit talebi ile dava açılmış olup davanın duruşması 19/09/2023 tarihine bırakılmıştır. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE ; Dava, karşılıksızlık ve hile ile korkutma nedeni ile borçlu olunmadığının tespiti talebi ile açılan menfi tespit davasıdır. Davacı ...'in davalı ... hakkında açtığı işbu davadan önce davacının aynı vakıaları ve hukuki sebepleri ileri sürerek ... ......
Mahkemesinin 2021/178 Esas nolu dosyasında davacı ... tarafından davalı ... hakkında ... ... Müdürlüğünün 2022/9192 Esas nolu icra takibine konu senetlerin herhangi bir borç karşılığı verilmediği, davacının borcunun olmadığı, bonoların korkutarak ve hile ile alındığı ileri sürülerek menfi tespit talebi ile dava açılmış olup davanın duruşması 19/09/2023 tarihine bırakılmıştır. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE ; Dava, karşılıksızlık ve hile ile korkutma nedeni ile borçlu olunmadığının tespiti talebi ile açılan menfi tespit davasıdır. Davacı ...'in davalı ... hakkında açtığı işbu davadan önce davacının aynı vakıaları ve hukuki sebepleri ileri sürerek ... ......
Davacı üçüncü kişi vekili tarafından anılan bozma kararının hatalı olduğundan bahisle karar düzeltme isteminde bulunulması üzerinde Yargıtay 17. Hukuk Dairesinin 10.6.2014 tarihli ve 2014/7763 Esas, 9314 Karar sayılı ilamı ile, davacı üçüncü kişi vekilinin karar düzeltme isteğinin kısmen kabulü ile, dava konusu takip dayanağı borç ile ilgili olarak borçlu tarafından alacaklı aleyhine menfi tespit davası açıldığı ve yargılamanın ... 13....
Mahkemece; İİK'nun 72/8. maddesine göre borçlunun seçimine göre icra takibinin yapıldığı yer mahkemesi veya davalı alacaklının ikametgahının bulunduğu Ankara Asliye Hukuk Mahkemelerinin yetkili olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiş; karar, davacı ... tarafından temyiz edilmiştir. İİK'nun 89/3. maddesinde "...İkinci ihbarnameye süresi içinde itiraz etmeyen ve zimmetinde sayılan borcu icra dairesine ödemeyen veya yedinde sayılan malı icra dairesine teslim etmeyen üçüncü şahsa onbeş gün içinde parayı icra dairesine ödemesi veya yedinde sayılan malı teslime zorlanacağı bildirilir. Bu bildirimi alan üçüncü şahıs icra takibinin yapıldığı veya yerleşim yerinin bulunduğu yer mahkemesinde süresi içinde menfi tespit davası açtığına dair belgeyi bildirimin yapıldığı tarihten itibaren yirmi gün içinde ilgili icra dairesine teslim ettiği takdirde, hakkında yürütülen cebri icra işlemleri menfi tespit davası sonunda verilen kararın kesinleşmesine kadar durur..."...
Menfi tespit davalarının arabuluculuk dava şartına tabi olup olmadığı uygulama ve doktrinde tartışmalara sebep olmuştur. Kanun metninin lafzi yorumuna bağlı kalındığında menfi tespit davaları kapsam dışında görünmektedir. Ancak unutmamak gerekir ki menfi tespit davası bir olumsuz alacak davasıdır. Esasen tartışılan husus bir alacağın varlığı veya yokluğudur. Alacak davası olumlu bir tespite dayalı alacak hükmü kurulmasını gerektirir ve bir tarafı para ödemeye mahkum eder. Menfi tespit davası ise olumsuz tespit içeren alacak davası olup bir tarafı para ödemekten kurtarır. Hatta menfi tespit davası sonuçlanmadan veya henüz açılmadan alacak tahsil edilirse menfi tespit davası istirdada yani bir alacak davasına dönüşür. Davanın tabiatı bu biçimde tavsif edildiğinde kanun koyucunun amacına yönelik bir yorumla menfi tespit davalarının da arabuluculuk dava şartına tabi olduğu kabul edilmelidir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2024/201 Esas KARAR NO : 2024/245 DAVA : 3. Şahıs Tarafından Açılan Menfi Tespit DAVA TARİHİ : 21/11/2023 KARAR TARİHİ : 28/03/2024 Mahkememizde görülmekte olan 3. Şahıs Tarafından Açılan Menfi Tespit davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının davalı ... A.Ş tarafından 21/12/2022 tarihinde ...24.İcra Dairesi Müdürlüğünün ...sayılı icra dosyasına borçlu sıfatıyla eklendiğini, söz konusu icra takibine konu borca faize ve borcun ferilerine açıkça itiraz ettiklerini, bu nedenlerle müvekkilinin takip alacaklısı davalıya böyle bir borcunun bulunmadığını, müvekkil şirketin sorumlu tutulduğu ...adlı kişi müvekkilin yanında 2019 yılı Ekim ve Kasım aylarında çalıştığını, bahse konu bu kişi 27/11/2019 tarihinde işten kendi isteğiyle ayrıldığını, ...'...
Maddede düzenlenen menfi tespit istemine yönelik olduğu, ıslah talebinin de bu haliyle davayı uzatmaya yönelik olduğu anlaşıldığından ıslah talebinin reddine karar verilmiş ve yargılamaya devam olunmuştur. Tüm bu açıklamalar ışığında somut olay incelendiğinde de; Mahkememizce görülüp karara bağlanan davanın, İİK. 89/3. maddesi gereği 3. kişi tarafından açılan Menfi Tespit davası olduğu, İİK'nun 89. maddesi uyarınca açılacak menfi tespit davalarının 3. haciz ihbarnamesinin tebliğinden itibaren 15 günlük hak düşürücü sürede açılması gerektiği, mahkememizce UYAP sureti celp olunan ... 9. Müdürlüğünün ... Esas sayılı dosyası ile ... 1. İcra Hukuk Mahkemesi'nin... Esas-... Karar sayılı dosyaları incelendiğinde; davacı yanın 89/3 haciz ihbarnamesinin 20.08.2020 tarihinde tebliğ edildiği, davanın ise; İİK'nun 89....
na karşı açtığı menfi tespit davasının reddedildiği ve kararın Dairemizin 2006/4798 Esas, 2006/10524 Karar sayılı ilamıyla onanarak kesinleştiği, senet hakkında kesin hüküm bulunduğu gerekçesiyle reddetmiştir. Halbuki anılan davada davacı senedin teminat senedi olduğu iddiasıyla menfi tespit davası açmış, senedin davacının kardeşinin davalılardan ... arasında bulunan kira ilişkisinin teminatı olarak verildiği fakat anılan davalının halen bakiye kira alacağının bulunduğu gerekçesiyle davacının açtığı menfi tespit davası reddedilmiştir. Bu davada ise davacı yukarıda anılan senet ve diğer 01.05.2001 vade tarihli, 2000 ABD doları bedelli senet hakkında, senetlerin hile yoluyla ve kendisinin hataya düşürülerek alındığını ileri sürerek dava açmıştır. İlk açılan dava ile sonra açılan işbu davanın tarafları ve konuları aynı ise de sebepleri aynı değildir. Bu nedenle ilk açılan dava sonunda verilen hüküm bu dava açısından kesin hüküm oluşturmaz....
Bu nedenle menfi tespit davası açmakta borçlunun hukuki yararı vardır. Mahkemece açılan davanın İİK’nun 72.maddesi uyarınca açılmış menfi tespit davası olduğu gözetilip, iddia ve savunma çerçevesinde deliller toplanıp, hep birlikte değerlendirilerek, varılacak uygun sonuç dairesinde bir karar verilmesi gerekirken somut olaya uygun düşmeyen gerekçelerle yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir. SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün davacı yararına BOZULMASINA, bozma nedenine göre diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin harcın istek halinde iadesine, 22.06.2010 gününde oybirliğiyle karar verildi....
İSTİNAF NEDENLERİ: İstinaf kanun yoluna başvuran davacı vekili; ödeme emri gönderen Türkiye İş Kurumuna karşı menfi tespit davası açıldığı, mahkemece gerek görülmesi halinde Eyilik Temizlik ve Özel Güvenlik Şirketi'nin davaya dahil edilmesinin mümkün olduğunu; açılan menfi tespit davasının, doğrudan hizmet tespiti davası olarak değerlendirilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu beyanla, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesini istemiştir. İlgili Kişi SGK Başkanlığı vekili; "Kuruma karşı açılan bir dava söz konusu olmadığı ve Kurumun fer'i müdahil ve taraf sıfatı bulunmadığı mezkur davaya, "ilişkili kişi" olarak yapılan hukuki yardım nedeniyle," Kurum yararına vekalet ücreti takdiri gerektiğini beyanla ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir....
