İşkolu tespit davalarında, her işverenin işyerinin bağımsız işyeri olarak kabul edilip, o işyerinde yapılan işlerin niteliği itibarıyle işkolu tespiti gerekir. Alt işverenin işkolu tespiti asıl işverenin yaptığı işe göre belirlenmez. Alt işverenin işkolu tespitinin, asıl işverenden ayrı olarak yapılması gerektiği gibi, alt işverene ait işyerinde yapılan işlerin, asıl işverene ait işyerinde yapılan işlere yardımcı iş olarak değerlendirilmesi de doğru olmaz. 6356 sayılı Kanun'un 4/2. maddesinde öngörülen, bir işyerinde yürütülen asıl işe yardımcı işlerin de, asıl işin dâhil olduğu işkolundan sayılacağı kuralı, bir işyeri sınırları ve organizasyonu içerisinde yürütülen işler için önem taşır. Yoksa birbirinden ayrı işyerlerinde farklı işkoluna giren işler yapılıyorsa asıl iş yardımcı iş kavramı geçerli olmaz. Alt işveren işçileri ise, alt işverene ait bağımsız işyeri çalışanları olduklarından, bağlı bulundukları işkolunun, asıl işverenden ayrı olarak belirlenmesi gerekir....
Mahkemece, davacı şirkete ait işyeri ile ilgili olarak yetki tespit başvuru tarihinden önce yapılan bir işkolu tespiti olmadığından... sicil numarası içindeki işkolu koduna göre çözüme gidilmesi gerektiği, davacı şirket işyerinin ... sicil numarasının 2.2363 01 01 1026999.032 olup 23631. 01 01 şeklindeki işkolu koduna göre 11 numaralı ... işkoluna girdiği, davalı Sendika’nın ise 20 numaralı “Genel İşler” işkolunda örgütlü bir sendika olmakla 11 numaralı işkolundaki işyerinde toplu iş sözleşmesi yetkisi alamayacağından davanın kabulüne ve dava konusu olumlu yetki tespitinin iptaline karar verilmiştir. Mahkemece yukarıda yazılı gerekçe ile davalı Sendika lehine yapılan olumlu yetki tespitinin iptaline karar verilmiş ise de, dosya içindeki Ticaret Sicil Gazetesi nüshalarından davacı şirketin ... Belediyesi iştiraki olduğu anlaşılmaktadır. Esasen bu hususta ihtilaf da yoktur....
Bu işler alt işveren bakımından asıl ... kabul edilir ve işkolu buna göre belirlenir.” 5. 6356 sayılı Kanun’un “İşkolunun tespiti” kenar başlıklı 5 inci maddesi ise şöyledir: “(1) Bir işyerinin girdiği işkolunun tespiti Bakanlıkça yapılır. Bakanlık, tespit ile ilgili kararını Resmî Gazete’de yayımlar. Bu tespite karşı ilgililer, kararın yayımından itibaren on beş gün içinde dava açabilir. Mahkeme iki ... içinde kararını verir. (Ek cümle: 12/10/2017-7036/29 md.) Karar hakkında istinaf yoluna başvurulması hâlinde bölge adliye mahkemesi iki ... içinde kararını verir. (Değişik cümle: 12/10/2017-7036/29 md.) Bu karara karşı temyiz yoluna başvurulması hâlinde Yargıtay, uyuşmazlığı iki ... içinde kesin olarak karara bağlar. (2) Yeni bir toplu ... sözleşmesi için yetki süreci başlamış ise işkolu değişikliği tespiti bir sonraki dönem için geçerli olur....
boşaltma gibi yardımcı iş yerinin müvekkili şirkete akdedilen alt işverenlik sözleşmesi kapsamında devredildiğini, müvekkilinin iş kolunun tespiti yapılırken aralarında asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunan İsdemir'in tabi olduğu işkolunun esas alınması gerektiğini, İsdemir'de yapılacak keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda da taleplerinin haklı görüleceğini beyanla davalarının kabulünü, T5 2018/17 karar numaralı işkolu tespit kararının iptalini ve müvekkili şirketin işkolunun asıl işkolu olan 12 sıra numaralı ''Metal'' başlıklı işkolu olarak tespitini talep ve dava etmiştir....
boşaltma gibi yardımcı iş yerinin müvekkili şirkete akdedilen alt işverenlik sözleşmesi kapsamında devredildiğini, müvekkilinin iş kolunun tespiti yapılırken aralarında asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunan İsdemir'in tabi olduğu işkolunun esas alınması gerektiğini, İsdemir'de yapılacak keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda da taleplerinin haklı görüleceğini beyanla davalarının kabulünü, T5 2018/17 karar numaralı işkolu tespit kararının iptalini ve müvekkili şirketin işkolunun asıl işkolu olan 12 sıra numaralı ''Metal'' başlıklı işkolu olarak tespitini talep ve dava etmiştir....
Bakanlığı vekili istinaf dilekçesinde özetle; olumlu yetki tespitine itiraza ilişkin kuralların mevzuatta açıkça belirtilmiş olduğunu, itirazda bulunan sendikanın yetki tespitine itiraz hakkı bulunmadığını, öncelikle davanın husumet yokluğu sebebiyle dava şartı yokluğundan reddine karar verilmesi gerektiğini, Dava dışı işverene ait yetki tespitine konu işyerlerinin SGK verilerine göre Savunma ve T4 işkolunda olduğunun görüldüğünü, işkolu tespiti sürecinde öncelikle Bakanlığa başvurulması gerektiğini, Bakanlıkça gerekli incelemeler yapıldıktan sonra işkolu tespitinin yapıldığını ve Resmi Gazetede yayımlandığını, sonrasında ancak ilgililerin bu işkolu yetki yetki tespitine karşı yasal süresi içinde dava açabildiklerini, somut uyuşmazlıkta işkolu tespiti konusunda başvuru yapılmamış olduğunu, davacı sendikanın doğrudan dava açma şeklinde işkolu tespiti talebinde bulunmasının mümkün olmadığını, davacının işkolunun tespitine dair talebi yasal şartları taaşımadığından dava şartı yokluğundan...
İşkolu tespit davalarında her işverenin işyerinin bağımsız işyeri olarak kabul edilip o işyerinde yapılan işlerin niteliği itibarıyla işkolu tespiti gerekir. Mülga 2821 sayılı Kanun'un 60. maddesinde yer alan “Bir işyerinde yürütülen asıl işe yardımcı işler de, asıl işin girdiği işkolundan sayılır” kuralı ise, bir işyeri sınırları ve organizasyonu içerisinde yürütülen işler için önem taşır. Bununla birlikte birbirinden ayrı işyerlerinde asıl iş yardımcı iş kavramı geçerli olmaz. Bu noktada ifade etmek gerekir ki, alt işverenin işkolu tespiti, asıl işverenin yaptığı işe göre belirlenemeyeceği gibi, alt işverenin işkolu tespitinin asıl işverenden ayrı olarak yapılması gerekmektedir. Alt işverene ait işyerinde yapılan işlerin, asıl işverene ait işyerinde yapılan işlere yardımcı iş olarak değerlendirilmesi de mümkün değildir....
İşkolu tespitine itiraz davalarında, tespiti yapılan iş kolunda yer alan sendikaların ve işverenin, dava sonucundan etkilenecek olmaları sebebiyle davaya dahil edilmesi gereklidir. Mahkemece, tespit kararından etkilenecek işyerlerinde örgütlenmiş veya işkolu tespit kararında işyerinin girdiği işkolu olarak gösterilen işkolunda faaliyet gösteren sendikaların ve işverenin davaya dahil edilerek göstereceği deliller ve karşı deliller toplandıktan sonra sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, davanın sadece bakanlığa karşı görülmesi ve sonuçlandırılması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir. Sonuç: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, bozma sebebine göre sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, 09.12.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Ayrıntılı olarak belirtilen mevzuat hükümlerine göre, öncelikle tescil aşamasında işyerinin yer aldığı işkolu ve işkolu kodu belirlenir ve işverene tebliğ edilir. İşyerinin tescil edildiği işkoluna, işverenin, sendikaların yahut ilgililerin itirazı olması durumunda, Bakanlığa müracaat edilmelidir. Bu aşamada Bakanlık tarafından yapılması gereken ise, işyerinin girdiği işkolunun tespit edilerek bu tespiti Resmi Gazetede yayımlamaktan ibarettir. İlgililer tarafından itiraz vâki olmaz ise işkolu tespiti bu aşamada kesinleşir. Tarafların bu tespite de itirazı olması durumunda ise, işkolu tespit kararının iptali için dava açılmalıdır. Kuşkusuz bu ihtimalde yargı kararı ile işyerinin girdiği işkolu kesin olarak belirlenecektir. Bu noktada belirtmek gerekir ki, tescil aşamasında bir işyerinin girdiği işkolu tespit edildikten sonra, bu işkolu ancak yukarıda ayrıntılı olarak belirtilen usûle riayet ile değiştirilebilir....
Yargılama devamı sırasında işveren tarafından Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na 4.10.2010 tarihli dilekçe ile işkolu tespit başvurusunda bulunulmuştur. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın 19.2.2011 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan işkolu tespit kararında davacı işyerinin 12 sıra numaralı “Çimento Toprak Cam” işkoluna girdiği tespit edilmiş ve itiraz olmaksızın kararın kesinleştiği anlaşılmıştır. 2821 sayılı Sendikalar Yasasının 4’üncü maddesine göre bir işyerinin girdiği işkolunun tespiti Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca yapılır. ...’nın Resmi Gazetede yayınlanan tespit kararına karşı ilgililer 15 gün içerisinde iş davalarına bakmakla görevli mahalli dava açabilirler. Bu durumda öncelikle davacı tarafından işkolunun tespiti için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına yapılan başvuru ve bu tespit sonucu ön mesele yapılarak ve işkolu tespit başvurusunun sonucuna göre işin esasını çözüme kavuşturulmalıdır....
