İŞ MAHKEMESİ TARİHİ : 04/04/2019 NUMARASI : 2018/355 E., 2019/321 K....

Yukarıda yapılan açıklamalar ışığında dava irdelendiğinde; sigortalıya ilişkin koşulların sigortalının ölüm tarihinde; hak sahibine ilişkin koşulların ise hak sahipliği sıfatının kazanıldığı tarihte yürürlükte olan mevzuat kapsamında değerlendirilmesi gerektiği, davacının eşinin 01.10.2008 tarihinden sonra vefat ettiği, babasından dolayı ölüm aylığı alma açısından hakkı doğuran olayın eşin vefatı olduğu ve babasından dolayı hak sahibi sıfatını eşinin ölümü ile kazandığı, bu nedenle eşinin ölüm tarihinde yürürlükte olan ve uygulanması gereken 5510 sayılı Kanun'un 34 ve 54 üncü maddelerindeki düzenlemelere göre davacıya hem eşinden hem de babasından dolayı ayrı ayrı ölüm aylığı bağlanması mümkün olmayıp davacının çift aylığa hak kazanmasına olanak bulunmamaktadır. 24....

Mahkemece, hak sahipliğinin iptaline ilişkin komisyon kararına karşı açılan idari davanın reddedildiği, tescile dayanak olan hak sahipliği kararının varlığını korumadığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir....

Buna göre malullük aylığı sigortalının 5510 sayılı kanun kapsamında veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaya başlamış olması veya kontrol muayenesi sonucu maluliyetinin sona erdiğinin tespit edilmesi hallerinde maluliyet aylığı kesilecektir. Davaya konu işlemde davacının kontrol muayenesine sevk aşamasında eksik belgesinin bulunduğundan bahisle aylığının kesildiği ifade edilmiştir. Bu durum davalı kurumca giderilebilecek bir eksiklik iken işlemin baştan itibaren yok sayılması ve davacı sigortalının niteliklerinde herhangi bir değişiklik olmamasına rağmen aylığının kesilmiş olması hukuk güvenliği ile bağdaşmamaktadır. Bu durumda kurumca yapılması gereken eksikliğin giderilebilir nitelikte olup olmadığı, sigortalının aylığa hak kazanma niteliğine sahip olup olmadığı hususlarında inceleme yapmak ve sonucuna göre karar vermek olmalıdır....

İş Mahkemesinden verilen 16/02/2016 günlü ve 2014/946 E. - 2016/85 K. sayılı hükmün, davalı Kurum avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. 07.06.2013 tarihinde iş kazası sonucu vefat eden sigortalının, davacı hak sahibi babasının ölüm gelirinin arttırılması istemli dava dosyasında; Kurumca belirlenen miktarın hangi esaslara göre belirlendiği dosya kapsamından tespit edilemediği anlaşılmakla; davacı hak sahibine bağlanan gelirin belirlenmesinde 5510 sayılı Yasa’nın 55/3 hükmüne göre alt sınır uygulaması yapılıp yapılmadığı, anılan hüküm uygulanmadıysa neden uygulanmadığı, uygulanması halinde Kurum tarafından hesaplanacak davacının alabileceği ölüm gelir miktarının davalı Kurumdan sorularak ilgili gelir hesap tablosu ve belgelerin mevcut dava dosyası içerisine celbi sağlandıktan sonra gönderilmek üzere, dosyanın mahal mahkemesine GERİ ÇEVRİLMESİNE, 12/12/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi....

Davanın yasal dayanağı olan 5510 sayılı Kanunun “Ölüm aylığının hak sahiplerine paylaştırılması” başlığını taşıyan 34. maddesinde, sigortalının evli olmayan, boşanan, dul kalan kızlarına ölüm aylığı bağlanabilmesi, bu Kanun kapsamında veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmama veya kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olma koşullarına bağlanmış, “Aylık ve gelirlerin birleşmesi” başlıklı 54. maddede ise bu Kanuna göre bağlanacak aylık ve gelirlerin birleşmesi durumunda, hem eşinden, hem de ana ve/veya babasından ölüm aylığına hak kazananlara, tercihine göre eşinden ya da ana ve/veya babasından aylığın bağlanacağı hüküm altına alınmıştır....

Davacıların murisinin çalışması karşılığı tüm sigorta kollarına tabi primin kesilmiş olması nedeniyle, 506 sayılı Yasanın 68.maddesindeki koşulların gerçekleşmesi halinde hak sahiplerine ölümle aylığa hak kazandıkları tarihten sonraki aybaşından itibaren ölüm aylığı bağlanması gerektiği açık ise de, dosya içeriğinden davacıların anılan yasa maddesindeki koşulları taşıyıp taşımadıkları hususunun yeterince araştırılmadığı anlaşılmaktadır. Yine davalı Kurumun yazısında belirtildiği üzere, 2001/12 ve 2002/1-11 aylarına ilişkin primlerin işverene ve işverence hak sahiplerine iadesi söz konusu ise, bu sürelerin ihyasının her zaman mümkün bulunduğu gözönünde tutulmalıdır. Mahkemece, açıklanan maddi ve hukuki olgular üzerinde durulmadan yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir. O halde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır....

"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi Davacı, 1479 ve 2926 sayılı Kanunlar kapsamında Bağ-Kur sigortalılığı ile yaşlılık aylığına hak kazandığının tespitine karar verilmesini istemiştir. Mahkeme, bozmaya uyarak ilamında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar vermiştir....

Açıkça atıf yapılmadıkça diğer yasa hükümleri dikkate alınamayacağından, bir sigortalının eşinden ölüm aylığı alması halinde babasından (veya annesinden) da ölüm aylığı alması olanaklıdır. Uyuşmazlığın çözümünde uygulama yeri bulan 1479 sayılı Kanun'un 46/2. maddesi hükmü, sadece 1479 sayılı Kanun'a göre hem kocadan hem ana veya babadan ölüm aylığına hak kazanılması halinde uygulanabilir. Sigortalılardan birisinin 5434 sayılı Kanun, diğerinin 1479 sayılı Kanun kapsamında olması halinde, hak sahibi her iki ölüm aylığına da hak kazanacaktır. Öte yandan, 5510 sayılı Yasa'nın Geçici 1. maddesine göre, ölüm aylıklarının bağlanmasında yürürlükten kalkan 1479, 506, 2926, 2925 sayılı Yasa hükümleri uygulanacağından, 5510 sayılı Yasanın 54. maddesinin de somut uyuşmazlıkta uygulama yeri bulunmamaktadır....

mevzuatın yukarıda belirtilen maddeleri uyarınca davacı çift aylığa hak kazanamayacağından, esastan redde dair istinaf kararının bu gerekçeyle isabetli olmasına göre, yerinde bulunmayan bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun olan hükmün ONANMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin de ilgili Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine 30.11.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi....