Mahkemece; "davacının 03.05.2010 tarihinde Ladik Ziraat odasına kaydının başlatıldığı, bu kayda istinaden 03.05.2010 tarihinden itibaren bağkur sigortasının kurumca başlatıldığı anlaşılmıştır. Davacının başlatılan bağkur sigortalılığı 1 yıldan fazla süreye ilişkin prim borcu bulunduğundan 30.11.2010 tarihinden itibaren kurumca durdurulduğu, davacının durdurulan iş bu sigortalılığının 01.05.2015 tarihinden itibaren yeniden başlatıldığı, davacının 09.09.2011- 23.05.2014 tarihleri arasında vergi kaydının bulunduğu anlaşılmıştır. Kurumdan gelen belgelerden davacının 08.09.2011 tarihinde tarım bağkur kaydının terkin edildiği, 09.09.2011 tarihinden itibaren ise bulunan vergi kaydından dolayı esnaf bağkur sigortalılığının başlatıldığı, iş bu sigortalılığının ise geçici 63.madde kapsamında 1 yıldan fazlaya ilişkin süreye ilişkin prim borcu bulunduğunda 30.09.2011 tarihi itibarı ile durdurulduğu anlaşılmıştır....
Bilindiği gibi 5510 sayılı Kanun'un 80 inci maddesinin 2 nci fıkrası hükmüne göre “4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalıların prime esas kazançları aşağıdaki şekilde belirlenir. a) Aylık prime esas kazanç, 82 nci maddeye göre belirlenen prime esas günlük kazanç alt sınırı ile üst sınırı arasında kalmak şartı ile kendileri tarafından beyan edilecek günlük kazancın otuz katıdır. Bu sigortalılar tarafından Kurumca belirlenen sürelerde aylık prime esas kazanç beyan edilir. Beyanda bulunmayan sigortalıların aylık prime esas kazancı, prime esas günlük kazanç alt sınırının otuz katı olarak belirlenir. b) Sigortalı aynı zamanda işveren ise aylık prime esas kazancı, çalıştırdığı sigortalıların prime esas günlük kazancının en yükseğinin otuz katından az olamaz. …”....
Yapılacak iş; Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca miktarları yıllar itibariyle belirlenecek yemek yardımlarının prim matrahına dahil olmadığını göz önünde bulundurmak, yemek yardımlarından Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca miktarları yıllar itibariyle belirlenecek miktarın üzerindeki miktarı prime esas kazanca dahil etmek suretiyle varılacak sonuca göre bir karar vermekten ibarettir...." denilerek aksine yerel mahkeme kararı bozulmuştur. Davacı şirket tarafından dosyaya sunulan ücret bordroları incelendiğinde, sigorta primine esas kazancın, kurumca belirlenen muafiyet miktarları ödenen yemek yardımı miktarlarından düşülerek hesaplandığı tespit edilmiş olup, bu nedenle uyuşmazlık döneminde işveren tarafından işçilere ödenen yemek yardımlarından fazladan kesilen sigorta primi ile işsizlik sigortası primi bulunmamaktadır....
Geçici 10.maddenin 2. fıkrasının (f) bendi gereğince yaşlılık aylığı tahsisi için, 25 tam yıl primi ödenmiş sigortalılık ve 49 yaş şartına tabi olup, yaşlılık aylığı tahsisi için 1479 sayılı Yasanın 35. maddesi gereği davacının “Yazılı talepte bulunması, talepte bulunduğu tarihte prim ve her türlü borçlarını ödemiş olması” gerektiği gözetildiğinde tahsis talep tarihi itibariyle 25 tam yıl prim ödeme şartının gerçekleşmediği anlaşılmakta ise de; usul ekonomisi gözetilerek, dava dilekçesi tahsis talebi olarak kabul edilmeli ve dava tarihi itibariyle tahsis koşullarının oluşup oluşmadığı irdelenmelidir. 5510 sayılı Yasa'nın 52. maddesinde; (Değişik madde: 17/04/2008-5754 S.K./32.mad) İsteğe bağlı sigorta primi, 82 nci maddeye göre belirlenen prime esas kazancın alt sınırı ile üst sınırı arasında, sigortalı tarafından belirlenen prime esas aylık kazancın % 32'sidir....
prime esas günlük kazanç alt sınırının otuz günlük tutarının üçte biri, asgari ücretten asgari ücretin iki katına kadar olduğu tespit edilen kişiler için 82. maddeye göre belirlenen prime esas günlük kazanç alt sınırının otuz günlük tutar, asgari ücretin iki katından fazla olduğu tespit edilen kişiler için 82. maddeye göre belirlenen prime esas günlük kazanç alt sınırının otuz günlük tutarının iki katı prime esas asgari kazanç tutarı olarak esas alınır.” hükmü yer almaktadır. 633 sayılı Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı'nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 11. maddesinin h bendinde” Sosyal yardıma hak kazanılmasında ve genel sağlık sigortalılığının tespitinde esas alınacak gelir tespit testlerine ilişkin usul ve esasları belirlemek, bu testleri Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarıyla işbirliği yaparak uygulamak.” görevi Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının Sosyal İşler Genel Müdürlüğü'nün görevleri arasında sayılmıştır....
Anılan Kanunun 3. maddesinde ücret, 4. maddenin birinci fıkrasının (a) ve (c) bendi kapsamında sigortalı sayılanlara saatlik, günlük, haftalık, aylık veya yıllık olarak para ile ödenen ve süreklilik niteliği taşıyan brüt tutar olarak tanımlanmış, 4857 sayılı İş Kanununun 32. maddesinde de genel anlamda ücret, bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen tutar olarak tarif edilmiştir. 5510 sayılı Kanunun 80. maddesinin 1. fıkrasının (a)/(1) alt bendindeki “ücretler” kavramı içine asıl ücretle birlikte fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücretleri gibi unsurlar da girmektedir. (3) numaralı alt bend gereğince, idare veya yargı makamları tarafından belirlenen ücretlerin prim hesabına esas alınabilmesi için bu tür kazançlara hak kazanmak yeterli olmamakta, işçilik alacaklarına ilişkin taraflar arasında çıkan uyuşmazlıkta mahkemece verilen karar sonrasında işçiye (sigortalıya) ödeme yapılmış olması aranmakta...
Prime esas kazancın tespiti konusunda ise; Mahkemece uyulan bozma ilamı doğrultusunda banka kayıtları yazılı delil başlangıcı sayılarak davacının prime esas kazancı 3.000,00 TL olarak belirlenmişse de, maaş hesap ekstresinin incelenmesinden, 5. ayda 2.000,00 TL'nin, 6. ayda 3.000,00 TL'nin, 7. ayda ise 2.920,00 yatırıldığının, Mart ve Nisan aylarına ilişkin ödemenin elden yapıldığının anlaşılması karşısında; 6 ve 7. aylara ilişkin prime esas kazancın tespiti yerinde ise de; 5. ayda 2.000,00 TL yatırıldığı anlaşıldığından davacının 5. ay ve öncesi için 2.000,00 TL prime esas kazanç ile çalıştığının tespitine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde tüm dönem yönünden 3.000,00 TL prime esas kazaçla çalıştığının tespitine karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir....
Prime esas kazanç tutarının tespiti davasının ise 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun Geçici 7. maddesi uyarınca yasal dayanağı 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 77 ve 5510 sayılı Kanunun 80. maddesidir. Bu kapsamda işin ve işyerinin kapsam ve niteliği dikkate alınarak, davacı işçinin ücretinin ve davalı T7 davalı işveren/işverenler tarafından ödenen ve ödenmesi gereken primlerin miktarının belirlenebilmesi amacıyla, prime esas kazancın tespitinde, gerçek ücretin esas alınması koşuldur....
Somut Olayda, davanın 08.06.2007 tarihli Bağkur borcunun ödenmesine ilişkin taraflar arasında düzenlenen belgedeki bağkur borcunun ödenmediği iddiasından kaynaklanan işçilik alacağının tahsili için yapılan icra takibine vaki itirazın iptali idiası ile dava açılmış isede, davalı taraf davacının iş yerinde hiç çalışmadığını, hatta davalı tarafın iş yerinde çalışmadığına dair "Fethiye 5.Noterliğince 07.06.2007 tarih 006474 y.nu'lu" düzenleme şeklinde ifade tespit tutanağı ile belirlendiğini ileri sürdüğü gibi,davaya konu 08.06.2007 tarihli belgede de iş karşılığı düzenlendiğine dair bir kayıt veya şerh bulunmadığı, ayrıca davacı tarafından da aralarında işci ve işveren sözleşmesi olduğuna dair bir belgeninde ibraz edilmediği anlaşılmıştır. Bu durumda taraflar arasında işçi-işveren ilişkisi ve iş sözleşmesinin unsurları bulunmayan uyuşmazlığın, Fethiye 2. Asliye Hukuk Mahkemesinde görülüp, sonuçlandırılması gerekmektedir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK.'...
Bu gibi durumlarda yargıç tarafından gerçek ücretin saptanması yoluna gidilmelidir(Prof. Dr. S. Süzek, İş Hukuku, 16. Bası, Beta Yayınları, s:372). Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca “ücret, hizmet sözleşmesinin bir koşulu olup, iş karşılığı kararlaştırılan veya yasalarla belirlenen bir paradır”. Keza “ücret, rayiç esasına göre yani emsal işlerde çalışan işçilerin ücretleri dikkate alınarak belirlenir(YİBK. 24.05.1974, 2/6). İş uyuşmazlıklarının büyük çoğunluğu, isçinin aldığı gerçek ücretin tespitinde yaşanmaktadır....
