Somut olaya gelince; davacı komşu parsel maliki sıfatıyla ön alım hakkını kullanmak istediğini beyan etmekle, ön alım hakkının yasal koşullarının oluşup oluşmadığı 5403 sayılı toprak koruma ve arazi kullanım kanunu çerçevesinde değerlendirilmelidir. Davacı 123 parsel sayılı taşınmazda dava dışı diğer hissedarlar ile birlikte hissedardır. 5403 Sayılı Kanunun 8/i maddesi ile yapılan iş bu düzenlemenin komşu parsel malikine ancak tam hisse maliki olduğu durumlarda ön alım hakkı tanıdığı, müşterek malik olduğu durumlarda ise ancak tüm malikler ile birlikte dava açabileceği tek başına ön alım talebinde bulanamayacağı, madde metni lafzından ve amacından (arazi bütünlüğü) anlaşılmaktadır. Bir diğer anlatım ile kendi taşınmazında müşterek malik olan davacının ön alım hakkını kullanması yasanın aradığı arazi bütünlüğünün sağlanması amacına aykırı olduğundan müşterek malik olan davacının ön alım hakkının bulunduğundan bahsedilemez....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 18/07/2023 NUMARASI : 2022/443 2023/185 DAVA KONUSU : Tapu İptali Ve Tescil (Önalım Hakkından Kaynaklanan) KARAR : İlk derece mahkemesince verilen karara karşı istinaf kanun yoluna başvurulmuş olması nedeniyle dosya ve ekleri incelendi; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle : İstanbul ili, Şişli ilçesi, Mecidiyeköy mahallesi, 9160 ada 2 parselde kain “Arsa” vasıflı 147,00 m? yüz ölçümlü ana taşınmazın 43/147 hissesine Davacı sahiptir. Davalı tarafından satın alınan 1/147 hissede Müvekkilin ön alım hakkını kullanarak satış bedeli ve tapu masrafları müvekkilce karşılanmasıyla üçüncü şahıslara satışın önlenmesi için dava sonuna kadar tedbir konularak, davalı adına olan 1/147 hissenin tapusunun iptali ile müvekkil adına tescilini talep etmişlerdir. Dava, ön alım hakkından kaynaklanan tapu iptal ve tescil istemine ilişkin olup, davaya bakan İstanbul 44....
Zira davacı, 20.10.2020 tarihli satışa karşı 20.12.2020 tarihinde önalım hakkını kullanmış olup dava tarihi itibariyle sınırdaş tapu malikine ön alım hakkı tanıyan yasa maddesi yürürlükten kalkmıştır. Her ne kadar satış tarihi itibariyle kanun yürürlükte ise de; ön alım hakkı dava tarihi itibariyle kullanılmış olup hukuk dünyasında bu tarih itibariyle sonuç doğurduğundan satış tarihi yerine dava tarihinin, Yasa'nın yürürlükte olduğu dönem açısından dikkate alınması gerekmektedir. 2. Diğer yandan Bölge Adliye Mahkemesi tarafından tesis edilen gerekçede, Dairemiz kararına atıf yapılmış ise de; sınırdaş tarım arazisi malikine önalım hakkı tanıyan kanunun yürürlükte olduğu dönemde yapılan satışlarda ön alım hakkının kullanılacağına dair bir ifade kararda bulunmamaktadır. 3. Dava tarihi itibariyle kanun yürürlükten kalkmış olup bu gerekçe ile davanın reddi gerekirken yazılı şekildeki gerekçeyle davanın reddine karar verilmesi doğru değildir....
İskifoğlu'na aitliğine karar verilmiş bir pay olduğunu, paylı mülkiyet hâlinde fiili taksim söz konusu olduğunda diğer paydaşların ön alım davası açma ... bulunmadığını, her paydaşın yerinin müstakil bir taşınmaz niteliği aldığını, müvekkilinin satın aldığı ve davacıların kötü niyetli olarak ön alım davası açtıkları payın/evin önce ... Ballı adlı şahsa satıldığını ve akabinde ......
Anılan düzenlemede ön alım hakkının açık bir tarifi yapılmamakla birlikte temel prensibin mülkiyet serbestisi ve tasarruf yetkisi olduğu gözetilerek paydaşın temlik hakkı sınırlandırılırken bu sınırlandırma sınırlı tutularak sadece satım akitleri için ön alım hakkı öngörülmüştür. 22. Yasal ön alım hakkı, paylı mülkiyete konu bir taşınmazın paydaşlarından birinin payını bir üçüncü kişiye satması hâlinde diğer paydaşlara aynı şartlarla bu payın alıcısı olabilme yetkisini veren yenilik doğuran bir haktır. Payın tamamının veya bir kısmının satılması arasında bir fark yoktur. Kişiye değil paya bağlı bir haktır ve kim paydaş olursa bu hakka sahiptir. Ön alım hakkı kullanılınca paydaş payını yasal ön alım hakkını kullanan diğer paydaşa devretme yükümlülüğü altına girmektedir. Böylece ön alım hakkı taşınmaz mülkiyetinin dolaylı sınırlama biçimlerinden birisidir. Bu hak kullanılmadığı sürece ortada bir kısıtlama olmayıp, ön alım hakkının kullanılmasıyla birlikte ortaya çıkar....
Nitekim, Anayasa Mahkemesi'nin 30.10.2014 tarihli, 2014/133 Esas ve 2014/165 Karar sayılı kararının gerekçesinde de ön alım hakkının sadece arazinin bütünüyle satılması durumunda mevcut olduğuna değinildiği gibi önalım hakkının "sınırdaş parsel malikine" tanındığı vurgulanmıştır. 4. Bu genel açıklamalardan sonra somut olaya gelince; ön alım hakkına konu edilen 135 ada 41 parsel sayılı taşınmaz 09.04.2019 tarihinde davalıya satılmıştır. Davacılar, dosyada mevcut tapu kaydına göre ön alım hakkına konu taşınmaza sınırdaş olan 135 ada 206 parsel sayılı taşınmazda elbirliği ile maliktirler. Yukarıda açıklandığı üzere, 5403 sayılı Kanun'un 8/i maddesinin ikinci fıkrasında kanun koyucunun amaçladığı tarımsal bütünlük sağlanmayacağından taşınmazda tam malik olmayan davacıların ön alım hakkını kullanmaları mümkün değildir. 5....
ın bir kısım payını 26.01.2017 tarihinde satın aldığını, ön alım hakkına dayalı olarak davalı adına olan tapu kaydının iptali ile davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesini talep etmiştir. II....
KARAR : Davanın kabulü Taraflar arasında görülen ve istinaf incelemesinden geçen ön alım hakkından kaynaklanan tapu iptali ve tescil davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairemizce Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir. İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir. İlk Derece Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü: I. DAVA Davacı vekili dava dilekçesinde; ön alım hakkından kaynaklanan tapu iptali ve tescil talep etmiştir. II. CEVAP Davalı vekili cevap dilekçesinde; fiili taksim savunmasında bulunarak davanın reddini savunmuştur. III....
DAVA TARİHİ : 20.05.2014 KARAR : Davanın özel dava şartı yokluğu nedeniyle usulden reddine Taraflar arasında ön alım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda Yargıtay (Kapatılan) 14. Hukuk Dairesince Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir. Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın özel dava şartı yokluğu nedeniyle usulden reddine karar verilmiştir. Mahkeme kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü: I....
Dairemizin 25.03.2023 tarih ve 2021/7528 Esas, 2023/2775 Karar sayılı ilamında; ön alım hakkına konu edilen 135 ada 41 parsel sayılı taşınmazın 09.04.2019 tarihinde davalıya satıldığı, davacıların dosyada mevcut tapu kaydına göre ön alım hakkına konu taşınmaza sınırdaş olan 135 ada 206 parsel sayılı taşınmazda elbirliği ile malik oldukları, 5403 sayılı Kanun'un 8 inci maddesinin (i) bendinde kanun koyucunun amaçladığı tarımsal bütünlük sağlanmayacağından taşınmazda tam malik olmayan davacıların ön alım hakkını kullanmalarının mümkün olmadığı, mahkemece, davanın açıklanan gerekçe ve nedenlerle reddine karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirmeyle yazılı şekilde karar verilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğu gerekçeleriyle kararın bozulmasına karar verilmiştir. B....
