"İçtihat Metni"MAHKEMESİ:ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Dava dilekçesinde vasiyetnamenin iptali, olmadığında tenkis istenilmiştir. Mahkemece davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiş, hüküm davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü.Davada, vasiyetnamenin iptali, olmadığı takdirde, davacıların azaltılmış saklı payları oranında mirasçılıklarına karar verilmesi istenilmiştir. ... 7.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2004/214 Esas sayılı (vasiyetnamenin iptali istemli) dava dosyası ile, ... 1.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2005/12 ve 52 Esas sayılı (Tenkis ve vasiyetnamenin iptali istemli) dava dosyaları da iş bu dosya ile birleştirilmiştir....

Ölüme bağlı bir tasarruf olan vasiyetnamenin iptali veya tenkisi istemiyle açılacak davalar için kanunda belirtilen süreler, hak düşürücü süre olarak düzenlenmiş olduğundan, yargılama aşamasında hakim tarafından, temyiz aşamasında ise Yargıtay tarafından kendiliğinden dikkate alınır. 3. Değerlendirme İncelenen bölge adliye mahkemesi kararının usul ve yasaya uygun olduğu ve davacı tarafın temyiz itirazlarının bölge adliye mahkemesi kararında değerlendirilmiş olduğu anlaşılarak davacının temyiz itirazlarının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır. VI....

Noterliğinin 26/11/1987 tarihli, 15697 yevmiye numaralı düzenleme şeklindeki vasiyetnamenin davanın tarafları hakkında hüküm ifade etmek üzere İPTALİNE, ..." şeklinde karar verilmiştir. İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF NEDENLERİ: Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle;murisin okuma yazma bilmediği kanaatiyle düzenlenen vasiyetnamenin de hukuka uygun olarak düzenlendiğini, vasiyetnamenin şekil şartlarına uygun olduğunu beyan ederek kararın kaldırılmasını istemiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, vasiyetnamenin iptali isteğine ilişkindir....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 04.03.1998 gününde verilen dilekçe ile tapu iptali ve tescil istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 24.11.2004 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacılar vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, ölüme bağlı tasarruf suretiyle kazanılan hakka dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. Mahkemece, kesin süreye uyulmaması nedeniyle açılan davanın reddine karar verilmiş, hükmü davacılar temyiz etmiştir....

nin manevi baskı ve zorlamaları sonucu düzenlediğini, vasiyetnamenin düzenlenmesinden sonra pişman olan murisin pişmanlığını yakın çevresiyle paylaştığını belirterek; vasiyetnamenin iptaline karar verilmesini talep etmiştir. Birleşen dosyanın davacıları vekili dava dilekçesinde; muris ...'ın .... Noterliği'nde düzenlemiş olduğu 09.03.1998 tarih, 2101 yevmiye numaralı vasiyetname ile tüm malvarlığını davalı ...'e bıraktığını, vasiyetnamenin, muris prostat kanseriyken, murisin eşi davalı ... ve oğlu davalı ...'ın baskı ve zorlamaları sonucu hazırlandığını, baskı ve zorlama sonucu yapılan vasiyetnamenin hukuken geçerliliği olmadığını iddia ederek; vasiyetnamenin iptaline karar verilmesini istemiş, iş bu dosya davacı ...'ın açtığı vasiyetnamenin iptali dosyası ile birleştirilmiştir....

Dava, vasiyetnamenin iptaline ilişkindir. Vasiyetname bir kimsenin (gerçek kişi) bizzat yapacağı ölüme bağlı bir tasarruf olup, amacı bütün mamelekini veya muayyen bir malını gerçek veya tüzel bir şahsa mülkiyetinin devrinin yapılmasını sağlayan tek taraflı bir hukuksal işlemdir. TMK’nın 557. maddesinde vasiyetnamenin iptali sebepleri sınırlı olarak sayılmış olup, bunlar; a- Ehliyetsizlik, b- Vasiyetnamenin yanılma, aldatma, korkutma veya zorlama sonucunda yapılmış olması, c- Tasarrufun içeriğinin bağlandığı koşullar veya yüklemelerin hukuka veya ahlâka aykırı olması, d- Tasarrufun kanunda öngörülen şekillere uyulmadan yapılmış olması hâlleridir. TMK’nın 557. maddesinde belirtilmiş olan iptal sebepleri dışında herhangi başka bir sebebe dayanarak vasiyetnamenin iptaline ilişkin dava açılması mümkün değildir. Bunun sebebi, yasa koyucunun iptal sebeplerini sınırlı sayı ilkesine (numerus clausus) dayandırmasıdır....

Türk Medeni Kanunu 557- 559 maddeleri arasında düzenlenen ölüme bağlı tasarrufun esasa ilişkin iptal sebepleri ehliyetsizlik, irade sakatlığı, hukuka aykırılık ve ahlaka aykırılık olarak düzenlenmiş, şekle ilişkin iptal sebeplerinin ise ölüme bağlı tasarrufun kanunda öngörülen şekillere uyulmadan yapılması hali olarak belirlenmiştir. Vasiyetnamenin iptali sebepleri Türk Medeni Kanunu'nun 557 ve 558. maddelerinde sınırlı bir şekilde gösterilmiştir. Davacı bu iptal nedenleri bakımından delil sunmalıdır. Türk Medeni Kanunu'nun 558. maddesinde; ölüme bağlı tasarrufun iptali davasında uygulanacak usul hükümleri gösterilmiştir. Buna göre 558. maddenin 1.fıkrasında iptal davasının "tasarrufun iptal edilmesinde menfaati bulunan mirasçı veya vasiyet alacaklısı tarafından açılabileceği" öngörülmüştür....

'ın vasiyetnamenin yapıldığı tarihte tasarruf ehliyetinin bulunduğu, hastaneden alınan sağlık kurulu raporundan anlaşılmış ise de, iptali istenen vasiyetnamenin murise manevi ikrar altında yapıldığı sabit olduğundan, davacıların vasiyetnamenin iptali isteminin yerinde görülmemesi sebebi ile somut olayda davacıların tenkis alacağının, davalı yanca tercih hakkını nakden ödeme yönünde kullandıkları, bilirkişilerce dava konusu taşınmazların değeri belirlenerek buna göre davacıların tenkis alacakları tespit edilmiş olduğu" gerekçesiyle, davacıların vasiyetnamenin iptali isteminin yerinde görülmemesi sebebi ile, davacıların tenkis davalarının kabulleri ile; davacı oğul Faruk için 2.563,05 TL, davacı torunlar Ş. V. ve F. A. O. için toplam 8.983,48 TL (4.491,74'er TL) , davacı torunlar için A. B. ve S.....

Davalılar, mirastan ıskat sebebini ispat edemediğinden TMK'nun 512/3. maddesi gereğince mirastan ıskatın miras bırakanın tasarruf nisabı oranında geçerli olması gerekir. Başka bir ifadeyle tasarruf nisabı sınırları içerisinde geçerli olmak üzere vasiyetnamenin ıskatına ilişkin bölümün hükümsüzlüğüne karar verilerek davacının saklı payını talep edebileceği ve davaya tenkis davası olarak devam edileceği düşünülmeden yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.Bu durumda, mahkemece yapılacak iş; TMK.nun 512/3.maddesi gereğince, mirascılıktan çıkarmaya yönelik ölüme bağlı tasarrufun davacı mirasçının saklı payının tasarruf nisabı oranında yerine getirilerek davaya TMK.nun 564. vd. maddelerinde açıklanan tenkis davası olarak devam edilmek suretiyle murisin terekesinde bulunan tüm aktif ve pasifinin belirlenmesinden sonra uzman bilirkişiden alınacak rapor sonucuna göre hüküm kurmaktır."gerekçesiyle bozulmuştur....

Bir tasarrufun iptali bir öncekinin yürürlüğe girmesini sağlarsa, süreler iptal kararının kesinleşmesi tarihinden işlemeye başlar. Tenkis iddiası, def'i yoluyla her zaman ileri sürülebilir." hükmünü içermektedir. Yukarıda açıklanan maddelerde ; ölüme bağlı bir tasarruf olan vasiyetnamenin iptali ve tenkisi davalarını açmak için belirtilen süreler, hak düşürücü süre olarak düzenlenmiştir. Ancak gerek 559. maddenin 2. fıkrasında, gerekse 571. maddenin 3. fıkrasında ; vasiyetnameye ilişkin açılmış bir davada hükümsüzlük ve tenkis iddiasının, def'i yoluyla her zaman ileri sürülebileceği belirtilmiştir. Dosyanın incelenmesinde ; istinaf eden davalı vekilinin 19/09/2018 havale tarihli dilekçesiyle ve 19/09/2018 tarihli duruşmada, vasiyetnamenin geçersiz olduğu ve saklı payların ihlal edildiği ifade edilmiştir. Bu beyanların hükümsüzlük ve tenkis def'i niteliğinde olduğu açıktır. Mahkemece, hükümsüzlük ve tenkise yönelik inceleme yapılmadığı anlaşılmaktadır....