ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2022/132 Esas KARAR NO : 2022/300 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 21/02/2022 KARAR TARİHİ : 07/04/2022 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: İDDİA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davacı ..-------- bedelli bir adet çekin yetkili hamili olup dava konusu çekin yırtılması neticesinde mahkememizin zayi nedeniyle iptaline karar verilmesini vekaleten talep etmiştir. DELİLLERİN İNCELENMESİ VE GEREKÇE; Dava, zayi nedeniyle çek iptali talebine ilişkindir. ---- yazılan müzekkere cevabında hesap sahibinin .----belirtilmiştir. Davacının işbu davayı keşideci (hesap sahibi) sıfatı ile açtığı anlaşılmıştır. TTK'nın 651. ve 652. maddelerinde hamile iptal davası açma hakkı getirilmiştir. Çek keşidecisinin ve bu bağlamda çek hesabı sahibinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır....
Açıklanan hususlara göre bono iptal davası açma hakkı TTK'nin 651.maddesi uyarınca, bonoya bağlı alacağı bulunan hamile aittir. İptal kararını alan hamil, TTK'nin 652.maddesinde düzenlendiği üzere, hakkını senetsiz ileri sürebilir ya da borçludan yeni bir kıymetli evrak düzenlenmesini isteyebilir. İptal davasının yasal amacı budur.6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun Uygulanacak Hükümler başlıklı Madde 818” (1) Poliçeye ait aşağıdaki hükümler çek hakkında da uygulanır: s) İptal hakkındaki 757 ilâ 763 üncü maddelerle 764 üncü maddenin birinci fıkrası.” hükmü bulunmaktadır. Görüldüğü üzere çek iptal davası açma hakkı TTK 651.maddesi uyarınca, çeke bağlı alacağı bulunan hamile aittir. İptal kararını alan hamil, TTK 652.maddesinde düzenlendiği üzere, hakkını senetsiz ileri sürebilir ya da borçludan yeni bir kıymetli evrak düzenlenmesini isteyebilir....
Mahkememizce zayi edildiği bildirilen çek yönünden nitelikleri belirtilerek Türkiye Ticaret Sicil Gazetesinde birer hafta ara ile üç defa ilan yaptırılmıştır. Tüm dosya kapsamı incelendiğinde ve değerlendirildiğinde; Çek iptal işlemleri için iptal ve ödemeden men talebinde bulunan kişi, zayi olan çekin zilyedi olduğunu gösterir delillerini mahkemeye sunmalıdır. Örneğin çekin önü ve arkasının yer aldığı bir fotokopisi önemli bir ispat aracıdır. Çek fotokopisinin bulunmaması halinde ise çek bedeli, muhatap banka ticari ünvanı, ödeme yeri, keşide yeri, keşide tarihi ve keşidecinin adının iptal talepli dilekçede gösterilmesi gerekir....
Mahkememizce zayi edildiği bildirilen çek yönünden nitelikleri belirtilerek Türkiye Ticaret Sicil Gazetesinde birer hafta ara ile üç defa ilan yaptırılmıştır. Tüm dosya kapsamı incelendiğinde ve değerlendirildiğinde; Çek iptal işlemleri için iptal ve ödemeden men talebinde bulunan kişi, zayi olan çekin zilyedi olduğunu gösterir delillerini mahkemeye sunmalıdır. Örneğin çekin önü ve arkasının yer aldığı bir fotokopisi önemli bir ispat aracıdır. Çek fotokopisinin bulunmaması halinde ise çek bedeli, muhatap banka ticari ünvanı, ödeme yeri, keşide yeri, keşide tarihi ve keşidecinin adının iptal talepli dilekçede gösterilmesi gerekir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2022/432 Esas KARAR NO : 2022/548 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 07/06/2022 KARAR TARİHİ : 21/06/2022 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; ---- çek numaralı, ---- çek numaralı,---- çek numaralı, ---çek numaralı,---- numaralı keşide yeri, tarihi ve miktarı boş olan çekleri içerir ---- çalınmış olup numaraları belirtilen çeklerin zayii nedeniyle iptali ile birlikte; söz konusu çeklerin ödenmesinin engellenmesi için, öncelikle ödeme yasağı konulması yönünde tedbir kararı verilmesini talep ve dava etmiştir. DELİLLERİN DEĞERLERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE Dava, TTK'nın 818/s atfıyla uygulanması gereken 757-764. madde hükümlerine göre açılmış zayi nedeniyle çek iptali isteğine ilişkindir....
Dava dilekçesi incelendiğinde; talebin zayi olduğu iddia edilen çeklerin iptali olduğu görülmüştür. 6102 sayılı TTK'nın 818. maddesinde poliçeye ilişkin iptal hakkındaki 757 ilâ 763 üncü maddelerle, 764 üncü maddenin birinci fıkrasının çekler için de uygulanacağı düzenlemesine yer verilmiş, 6102 sayılı TTK'nın 757/1. Maddesinde iptal talep etme yetkisi hamiline tanınmıştır. -------- ve Karar sayılı ilamında da belirtildiği üzere "... İptal davası açma hakkı, TTK 651.maddesi uyarınca, çeke bağlı alacağı bulunan hamile aittir. İptal kararını alan hamil, TTK 652.maddesinde düzenlendiği üzere, hakkını senetsiz ileri sürebilir ya da borçludan yeni bir kıymetli evrak düzenlenmesini isteyebilir. İptal davasının amacı budur. Çek keşidecisinin TTK 757 ve 818/s.maddesi gereğince iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır... eldeki davayı açmakta hukuki yararı yoktur...."...
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2022/163 Esas KARAR NO : 2022/185 DAVA : Zayi Nedeniyle Çek İptali DAVA TARİHİ : 09/03/2022 KARAR TARİHİ : 14/03/2022 Mahkememizde görülmekte olan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ : İDDİA : Davacı dava dilekçesinde özetle:---- seri numaralı çek yapraklarını kaybettiğini belirterek çeklerin zayi nedeniyle iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. İNCELEME ve GEREKÇE :Dava, TTK.nun 818/s, 757- 765. madde hükümlerine göre zayi nedeniyle çek iptali isteğine ilişkindir. Davacı dava dilekçesinde, çek hesabının kendisine ait olduğunu belirtmiştir. TTK.757-765.maddelerinde yer alan yasal düzenlemeye, yerleşik uygulamaya ve ilmi açıklamalara göre çek keşidecisinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır. Zayi nedeniyle kıymetli evrakın iptalini isteme hakkı TTK.651/2.maddesi uyarınca hamile aittir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2022/448 KARAR NO : 2023/32 DAVA: KIYMETLİ EVRAK İPTALİ (ÇEK İPTALİ (HASIMSIZ) DAVA TARİHİ : 23/06/2022 KARAR TARİHİ : 13/01/2023 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı asilin mahkememize sunmuş olduğu dava dilekçesinde özetle; 04/10/2007 tarihli,-----çek nolu, -----hesap nolu,------ şubesine ait çekin iptaline karar verilmesini ve tedbir kararı verilmesini talep ve dava etmiştir.Mahkememizce yapılan değerlendirme ve dava dilekçesi içeriğine göre; Dava, zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkindir. İNCELEME VE GEREKÇE: Dava TTK.'nun 818/s, 757,765 madde hükümlerine göre zayi nedeniyle çek iptali isteğine ilişkindir.TTK 757-765 maddelerinde yer alan yasal düzenlemeye, yerleşik uygulamaya ve ilmi açıklamalara göre hesap sahibi ve çek keşidecisinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır....
İptal kararını alan kişi, (iptal kararının davacısı) borçludan, kendisine senedi ibraz etmeden ödemede bulunmasını isteyebilmek hakkını kazanmaktadır. İptal kararının etkileri hak sahipliğinin teşhisi meselesine ilişkindir. Kararın “maddi hukuk yönünden herhangi bir etkisi yoktur. Bu kararla, senedi elinde bulunduran üçüncü şahsın hakkının sona erdiği, onun yerine artık bundan böyle davacının hak sahibi olduğu sonucuna da varılamaz. İptal kararı, iptal olunan senet yerine kaim olan bir senet mahiyeti taşımamaktadır. İptal kararı sadece, davacının senedi ibraz edememesine rağmen hak sahibiymiş gibi kabul edilme imkanı vermektedir. Borçlu, iptal kararı hamiline iyiniyetli ödemede bulunduğu takdirde ödemede bulunduğu şahıs gerçek alacaklı olmasa dahi, mevcut iptal kararına güvenerek yaptığı ödeme ile borcundan kurtulur (TTK.m.558/2)....
GEREKÇE : Dava hukuki niteliği itibariyle TTK'nın 818/s madde hükmü delaletiyle, aynı kanunun 757.madde hükümlerinde belirtilen zayi nedeniyle çek iptali isteğine ilişkindir. Mahkemece yukarıda açılanan gerekçe ile davanın reddine karar verilmiş karara karşı davacı vekili istinaf yasa yoluna başvurmuştur. Hamil TTK 651 . Maddesi uyarınca çekin zayi edilmesi halinde iptal davasını açma hakkı hamlile tanınmış olup, TTK 652 maddesine göre iptal kararı ile hamil hakkını çek olmadan ileri sürebilecek ya da borçludan yeni bir senet tanzim edilmesini isteyebilecektir. Çek iptali davası sonucunda verilen karar borçluya ibraz ile borçludan çek bedelinin tahsili imkanını sağlamaktır. Bu davayı açma hakkı hamile aittir. Çek keşidecisinin TTK'nın 757 ve 818/s.maddesi gereğince iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır....
