ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2023/526 Esas KARAR NO : 2023/576 DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 06/09/2023 KARAR TARİHİ : 08/09/2023 Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: TALEP: Davacı vekili tarafından sunulan dava dilekçesinde özetle; davalının, ... İcra Müdürlüğünün 2011/......
“Davalı tarafından davacı aleyhine 10.12.2007 tarihinde başlatılan ilamsız takibin,davacının süresi içinde ödeme emrine itirazı üzerine 03.01.2008 tarihi itibariyle durduğu, davacının, henüz davalı alacaklı tarafından “itirazın iptali” davası açılmasını beklemeden menfi tespit istemiyle 24.03.2008 tarihi itibariyle eldeki bu davayı açtığı anlaşılmaktadır. Yapılan bir icra takibine itiraz üzerine, alacaklı tarafından “itirazın iptali” davası açılması durumunda, menfi tespit davasında ileri sürülebilecek iddialar,itirazın iptali davasında savunma sebebi olarak ileri sürülebileceğinden, bu durumda borçlunun ayrı bir menfi tespit davası açmakta hukuki yararı yoksa da, henüz alacaklı tarafından itirazın iptali davasının açılmamış olduğu durumda ise böyle bir imkan söz konusu olmadığından, borçlunun, itirazın iptali davasının açılmasını beklemeden menfi tespit davası açmakta hukuki yararı bulunduğunun kabulü gerekir....
Gerçekte var olmayan bir borç ya da geçersiz bir hukuki ilişki nedeniyle icra takibine maruz kalması muhtemel olan veya icra takibine maruz kalan bir kimsenin (borçlunun) gerçekte borçlu bulunmadığını ispat için açacağı dava, menfi tespit olarak adlandırılmaktadır. Menfi tespit davası 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun (İİK) 72. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde on beşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ise ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez....
"İçtihat Metni"Davacı ... ile davalı ... vek.Av.... aralarındaki menfi tespit itirazın iptali davası hakkında Kemer Sulh Hukuk Mahkemesinden verilen 16.07.2010 gün ve 57-156 sayılı hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşuldu. - K A R A R - Hükmü temyiz eden davalının temyiz dilekçesiyle birlikte nisbi temyiz harcı yerine maktu harç yatırdığı anlaşılmıştır. Nisbi harca bağlı kararların davalı yanca temyizi halinde; yatırılması gereken temyiz nisbi harcı, karar ve ilam harcının 1/4'üdür. Bu durumda eksik yatan temyiz nisbi harcının ikmali için HUMK’un 434/3. maddesi uyarınca işlem yapılmak üzere dosyanın yerel mahkemesine ÇEVRİLMESİNE, 13.06.2011 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Av. ... ile davalı 1-... 2-... aralarındaki menfi tespit- çek iptali davası hakkında Aydın 1. Asliye Hukuk Mahkemesinden verilen 19/11/2004 gün ve 637-1314 sayılı hükmün davalılar tarafından duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşuldu. - K A R A R - Hükmü temyiz eden davalı ile temyiz etmeyen diğer davalıdan müştereken ve müteselsilen alınmasına karar verilen bakiye karar ve ilam harcının yatırıldığına dair bilgi ve belgeye rastlanılmamıştır. Yatırılmışsa belgesinin eklenmesi, yatırılmamışsa ikmali için HUMK.’nun 434/3. maddesi uyarınca işlem yapılmak üzere dosyanın mahkemesine GERİ ÇEVRİLMESİNE, 12.02.2010 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Av. ... aralarındaki menfi tespit ve ipoteğin iptali davası hakkında... Asliye Hukuk Mahkemesinden (Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla) verilen 26/05/2015 gün ve 2014/242 E., 2015/197 K. sayılı hükmün taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşuldu. - K A R A R - Hükmü temyiz eden davalı vekili tarafından Harçlar Kanunu'na göre nispi temyiz harcı yatırılması gerekirken maktu temyiz harcı yatırılması nedeniyle eksik harcın tamamlanması için muhtıra çıkarılarak HUMK'nun 434/3. maddesi uyarınca işlem yapıldıktan sonra sonucuna göre gönderilmesi için yerel mahkemesine GERİ ÇEVRİLMESİNE, 24.12.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Av. ... aralarındaki menfi tespit- itirazın iptali davası hakkında Kahramanmaraş 2. Asliye Hukuk Mahkemesinden verilen 13.03.2014 gün ve 2010/579 E.-2014/155 K. sayılı hükmün davalı-karşı davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşuldu. Hükmü duruşmalı olarak temyiz eden davalı-karşı davacı vekili tarafından Harçlar Kanununa göre nisbi temyiz harcı yatırılması gerekirken, maktu temyiz harcı yatırılması nedeniyle eksik harcın tamamlanması için muhtıra çıkarılarak HUMK’un 434/3 maddesi uyarınca işlem yapıldıktan sonra sonucuna göre gönderilmesi için dosyanın yerel mahkemesine GERİ ÇEVRİLMESİNE, 30.01.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi....
“Davalı tarafından davacı aleyhine 10.12.2007 tarihinde başlatılan ilamsız takibin,davacının süresi içinde ödeme emrine itirazı üzerine 03.01.2008 tarihi itibariyle durduğu, davacının, henüz davalı alacaklı tarafından “itirazın iptali” davası açılmasını beklemeden menfi tespit istemiyle 24.03.2008 tarihi itibariyle eldeki bu davayı açtığı anlaşılmaktadır. Yapılan bir icra takibine itiraz üzerine, alacaklı tarafından “itirazın iptali” davası açılması durumunda, menfi tespit davasında ileri sürülebilecek iddialar,itirazın iptali davasında savunma sebebi olarak ileri sürülebileceğinden, bu durumda borçlunun ayrı bir menfi tespit davası açmakta hukuki yararı yoksa da, henüz alacaklı tarafından itirazın iptali davasının açılmamış olduğu durumda ise böyle bir imkan söz konusu olmadığından, borçlunun, itirazın iptali davasının açılmasını beklemeden menfi tespit davası açmakta hukuki yararı bulunduğunun kabulü gerekir....
Ancak, alacaklı takibinde 68. maddede sayılan belgelerden birine dayanmıyorsa borçlunun takibe itirazdan sonra menfi tespit davası açmakta hukuki yararı mevcut değildir. Menfi tespit davasının bu nedenle reddi gerekir. SONUÇ: Hukuki yararın 6100 sayılı HMK'nun 114. maddesinde dava şartı olarak düzenlenmiştir. Tespit davalarında hukuki yararın bulunup bulunmadığının araştırılması gerekir. Mahkeme tespit davalarında bu arada menfi tespit davasın-da hukuki yararı kendiliğinden araştır ve yarar yoksa menfi tespit davasını bu nedenle reddeder. Menfi tespit davasında davacı dava açmakta hukuki yararı bulunduğu gerektiğini de ispat etmelidir. Menfi tespit davası borçlu hakkında bir takip yapılmadan önce açılabileceği gibi sonrada açılabilir. Takipten önce açılan menfi tespit davasında borçlunun hukuki durumu tehlikede ise veya belirsizlik içeriyorsa hukuki yararın bulunduğu kabul edilmelidir....
“Davalı tarafından davacı aleyhine 10.12.2007 tarihinde başlatılan ilamsız takibin,davacının süresi içinde ödeme emrine itirazı üzerine 03.01.2008 tarihi itibariyle durduğu, davacının, henüz davalı alacaklı tarafından “itirazın iptali” davası açılmasını beklemeden menfi tespit istemiyle 24.03.2008 tarihi itibariyle eldeki bu davayı açtığı anlaşılmaktadır. Yapılan bir icra takibine itiraz üzerine, alacaklı tarafından “itirazın iptali” davası açılması durumunda, menfi tespit davasında ileri sürülebilecek iddialar,itirazın iptali davasında savunma sebebi olarak ileri sürülebileceğinden, bu durumda borçlunun ayrı bir menfi tespit davası açmakta hukuki yararı yoksa da, henüz alacaklı tarafından itirazın iptali davasının açılmamış olduğu durumda ise böyle bir imkan söz konusu olmadığından, borçlunun, itirazın iptali davasının açılmasını beklemeden menfi tespit davası açmakta hukuki yararı bulunduğunun kabulü gerekir....
