İşveren, tebliğ edilen prim borcuna karşı tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde Kuruma itiraz edebilir. İtiraz takibi durdurur. Kurumca itirazın reddi halinde işveren, kararın tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde yetkili iş mahkemesine başvurabilir. Mahkemeye başvurulması, prim borcunun takip ve tahsilini durdurmaz.” hükmü yer almaktadır. 506 sayılı Yasanın 79/13 ve 5510 sayılı Yasanın 85 inci maddesinde öngörülmüş olan bir aylık süre, hak düşürücü süre niteliğinde olup, Kurum işleminin tebliğinden itibaren bir aylık süre içinde itiraz edilmemesi halinde, Kurumun işleminin ve dolayısıyla borcun idari aşamada kesinleştiğinin kabulü gerekir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi Davacı, tahakkuk ettirilen ek prim ve gecikme zammının tahakkukuna ilişkin işlemin iptaline karar verilmesini istemiştir. Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin reddine karar vermiştir. Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi. K A R A R Dava, davalı kurumca eksik işçilik bildirimi nedeniyle tahakkuk ettirilen ek prim ve gecikme zammının tahakkukuna ilişkin işlemin iptali istemine ilişkindir. Mahkemece uyulan bozma ilamı sonucunda bilirkişi raporuna dayanılarak istemin reddine karar verilmiştir....
kıyaslamak, mahallinde işi bizzat denetlemek, kısaca işle ilgili tüm verileri dikkate alarak, dava konusu iş nedeniyle gerçek biçimde bildirilmesi zorunlu işçilik oranını ve miktarını belirlemek ve belirlenecek bu işçilik oranına göre işverenin prim borcu bulunup bulunmadığını saptamaktır....
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davalı vekili istinaf başvurusunda; davacıya ait 1040133 sicil numaralı işyeri ile ilgili olarak ihale makamı olan Osmangazi Üniversitesi Rektörlüğü ile 30.11.2006 tarihli yazışma üzerine bir cevap alınamadığını, 95.000 TL istihkak bedeline % 20 asgari işçilik oranı üzerinden hesaplama yapıldığını, 2005/12. Aya mal edilen 13.614,30 TL eksik işçilik bedeli üzerinden 4.765,01 TL prim tahakkuk ettirilerek 06.03.2020 tarihinde davacıya gönderildiğini, Kurumun 5510 sayılı Kanunun 85. Maddesi gereğince eksik işçilik incelemesi ve tahakkuku yaptığını ileri sürmüş ve davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. GEREKÇE: Davacı eksik işçilik bildirimi nedeniyle tahakkuk ettirilen prim borcunun ve gecikme cezalarına yapılan itirazın reddine ilişkin komisyon kararının iptaline ve davalı kuruma ihtirazi kayıtla ödenen 27.664,64 TL 'nin iadesine yöneliktir....
İşveren, bu maddeye göre tebliğ edilen prim borcuna karşı tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde, ilgili Kurum ünitesine itiraz edebilir. İtiraz, takibi durdurur. İtirazın reddi halinde, işveren kararın tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde yetkili iş mahkemesine başvurabilir. Yetkili mahkemeye başvurulması, prim borcunun takip ve tahsilini durdurmaz. Mahkemenin Kurum lehine karar vermesi halinde, 88 inci ve 89 uncu maddelerin prim borcuna ilişkin hükümleri uygulanır.” hükmü bulunmaktadır. 5510 sayılı Yasanın 86. maddesinde öngörülmüş olan bir aylık süre, hak düşürücü süre niteliğinde olup, Kurum işleminin tebliğinden itibaren bir aylık süre içinde itiraz edilmemesi halinde, Kurumun işleminin ve dolayısıyla borcun kesinleştiğinin kabulü gerekir....
Bu kapsamda, asgari işçilik tespitine ilişkin Kurum işlemi üzerine resen tahakkuk ettirilen prim borçlarına karşı işveren tebliğ tarihinden itibaren 1 ay içinde Kuruma itiraz edebileceği gibi itirazın reddi halinde, red kararının tebliğ tarihinden itibaren 1 ay içinde iş mahkemesine dava açabilir.Asgari işçilik incelemesinin teknik bilgiyi gerektirmesi nedeniyle mahkemenin bu tür davalarda çözüm için, konuda uzman bilirkişilerden rapor alması gerektiği, esasen uygulamanın da bu yönde olduğu tartışmasızdır. Asgari işçilik tutarının hesaplanmasında, işveren işin yapımında ileri teknoloji kullandığını ileri sürerek o iş için Kurumca belirlenen asgari işçilik oranından daha düşük işçilik gerçekleştiğini iddia ediyorsa bunun ispatı işverene aittir. Kuşkusuz bu iddia soyut tanık beyanlarına dayandırılamayacağından, işverenin bu iddiasını somut nitelikte delillerle ortaya koyması gerekir....
Düzenlemesi; kayıt dışı çalışmadan kaynaklanan prim kaybının önüne geçilebilmesi yönünden, 506 sayılı Yasanın 79. maddesindeki yöntem ve asgari işçilik oranlarıyla bağlı kalınmaksızın, eksik işçilik bildiriminde bulunulup bulunulmadığının tespitine olanak vermektedir. 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Yasanın 85.maddesinin ilk fıkrası da anılan maddeye paralel düzenleme içermektedir. Somut olayda, davacının, sahibi ve işleteni olduğu ...140 ve ......plakalı 2 adet özel halk otobüsü ile ... Hastanesi ile şehir merkezi arasında yolcu taşımacılığı yaptığı, ... ve ...adında iki şoför çalıştırıldığı, ve davacının da dönüşümlü şekilde şoför olarak çalıştığı hususları müfettiş tespitiyle sabit ve tarafların kabulünde olup bu konuda bir uyuşmazlık bulunmamaktadır....
İş Mahkemesinin 2013/1293 Esas sayılı dosyası ile kuruma borcunun bulunmadığının tespiti için açılan davanın yargılaması sırasında 94/04- 96/07 dönemine ilişkin fark işçilik prim borcunun tebliği üzerine davanın ıslah edildiği, mahkemece zaman aşımı nedeniyle ödeme emrinin iptaline karar verildiği, kararın Yargıtay'ca onanarak kesinleştiği, bilahare kurumca 94/4- 11, 95/2- 12, 96/1- 8, 97/8- 12,98/1- 3, 2000/5- 12, 2013/4 dönemlerine ait 04/02/2019 tarihli prim borcu bilgilendirme yazısının gönderildiği, davacının kuruma itiraz ettiği, itiraz komisyonun 26/06/2019 tarih 44 sayılı kararı ile itirazın reddedildiği davacının iş bu dava ile borcunun bulunmadığının tespitini talep ettiği görülmüştür....
"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi Dava, Kurumca re’sen tahakkuk ettirilen fark işçilik ve prim borcunun iptali istemine ilişkindir. Mahkemece, ilâmında belirtildiği şekilde, davanın kabulüne karar verilmiştir. Hükmün, davalı Kurum avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi. Davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Kanunun 85. maddesi olup, bu maddenin 3.fıkrasına göre ; " Bu maddenin birinci ve ikinci fıkrasında belirtilen usûllerle Kuruma bildirilmediği tespit edilen asgarî işçilik tutarı üzerinden Kurumca re'sen tahakkuk ettirilen sigorta primleri, 88 inci ve 89 uncu maddeler dikkate alınarak işverene tebliğ edilir. İşveren, tebliğ edilen prim borcuna karşı tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde Kuruma itiraz edebilir. İtiraz takibi durdurur....
İşin, işyeri devamlı sigortalıları ile yapıldığının bu iş için ayrı işçi çalıştırmadığının ileri sürülmesi halinde, daimi işyeri sigortalılarının sayısı, niteliği, inceleme konusu iş yerine mesafesi gibi hususlar dikkate alınarak, mahkemece bu işin daimi işçilerle yürütülmesinin mümkün olup olmadığı araştırılmalıdır. Yine, çeşitli tarihlerde Kurumca çıkarılan genelge ve genel tebliğlere ekli listelerde asgari işçilik oranları belirlendiğinden, işin yapıldığı dönemde yürürlükteki asgari işçilik oranlarının dikkate alınması gerekir. Listede açıklanan işi bölümlere ayırıp her biri için ayrı işçilik oranları alınması da mümkün değildir. Ancak, ihaleli işlerde bölümler halinde keşif özetine bağlanmış farklı ihale konuları varsa her biri için listede belirlenen asgari işçilik oranının esas alınması gerektiği kabul edilmelidir....
