İŞ MAHKEMESİ TARİHİ : 27/11/2020 NUMARASI : 2019/104 E., 2020/167 K....

Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasanın 24. maddesinde “Sigortalının ölümü tarihinde eşine ve çocuklarına bağlanması gereken gelirlerin toplamı, sigortalının yıllık kazancının %70'inden aşağı ise, artanı, eşit hisseler halinde sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi çalışmayan veya 2022 sayılı Kanuna göre bağlanan aylık hariç olmak üzere buralardan her ne ad altında olursa olsun gelir veya aylık almayan ana ve babasına gelir olarak verilir. Ancak, bunların her birinin hissesi sigortalının yıllık kazancının %70'inin dörtte birini geçemez. Sigortalının ölümü ile eşine ve çocuklarına bağlanabilecek gelirlerin toplamı, sigortalının yıllık kazancının %70'inden aşağı değilse ana ve babanın gelir bağlanma hakları düşer.” hükmü yer almaktadır....

Yaşamını yitiren sigortalının eş, çocuk, anne, babasına ölüm sigortasından aylık tahsisi yapılabilmesi için öncelikle hak sahipliği sıfatının kazanılması gerekmekte, bunun için hak sahiplerine ilişkin aylık bağlama koşullarının sağlanıp sağlanmadığına bakılmakta, başka anlatımla bu koşulları tümüyle yerine getiren kişi hak sahipliği sıfatını kazanmakta, anılan sıfata sahip kişilere, sigortalıya ait tahsis şartları da gerçekleşmişse aylık bağlanabilmektedir. Şu durumda yukarıda sıralanan maddeler ve sosyal güvenlik hukuku ilkeleri dikkate alındığında yasal mevzuat ve aylık bağlama koşulları kendi içerisinde ayrıştırılmalı, sigortalıya ait şartlar sigortalının ölüm günü itibarıyla yürürlükte olan yasal mevzuat kapsamında değerlendirilmeli, hak sahiplerine ilişkin koşullar ise hak sahipliği sıfatının kazanıldığı tarihte yürürlükte olan yasal düzenlemeler çerçevesinde irdelemeye tabi tutulmalıdır. 3....

Fakat sosyal güvenlik kanunları kapsamında bağlanan aylıkların 2330/m.4 uyarınca nakdi tazminat artışı yapılmasına ilişkin uyuşmazlıkların, 5510 sayılı Kanun m.101 uyarınca iş mahkemelerinde görülmesi gerekecektir. Çünkü burada, 5510 sayılı Kanuna göre bağlanan temel aylığın; 2330 sayılı Kanun ile belli bir oranda artırılması söz konusudur. Temel aylığın belirlenmesi SGK tarafından yapıldığından, temel aylığa getirilen %25 nakdi tazminat ilavesi de temel aylığa göre yapılır. Burada temel aylığın belirlenmesi işlemi esas alınarak, 506 sayılı Kanuna göre belirlenecek ölüm gelirine eklenecek ilave hakkında açılacak davaların iş mahkemelerinde görülmesi gerekecektir. 16. Somut olayda SSK sigortalısı iken iş kazası ile vefat eden sigortalının, hak sahibi olan davalıya bağlanacak ölüm geliri belirlenmiş, bu gelire 2330 sayılı Kanun m.4 gereğince nakdi tazminat ilavesi de yapılarak aylık ödemeler yapılmıştır....

"İçtihat Metni"Mahkemesi : İş Mahkemesi Dava, yaşlılık aylığına hak kazanıldığının tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Hükmün davalı... Başkanlığı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ..... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi. 2008 yılının Haziran ayında davalı Kuruma yönelttiği yaşlılık sigortasından aylık tahsis istemi aynı yılın Ağustos ayında reddedilen davacı sigortalının 08.04.2013 tarihinde başvurusunu yinelemesi üzerine kendisine 01.05.2013 gününden itibaren aylık bağlandığı anlaşılmakta olup Ekim/2008 tarihi itibarıyla aylığa hak kazanıldığının tespitine ilişkin olarak 12.02.2014 günü açılan işbu davada mahkemece yapılan yargılamada, talep kısmen kabul edilerek 01.10.2010 tarihinden itibaren aylık tahsisine karar verilmiştir....

hem de ana/babasından aylığa hak kazanan kız çocuklarına yüksek olan aylığın ödenmesine devam edileceğini belirterek istinaf talebinde bulunmuştur....

Hal böyle olunca, sözkonusu Yasa'nın 92.maddesinde ölüm sigortası ile iş kazası sigortasından hak kazanılan gelirin birleşmesi durumunda hak sahibine bu aylık ve gelirlerden yüksek olanın tümü, eksik olanın da yarısının bağlanacağı, bu aylık ve gelirler eşitse, iş kazalariyle meslek hastalıkları sigortasından bağlanan gelirin tümü, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarından bağlanan aylığın da yarısının verileceği bildirildiğine göre bu yasal düzenleme gözetilerek davacılara iş kazası gelirinin yanında ölüm aylığının da bağlanması gerekirken yazılı gerekçelerle istemin reddine karar verilmesi isabetsiz olmuştur. Yapılacak iş, hak sahibi ana ve baba yönünden 506 sayılı Yasa’nın 92.maddesindeki düzenleme göz önünde bulundurularak aylığa hak kazanıldığı tarih itibariyle bu aylık ve gelirlerden hangisinin yüksek olduğunu ya da aylıkların eşit olup olmadığını ilgili Kurumdan sormak ve sonucuna göre davacıların ölüm aylığı istemi ile ilgili bir karar vermektir....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk(İş)Mahkemesi Davacı,18.6.2001 talep tarihi itibariyle malulen aylığa hak kazandığının tesbitiyle aylıkların yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesini istemiştir. Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir. Hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi. K A R A R Dava,davacının 18.6.2001 talep tarihi itibariyle malulen aylığa hak kazandığının tespiti ve aylıklarının yasal faizi ile birlikte ödenmesi istemine ilişkindir....

Aynı maddenin son fıkrasında ise; “Birinci fıkradaki sıralamaya göre yapılacak değerlendirmeler sonucunda, bir kişide ikiden fazla gelir veya aylık birleştiği takdirde, bu gelir ve aylıklardan en fazla ödemeye imkân veren iki dosya üzerinden gelir veya aylık bağlanır, diğer dosya veya dosyalardaki gelir ve aylık hakları durum değişikliği veya diğer bir dosyadan gelir veya aylığa hak kazanıldığı tarihe kadar düşer.” şeklinde düzenlenmiştir. Sürekli iş göremezlik gelirinin yarıya indirildiği durumlarda, peşin sermaye değerli gelirin, gelir başlangıç tarihi itibariyle %50 üzerinden belirlenmesi; bu oran üzerinden belirlenmiş olan peşin sermaye değerli gelire, gelir başlangıç tarihinden, gelirin yarıya düştüğü tarihe kadar ödenen gelirin %50 fark oranına karşılık miktarının ilavesi gerekecektir....

Dava; 02.08.2007 tarihli iş kazası sonucu vefat eden sigortalının haksahiplerine bağlanan gelirlerin rücuan tahsili istemine ilişkin olup, davanın yasal dayanağı 506 sayılı Yasanın 26. maddesidir. 1-506 sayılı Kanunun 26. maddesine göre; İş kazası ve meslek hastalığı, işverenin kastı veya sigortalıların sağlığını koruma ve iş güvenliği mevzuatına aykırı bir hareketi sonucu meydana gelmişse, Kurumca sigortalıya veya hak sahiplerine bu Kanun gereğince yapılan veya ileride yapılması gereken ödemeler ile bağlanan gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değeri toplamı, sigortalı veya hak sahiplerinin işverenden isteyebilecekleri tutarlarla sınırlı olmak üzere, Kurumca işverene ödettirilir. Anılan madde ile davalının Kurumun rücu alacağından sorumluğu ancak kusurunun varlığı halinde mümkündür. Somut olayda; sigortalının ölümü nedeniyle hakkında kovuşturma yapılan ve taksirle ölüme neden olma suçundan dolayı cezalandırılan davalı ...’ın kusur durumu belirlenirken, kusurunun ......