Somut olayda iş kazası olduğu iddia olunan olayın Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmediği anlaşılmaktadır. Kurumca hak sahiplerine gelir bağlanabilmesi için öncelikle zararlandırıcı olayın iş kazası niteliğince olup olmadığının tespiti ön sorundur. İş kazasının tespiti ile ilgili ihtilaf Sosyal Güvenlik Kurumunun hak alanının doğrudan ilgilendirmekte olup tazminat davasında kurum taraf değildir. Yapılacak iş; davacıya iş kazasını Sosyal Güvenlik Kurumuna ihbarda bulunmak, olayın Kurumca iş kazası olarak kabul edilmemesi halinde Sosyal Güvenlik Kurumuna ve hak alanını etkileyeceğinden işveren aleyhine “iş kazasının tespiti” davası açması için önel vermek, tespit davasını bu dava için bekletici sorun yaparak çıkacak sonuca göre, olayın Kurumca iş kazası olduğunun kabul edilmesi halinde ise davacıya Kuruma müracaat ederek iş kazası sigorta kolundan ölüm geliri bağlanması için önel vermek ve çıkacak sonuca göre bir karar vermektedir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi Davacı murisinin 16.09.2005 tarihinde geçirdiği kazanın iş kazası olduğunun tespitine karar verilmesini istemiştir. Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir. Hükmün, davalılardan Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi. K A R A R Davacı, murisi ...'ın 16.9.2005 tarihinde maruz kaldığı kazanın iş kazası olduğunun tespitini talep etmiş, Mahkemece "Davacının 16.9.2005 tarihinde geçirmiş olduğu kazanın 506 sayılı Yasanın 11'nci maddesi uyarınca iş kazası olduğunun tesbitine" karar verilmiş ise de, bu hususun daktilo hatasından kaynaklandığı, Mahal Mahkemesince her zaman düzeltilmesinin mümkün olduğu anlaşılmakla bozma nedeni yapılmamıştır....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararı ile dosya kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlığın davacının iş kazası sonucu ölen sigortalı oğlundan dolayı iş kazası ölüm geliri bağlanıp bağlanmayacağına yönelik olduğu, davacının çocuğunun 29.11.2012 tarihinde geçirdiği iş kazası sonucu 30.08.2014 tarihinde vefat ettiği, SGK tahkikatıyla olayın iş kazası olarak kabul edildiği, davacının iş kazası sonucu ölen oğlundan dolayı iş kazası ölüm geliri bağlanması için kuruma başvurusunun davacının, eşinden ölüm aylığı aldığı gerekçesiyle reddedildiği, davanın yasal dayanağının 5510 sayılı Kanun 13,16,20,34,35 inci maddeleri olduğu, davacının eşinden dolayı ölüm aylığı aldığı, bu haliyle yasal düzenlemeye göre ayrıca ölen oğlundan dolayı iş kazası ölüm maaşı alamayacağı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir. IV. İSTİNAF A....
nin 07.07.2013 tarihinde geçirmiş olduğu kazanın iş kazası olduğunun ve geçirmiş olduğu iş kazası nedeniyle % 20 (yüzde yirmi) oranında meslekte kazanma gücünü kaybetmiş olduğunun tespitine,” şeklinde hüküm kurulduğu anlaşılmaktadır. Somut olayda, davacının 07.07.2013 tarihinde geçirdiği iş kazası ile ilgili olarak dava açılmasından sonra Kurum tarafından olayın iş kazası olduğunun kabul edildiği ve davacının iş göremezlik oranının tespit edildiği anlaşılmakla davalı Kurum yönünden konusuz kalan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına, şeklinde karar verilmesi gerekir iken yazılı şekilde kurulan hüküm hatalı olmuştur. Ne var ki, bu konuların düzeltilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden hüküm bozulmamalı, 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370. maddesi gereğince düzeltilerek onanmalıdır....
Olayın İş kazası olmadığının tespiti istemine ilişkin bu tür davalar 506 sayılı Yasa'nın 11. maddesinden (5510 sayılı Yasa'nın 13.maddesinden) kaynaklanmaktadır. Anılan maddeye göre, iş kazası, a) sigortalının işyerinde bulunduğu sırada, b) işveren tarafından yürütülmekte olan iş dolayısıyla, c) sigortalının, işveren tarafından görev ile başka bir yere gönderilmesi yüzünden asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda, d) sigortalıların işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere toplu olarak götürülüp getirilmeleri sırasında sigortalıyı hemen veya bedence veya ruhça arızaya uğratan olaylardır. Zararlandırıcı sigorta olayının iş kazası sayılması için, 1) sigorta olayına maruz kalan kişinin sigortalı olması, 2) sigorta olayının maddede sayılı sınırlı olarak belirtilen hal ve durumlardan birinde meydana gelmesi koşuldur. Başka bir anlatımla, sigorta olayının, iş kazası sayılabilmesi için iki koşulun birlikte gerçekleşmesi zorunludur....
Yapılacak iş; davacıya iş kazasını Sosyal Güvenlik Kurumuna ihbarda bulunmak, olayın Kurumca iş kazası olarak kabul edilmemesi halinde Sosyal Güvenlik Kurumuna ve hak alanını etkileyeceğinden işveren aleyhine “iş kazasının tespiti” davası açması için önel vermek, tespit davasını bu dava için bekletici sorun yaparak çıkacak sonuca göre, olayın Kurumca iş kazası olduğunun kabul edilmesi halinde ise davacıya Kuruma müracaat ederek sürekli iş göremezlik oranının belirlenmesi giderek iş kazası sigorta kolundan sürekli iş göremezlik geliri bağlanması için önel vermek, çıkacak sonuca göre ve giderek, sigortalının yukarıda açıklanan yöntemle kurumca belirlenen sürekli iş göremezlik oranına göre manevi tazminat istemi hakkında bir karar vermekten ibarettir....
İş kazası sigortası kolundan bağlanacak gelir ve aylıklar ile kazanılan diğer haklarla ilgili zamanaşımı ve hak düşürücü süreden söz edilmiş ise de iş kazası, meslek hastalığı ve ölüm sigortalarından hak kazanılan gelir ve aylıkların hakkı doğuran olay tarihinden itibaren beş yıl içinde istenmez ise zamanaşımına uğrayacağı, bu durumda olanların gelir ve aylıklarının yazılı istek tarihini takip eden aybaşından başlayacağı bildirilmekle olayın iş kazası olması halinde şartları var ise davacıya yazılı talebini takip eden aybaşından itibaren iş kazası sigorta kolundan gelir bağlanması mümkündür. Hal böyle olunca yazılı gerekçelerle istemin reddine karar verilmesi isabetsiz olmuştur....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi K A R A R Davaya konu 03.12.2008 tarihli iş kazası iddiasına ilişkin; 1) SGK Rehberlik ve Teftiş Kurulunun iş kazası tahkikat raporunun olup olmadığının araştırılması ile varlığı halinde evraklarının dosyaya eklenmesi, 2) Davacı sigortalının yaralanması nedeniyle Kurumca tespit edilen sürekli iş gücü kayıp oranının bulunup bulunmadığının araştırılması ile var ise evraklarının dosyaya eklenmesi, 3) Davacıya anılan iş kazası nedeniyle iş kazası sigorta kolundan gelir bağlanıp bağlanmadığının araştırılması ile bağlanmışsa bunun ilk peşin sermaye değerinin Kurumdan öğrenilmesi, hususlarındaki eksikliklerin giderilmesi için dosyanın mahalline GERİ ÇEVRİLMESİNE, 12/05/2014 gününde oy birliğiyle karar verildi....
İş kazası nedeniyle sosyal sigorta yardımlarının yapılabilmesi öncelikle Kurumun zararlandırıcı sigorta olayının iş kazası olduğunu kabul etmesine bağlıdır. İş kazası olgusu Kurumca kabul edilmezse somut olayda olduğu gibi sigortalının ya da hak sahiplerinin olayın iş kazası olduğunu dava yolu ile tespit ettirmesi gerekmektedir. 5510 sayılı Kanun'un 12. maddesi hükmüne göre aracı, bir işte veya bir işin bölüm veya eklentisinde işverenden iş alan ve kendi adına sigortalı çalıştıran 3. kişidir. Asıl işveren taşeron ilişkisinin varlığı için öncelikle, işin başka bir işverenden alınmış olması, bir başka ifade ile asıl işverenin işverenlik sıfatına devredilen iş dolayısıyla sahip olması, asıl işyeri ya da işyerinden sayılan yerlerde kendi adına işçi çalıştırıyor olması gerekir....
Davalı TTK vekili cevap dilekçesinde özetle; sigortalı Taner Sarı'nın davalı TTK Genel Müdürlüğüne ait işyerinde çalışırken 20/04/2012 tarihinde iş kazası geçirmesi sonucu vefat ettiğini, bu nedenle müvekilinin SGK'ya başvurarak kendisine iş kazası yönünden ölüm geliri bağlanması talep ettiğini ancak kurum tarafından olayın iş kazası olmadığına karar verilerek müvekkiline iş kazası ölüm geliri bağlanmadığını, akabinde Zonguldak 1. İş Mahkemesi nezdinde SGK aleyhine 2018/306 Esas sayılı dosya ile dava açıldığını, Zonguldak 1.iş Mahkemesinin 2018/306 E.sayılı açılan dava ile eldeki dava dosyasının birleştirilmesi talebi ile müvekkilinin murisi ölümünün iş kazası sayılmasının tespitine karar verilmesini talep etmiştir....
