Dava, trafik sigortası tarafından yaralanan kişiye ödenen tazminatın davalı sigortalıdan rücuan tahsiline yönelik icra takibine yapılan itirazın iptali istemine ilişkindir. İtirazın iptali davası İcra ve İflas Kanunu'nun 67. maddesinde düzenlenmiş, borçlunun alacaklının yapmış olduğu takibe itirazının hükümden düşürülmesine yönelik, müddeabihi takip konusu yapılmış ve borçlunun itiraz etmiş olduğu alacak olan normal bir eda davasıdır. Borçlunun takibe yaptığı itiraz üzerine alacaklının alacağı İİK'nin 68-68/a. maddesindeki belgelerden birine bağlı değilse alacaklı ancak itirazın iptali davası açabilir. İtirazın iptali davası, yargılama usulü bakımından genel hükümlere tabidir. Bu bakımdan borçlu, takip hukukuna özgü bir dava olan itirazın kaldırılmasından farklı olarak itirazın iptali davasına karşı vereceği cevapta, ödeme emrine itiraz ederken bildirmiş olduğu itiraz sebepleri ile bağlı değildir. Borçlu, cevap layihasında, bütün savunma sebeplerini bildirebilir....
Alacaklının duran takibin devamını sağlayabilmesi için, icra mahkemesince verilmiş bir itirazın kaldırılması kararını (İİK. m. 68) ya da genel mahkemece verilmiş itirazın iptali ilamını (İİK. m.67) icra dosyasına sunması gerekir. İtirazın iptali ilamı, itiraz üzerine duran icra takibinin devamını sağlayan bir ilamdır. İtirazın iptali davasını kazanan alacaklının, ilamsız icra takibine devam edilmesini (haciz, satış, paranın ödenmesini) isteyebilmesi için, itirazın iptali kararının kesinleşmesi gerekmez. Ancak, itirazın iptali kararını temyiz eden borçlu, Yargıtay'dan icranın durdurulmasına karar verilmesini isteyebilir. İtirazın iptali davası sonucunda verilen karar uyarınca, ilamsız icra takibinin başlatıldığı dosya üzerinden takibe devam edilmesi gerekir. Buna göre, itirazın iptali ilamı doğrultusunda, icra müdürlüğünce dosya alacağının hesaplanarak bu miktar üzerinden takibe devam edilmesi zorunlu olup, ayrıca borçluya icra emri düzenlenip gönderilemez....
Alacaklının duran takibin devamını sağlayabilmesi için, icra mahkemesince verilmiş bir itirazın kaldırılması kararını (İİK. m. 68) ya da genel mahkemece verilmiş itirazın iptali ilamını (İİK. m.67) icra dosyasına sunması gerekir. İtirazın iptali ilamı, itiraz üzerine duran icra takibinin devamını sağlayan bir ilamdır. İtirazın iptali davasını kazanan alacaklının, ilamsız icra takibine devam edilmesini (haciz, satış, paranın ödenmesini) isteyebilmesi için, itirazın iptali kararının kesinleşmesi gerekmez. Ancak, itirazın iptali kararını temyiz eden borçlu, Yargıtay'dan icranın durdurulmasına karar verilmesini isteyebilir. İtirazın iptali davası sonucunda verilen karar uyarınca, ilamsız icra takibinin başlatıldığı dosya üzerinden takibe devam edilmesi gerekir. Buna göre, itirazın iptali ilamı doğrultusunda, icra müdürlüğünce dosya alacağının hesaplanarak bu miktar üzerinden takibe devam edilmesi zorunlu olup, ayrıca borçluya icra emri düzenlenip gönderilemez....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, hukuki niteliği itibariyle, davacı tarafça fatura alacağına istinaden başlatılan ---- sayılı icra takibine davalı tarafça yapılan itirazın iptali ve icra inkar tazminatı isteminden ibarettir. İİK. m. 67/1'de, takip talebine itiraz edilen alacaklının itirazın tebliğ tarihinden itibaren bir yıl içinde mahkemeye başvurarak itirazın iptalini talep edebileceği düzenlenmiş olup, maddede düzenlenen süre hak düşürücü niteliktedir. Her ne kadar kanunda tebliğ şartı aranmakta ise de; davacının dava dilekçesi incelendiğinde aynı takibe ilişkin daha önce ---- dava dosyası ile itirazın iptali davası açtığı, takipsizlik üzerine Mahkemece davanın açılmamış sayılmasına karar verildiği anlaşılmıştır....
Genel haciz yoluyla yapılan ilamsız icra takiplerinde, borçlunun itirazı üzerine takip durur ve alacaklının takibin devamını sağlamaya yarayan imkânlarından biri 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun 67 inci maddesinde öngörülen itirazın iptali davasıdır. İtirazın iptali davası, takip alacaklısı tarafından itiraz etmiş olan takip borçlusuna karşı açılır. İcra takibinde yer alan ve borçlu tarafından itiraza uğrayan kısım davanın konusunu oluşturur. Borcun tamamına ya da bir kısmına itiraz hallerinde olduğu gibi imzaya itiraz ile faize itiraz edilmesi durumunda da itirazın iptali davası açılabilir. İcra İflas Kanununun 68 ve 68 (a) maddelerinde sözü edilen belgelerden birine sahip olmayan alacaklı, itirazın giderilmesini sağlayabilmek için yalnız itirazın iptali yoluna başvurabilir. Borçlu ödeme emrine itiraz etmemiş ya da itiraz geçerli değilse alacaklının itirazın iptali davası açmasında hukukî yarar yoktur. İtirazın iptali davası süreye tabidir....
Temyize konu davanın dayanağı olan ilamsız ... takibinin safahatine ilişkin yukarıda açıklanan hususlar ile itirazın iptali davasının ön şartı olan başlatılmış ... takibi bulunması ve bu takibe davalı borçlunun itirazı üzerine ... takibinin durdurulması şeklindeki dava önşartları birlikte değerlendirildiğinde; davalı borçlu aleyhine ...... Müdürlüğü nezdinde başlatılmış bir ilamsız ... takibi ile bu takibe davalının itirazı üzerine ... takibinin durdurulması önşartları tamam olmadan, itirazın iptali davasının mahkemede görülmeye başlandığı, dosya kapsamı ile sabit olup mahkemenin de kabulündedir. Mahkemece, ...... Müdürlüğü nezdindeki ... takibine itirazın iptaline hükmedilmiş olmakla birlikte; ...... Müdürlüğü'nde açılmış ve davalı borçlunun itirazı üzerine durmuş bir ... takibi olmadan itirazın iptali davasının açılamayacağı dikkate alındığında, usul ekonomisi ve takibin tek olduğuna ilişkin mahkeme gerekçe ve kabulü yerinde görülmemiştir....
İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı Demre Asliye Hukuk Mahkemesinin 14/01/2021 Tarih, 2020/84 Esas, 2021/16 Karar sayılı kararına karşı sunmuş olduğu 24/08/2021 tarihli istinaf kanun yoluna başvuru dilekçesinde özetle; 1- Yerel mahkemenin vermiş olduğu karar usul ve yasaya aykırı olduğunu; Yerel mahkemenin sadece sonuç bölümünde yazılan "itirazın kaldırılmasına" kelimelerinden dolayı davanın itirazın kaldırılması davasının olduğu yorumuna varmasının usul ve yasaya aykırı olduğunu. Açmış olduğu tüm dava dilekçe ve eklerinden de görüleceği üzere itirazın iptali davası olarak takip ve işlemler yapıldığını. İtirazın kaldırılmasının bir dava türü olmadığını. Açmış olduğu davanın itirazın iptali davası olduğunu; 2- Sehven yazılan "itirazın kaldırılması" davanın mahiyetini ve niteliğini değiştirmeyeceğini. Bu nedenden dolayı davanın asliye hukuk mahkemesinde itirazın iptali davası olarak görülmesini talep ettiklerini....
İtirazın iptali davasında; takip talebinde gösterilen borç ve borcun sebebi ile bağlılık asıl olup, takip dayanağı belgelerden başka belgelere dayanılamaz. Diğer bir deyişle takip dayanağı yapılabilecek güçte olup da takipte dayanılamayan belge, itirazın iptali davasında ispat vasıtası olarak kullanılamaz. Takibe etkili olan itirazın iptali davasında ispat davasında ispat edilecek olanın takibe ve borçlunun itirazına konu olan alacak olduğu, bu alacağın sebebinin değiştirilme olanağının itirazın iptali davası için bulunmadığında kuşku bulunmamaktadır. İtirazın iptali davasında yapılan yargılama sonunda: takip tarihindeki duruma göre karar verilir. İtirazın iptali davasında alacak, icra takip tarihi itibarıyla belirlenir. Ancak dava tarihine kadar bir ödeme yapılmış ise, yapılan ödeme düşüldükten sonra kalan alacak yönünden itirazın iptali davası açılmalıdır. Dava tarihinden sonra yapılan ödemeler ise icra müdürlüğünce dikkate alınır....
İşleyecek faize itiraz ile faiz oranına itiraz birbirinden farklı itirazlar olup işleyecek faize itirazın içinde faiz oranına da itiraz olduğu (çoğun içinde azın da bulunduğu ilkesinden yola çıkılarak) sonucuna varılamaz. Borçlunun icrada itirazı ile duran icra takibine devam edebilmesi için alacaklı itirazın iptali (İİK m. 67) veya itirazın kaldırılması (İİK m.68, 70) yollarından birine başvurması gerekir. İİK m. 67 de düzenlenen itirazın iptali davası (müddeabihi takip konusu yapılmış ve borçlunun itiraz etmiş olduğu alacak olan) normal bir eda davasıdır (Kuru, Baki; İcra ve İflas Hukuku El Kitabı, Ankara 2013 s. 248). Hukuk Genel Kurulun da itirazın iptal davasının eda davası olduğu görüşündedir. HGK 3.5.2006; 19/260-251 (YKD 2007/4 s. 626-631). İtirazın iptali davasının tahsil davası olup olmadığı öğretide tartışmalıdır. Ancak mahkemece itirazın iptali davası sonucunda itirazın iptaline karar vermiş ise ve ayrıca ".....
İİK.nun 67/1 nci madde ve fıkra hükmünde, takip talebine itiraz edilen alacaklı, itirazın tebliği tarihinden itibaren bir sene içinde mahkemeye başvurarak, genel hükümler dairesinde alacağının varlığını ispat suretiyle itirazın iptalini dava edebilir.İİK.nun 67/1 nci madde ve fıkra hükmünde, açıkça dava açma süresinin ödeme emrine vaki itirazın alacaklıya tebliği tarihinden itibaren başlayacağı belirtilmiş, bunun dışında bir yol ( harici öğrenme v.s ) öngörülmemiştir.Dosyanın incelenmesinde itirazın davacıya tebliğ edilmediği açıkça anlaşılmakla davacının dosyada takip işleminde bulunması tebliğ yerine geçmez. Bu durumda mahkemece,tebliğ gerçekleşmediğine göre açılan davanın süresinde olduğu dikkate alınarak, işin esasına girilip hasıl olacak sonuç çerçevesinde bir karar verilmesi gerekirken, 2011/16322-20632 itirazın davacıya tebliğ edilmiş sayılarak yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir....
