hakkının terkini karşılığı olarak 1481 ada 9 parsel sayılı taşınmaz için 63.871,20-TL belirlendiği, davacı tarafça bu bedel ödenerek, tapu kaydında TEDAŞ lehine bulunan irtifak hakkının terkin edildiği anlaşılmıştır....
İrtifak hakkı, tescilin terkini veya yüklü ya da yararlanan taşınmazın yok olmasıyla sona erer (TMK m.783). Lehine irtifak kurulan taşınmaz için bu hakkın sağladığı hiç bir yarar kalmamışsa, yüklü taşınmazın maliki bu hakkın terkinini isteyebilir. Yüküne oranla çok az yarar sağlayan bir irtifak hakkının, bedel karşılığında kısmen veya tamamen terkini istenebilir (TMK m.785). Genel yola bağlantısı bulunmayan taşınmazlar için, yol ihtiyacını karşılamak amacıyla kurulan geçit hakkı, bu ihtiyacın sona ermesi ile birlikte ya da yüküne oranla çok az yarar sağladığı kanıtlandığı takdirde hukuksal temelini de kaybedeceğinden, böyle bir durumda yükümlü taşınmazın maliki de bedel karşılığında taşınmazı üzerinde kurulan geçit hakkının kaldırılmasını isteyebilir. Geçit hakkının kaldırılması davalarında, davacı tarafından geçit ihtiyacının sona erdiğinin veya kaldırılması istenen geçitin davalının taşınmazına, yüküne oranla çok az yarar sağladığının kanıtlanması gerekir....
Şöyle ki; Davacı tarafça davalı idareye 29.12.2015 tarihli dilekçe ile başvurulduğu, davalı idarenin 14.01.2016 tarihli cevabıyla irtifak hakkının terkini için 1.622.500- TL 4 nolu parseldeki pilon yerinin kaldırılması için 10.000- TL bedel talep ettiği, tarafların irtifak hakkının terkini konusunda anlaştıkları ancak bedelde uzlaşamadıkları, dosyada mevcut yazı cevabından anlaşılmıştır. Dava konusu uyuşmazlık Kamulaştırma Kanununun 22. maddesi uyarınca tarafların anlaşmasıyla vazgeçme ve devir değil, dava konusu taşınmazdan geçen enerji nakil hattının deplase edilmesi nedeniyle söz konusu irtifak hakkının bedeli karşılığı terkini, yani Borçlar Hukuku anlamında bir icap ve kabul ilişkisi temeline dayanmaktadır. Bu durumda ise irtifak hakkı bedeli, Kamulaştırma Kanunu'nun değer biçmeye ilişkin 11. maddesinin hükümleri kıyasen uygulanarak belirlenmelidir. (Yargıtay 5....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 24/09/2021 NUMARASI : 2019/159 ESAS 2021/216 KARAR DAVA KONUSU : İrtifak Hakkının Kaldırılması KARAR : TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ Davacı dava dilekçesinde özetle; Kocaeli ili, Gebze ilçesi, Eskihisar köyü, Harmanbayırı mevkii, 968 ada, 8 parsel nolu 255 m2 yüz ölçümlü ve aynı yer 6 parsel nolu 403 m2 yüzölçümlü arsa nitelikli taşınmazların maliki olduğunu, dava konusu her iki taşınmaz yönünden taşınmazlar üzerinde TEK lehine irtifak hakkı tesis edildiğini, çok uzun yıllardır fiilen irtifak hakkının kullanılmadığını, irtifak şerhinin terkini için davalı kuruma müracaat ettiğini, davalı kurum tarafından irtifak hakkının terkini için fahiş bedel talebinde bulunulduğunu, bu nedenle dava konusu gayrimenkul üzerinde davalı lehine bulunan irtifak hakkının terkini için mahkemeye başvurma zorunluluğunun doğduğunu, ayrıca dava konusu 968 ada, 8 parsel nolu taşınmaz içinde davalı kurum adına kayıtlı 29 parsel olarak 16 m2 alan bulunduğunu, söz...
Öte yandan irtifak hakkının terkini istemiyle açılan davaların da gayrimenkulün aynına ilişkin davalardan olduğu hususu tartışmasızdır. Somut olayda, dava irtifak hakkının terkini istemiyle açılmış olup, yerel mahkemece irtifak bedeli 1.950.000,00 TL olarak belirlenmiştir. Konusu para ile değerlendirilebilen bir şey (mal varlığı mamelek hakkı) olan (yani konusu belli bir değerle ilgili bulunan) davalarda karar ve ilam harcı nispi alınacağından gayrimenkulün aynına taalluk eden davalardan olan irtifak hakkının terkini istemiyle açılan davalarda da irtifak bedeli üzerinden nispi harç alınması gerektiği sonucuna oybirliğiyle varılarak, birinci ön sorun bu şekilde aşılmış ve ikinci ön sorunun incelenmesine geçilmiştir. İkinci ön sorun ise; irtifak hakkının terkini istemiyle açılan eldeki davada Yerel Mahkemece maktu harca hükmedildiği hususu gözetildiğinde temyiz harcının maktu mu, yoksa nispi mi alınması gerektiği hususudur....
Saibe Oktay Özdemir- 2006 Baskı sayfa: 603 ve devamı) Türk Medeni Kanununun 785. maddesi hükmü gereğince, lehine irtifak hakkı kurulan taşınmaz için bu hakkın sağladığı hiç bir yarar kalmamışsa, yüklü taşınmazın maliki bu hakkın terkinini isteyebileceği gibi yüküne oranla çok az yarar sağlayan bir irtifak hakkının bedel karşılığında kısmen veya tamamen terkini istenebilir. Bir başka anlatımla irtifak hakkı, zamanın akışı içinde hak sahibi için kesin ve sürekli bir biçimde faydasını yitirmiş ve böylece hakkın kuruluş amacı da ortadan kalkmış ise terkini istenebilir. Güdülen amaç, yüklü taşınmazın gereği gibi kullanılmasını ya da işletilmesini engelleyen, kısmen ya da tamamen gereksiz ve faydasız hale gelen irtifak hakkının ortadan kaldırılmasını sağlamaktır. O halde, irtifak hakkının kuruluşundaki yarar devam ettiği sürece bu hakkın korunması gerekir. Öte yandan, yüküne oranla çok az yarar sağlayan bir irtifak hakkının bedel karşılığında kısmen veya tamamen terkini istenebilir....
anlaşılmakla; Mahkemece işin esasına girilerek, tesis edilen irtifak nedeniyle ödenen kamulaştırma bedellerinin ödendiği tarihteki alın gücü de dikkate alınarak, adil ve hakkaniyete uygun bir bedel tespit edilmek suretiyle, taşınmazlar üzerindeki irtifak hakkının terkini ve taşınmazların iadesine karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçelerle davanın reddine karar verilmesi, Doğru görülmemiştir....
Karşı davacının taşınmaz üzerindeki intifa hakkının terkini istemi, intifa hakkı sahibinin şahsına bağlı irtifak haklarından olduğundan HUMK.nun 13/2 maddesi gereğince irtifak hakkı iddialarına dair davaların irtifak hakkının bulunduğu yer mahkemesinde görülmesi gerekir. İrtifak hakkının bağlı bulunduğu taşınmaz ... ilçesi idari sınırları içerisinde olduğundan, mahkemece yetkisizlik kararı verilmesi yerine davanın esastan karara bağlanması, kamu düzeni ile ilgili yetki kuralına aykırılık teşkil ettiğinden doğru görülmemiş, hükmün bozulması gerekmiştir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalı ve karşı davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre diğer temyiz itirazlarının incelenmesine gerek olmadığına, 12.6.2006 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Uyuşmazlık taşınmaz üzerine davalı lehine konulan intifa (irtifak) hakkının terkini ve irtifak hakkı bedelinin tahsiline ilişkindir. Mahkemece intifa (irtifak) hakkının terkinine, irtifak hakkı bedeli isteminin reddine ilişkin talebin reddine karar verilmiş, hüküm ...tarafından irtifak hakkı bedeline ilişkin temyiz edilmiştir. Uyuşmazlığın bu niteliğine göre temyiz incelemesi dairemizin görevi dahilinde olmayıp Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin görevi dahilinde olduğundan dosyanın adı geçen Daire Başkanlığına gönderilmesine, 08.03.2010 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Dosya içindeki bilgi ve belgelerden; dava konusu taşınmaz üzerindeki enerji nakil hattının davalı idare tarafından deplase edilmesi üzerine, davacının taşınmazın tapu kaydındaki irtifak hakkının da terkini istemiyle davalı idareye başvurduğu, idarece irtifak hakkının terkini karşılığı olarak 490.040,00 TL belirlendiği, davacı tarafça bu bedel ödenerek, tapu kaydındaki irtifak hakkının terkin edildiği anlaşılmıştır. 3. Somut olayda uyuşmazlık; 2942 sayılı Kanun'un 22 nci maddesi uyarınca tarafların anlaşmasıyla vazgeçme ve devir değil, dava konusu taşınmazdan geçen enerji nakil hattının deplase edilmesi nedeniyle söz konusu irtifak hakkının bedeli karşılığı terkini, yani Borçlar Hukuku anlamında bir icap ve kabul ilişkisi temeline dayanmaktadır....
