İrtifak hakkı, tescilin terkini veya yüklü ya da yararlanan taşınmazın yok olmasıyla sona erer (TMK m.783). Lehine irtifak kurulan taşınmaz için bu hakkın sağladığı hiç bir yarar kalmamışsa, yüklü taşınmazın maliki bu hakkın terkinini isteyebilir. Yüküne oranla çok az yarar sağlayan bir irtifak hakkının, bedel karşılığında kısmen veya tamamen terkini istenebilir (TMK m.785). Genel yola bağlantısı bulunmayan taşınmazlar için, yol ihtiyacını karşılamak amacıyla kurulan geçit hakkı, bu ihtiyacın sona ermesi ile birlikte ya da yüküne oranla çok az yarar sağladığı kanıtlandığı takdirde hukuksal temelini de kaybedeceğinden, böyle bir durumda yükümlü taşınmazın maliki de bedel karşılığında taşınmazı üzerinde kurulan geçit hakkının kaldırılmasını isteyebilir. Geçit hakkının kaldırılması davalarında, davacı tarafından geçit ihtiyacının sona erdiğinin veya kaldırılması istenen geçitin davalının taşınmazına, yüküne oranla çok az yarar sağladığının kanıtlanması gerekir....
Mahkemece, “tapu siciline güven ilkesi gereğince davalı ... genel müdürlüğü tarafından yasal prosedür izlenerek irtifak hakkının tesis edildiği ve irtifak hakkının kamu yararı gereğince tesis edildiği” gerekçesiyle davacı ... Yönetiminin irtifak hakkının kaldırılması yönündeki davasının reddine karar verilmiş ise de, ormanlarda irtifak hakkının nasıl kurulacağının 6831 sayılı Yasanın 15 ve 17. maddelerinde gösterildiği, yasada belirtilen yöntemle irtifak hakkı kurulmadığından Orman Yönetimini bağlamayacağı gözetilerek kesinleşen orman kadastro sınırları içinde kaldığı belirlenen taşınmaza ait tapu kaydı üzerindeki davalı ... lehine daimi irtifak hakkı tesisine ilişkin şerhin silinmesine karar verilmesi yerine belirtilen gerekçe ile davanın reddi yolunda hüküm kurulması doğru görülmemiştir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; davacı ......
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; irtifak hakkının kurulduğu iddia edilen yerde bir hattın bulunmadığını, irtifak hakkının terkini için davalı idarelerin fahiş bedeller talep ettiğini, karşı tarafın kamulaştırma bedelini ödeyip, ödemediğine dair belge sunmadığını, bu durumda ödenen kamulaştırma bedeli mukabilinde irtifakın kaldırılması gerektiğini, tarafların anlaşamadığı husus bedel olmasına rağmen davanın reddine karar verilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek tapu kaydı üzerinde bulunan ve kamu yararı bulunmayan irtifak hakkının kurulduğu zaman ödenen bedel ödenerek tapudan terkinine karar verilmesini istemiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı temsilcisi tarafından, davalı aleyhine 03.05.2013 gününde verilen dilekçe ile irtifak hakkının kaldırılması talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; Davanın reddine dair verilen 07.07.2014 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı Hazine temsilcisi tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, davalı şirket lehine dava konusu 27 ada 4 parsel ve 27 ada 6 parsel sayılı taşınmazların kayıtlarında yer alan irtifak hakkının kaldırılması istemine ilişkindir. Davacı temsilcisi, Hazine adına kayıtlı 27 ada 4 ve 27 ada 6 parsel sayılı taşınmazların tapu kayıtları üzerinde davalı şirket lehine irtifak hakkı bulunduğunu,......
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 30.01.2008 gününde verilen dilekçe ile elatmanın önlenmesi, ıslah yolu ile irtifak hakkının kaldırılması istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; irtifak hakkının kaldırılması isteminin reddine, elatmanın önlenmesi isteminin kabulüne dair verilen 09.06.2010 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili ile davalı ..., ..., ... vd....
belirterek, tapuda anlamsız bir kayıt halinde bulunan irtifak hakkının bedelsiz olarak kaldırılmasını istemiştir....
Mahkemece davanın kabulü ile; irtifak hakkı şerhinin kaldırılması bedelinin 3.584,76- TL olarak kabulüne, bedelin davalı idareye ödenmesine, taşınmaz üzerinde bulunan daimi irtifak hakkının ve tapudaki şerhin kaldırılmasına karar verilmiş, karara karşı taraf vekillerince istinaf kanun yoluna başvurulmuştur. Davacılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; irtifak hakkının bedelsiz olarak terkini gerektiğini, irtifak hakkı bedelinin tamamının faizi ile idareye iade edilmesine karar verilmesinin hatalı olduğunu, ileri sürmüştür. Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; demontaj işleminin yapılmasının irtifak hakkının kaldırılmasına gerekçe gösterilemeyeceğini, davanın süre yönünden reddi gerektiğini, irtifak şerhinin iptalinin hatalı olduğunu ileri sürmüştür....
Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 03.01.2011 gününde verilen dilekçe ile irtifak hakkının kaldırılması talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 11.06.2014 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra Dairemizin 12.09.2017 günlü mahalline iade kararı sonrası dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, irtifak hakkının kaldırılması isteğine ilişkindir....
, mahkeme aksi durumun kabulü halinde ise TMK md. 765 gereğince terkin işlemi için davacı taraftan bedel talep edilmesine engel bir durum söz konusu olmadığını, Kamulaştırma Kanunu ve Türk Medeni Kanunu'na göre irtifak hakkının bir bedel karşılığında kaldırılması gerektiğini, bu bedeli almanın müvekkili kurumun en doğal hakkı olduğunu, irtifak hakkının mutlak daimi bir hak olup ayni bir hak olduğunu ve zamanaşımına uğramasının söz konusu olmadığını, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir....
(TMK m.785) Genel yola bağlantısı bulunmayan taşınmazlar için, yol ihtiyacını karşılamak amacıyla kurulan geçit hakkı, bu ihtiyacın sona ermesi ile birlikte ya da yüküne oranla çok az yarar sağladığı kanıtlandığı takdirde hukuksal temelini de kaybedeceğinden, böyle bir durumda yükümlü taşınmazın maliki de bedel karşılığında taşınmazı üzerinde kurulan geçit hakkının kaldırılmasını isteyebilir. Geçit hakkının kaldırılması davalarında, davacı tarafından geçit ihtiyacının sona erdiğinin veya kaldırılması istenen geçitin davalının taşınmazına, yüküne oranla çok az yarar sağladığının kanıtlanması gerekir. Somut olaya gelince, asıl dava geçit hakkının kaldırılması isteğine ilişkindir. Davalının maliki olduğu 715 parsel lehine, davacının maliki olduğu 712 parsel aleyhine 21.05.2004 tarihinde geçit irtifakı kurulmuştur. Türk Medeni Kanununun 779. maddesi gereğince irtifak hakkı bir taşınmaz lehine olacak şekilde diğer taşınmaz üzerine kurulur....
