Sözleşmenin 14. maddesi uyarınca 3 yıl irtifak hakkı bedelinin ne kadar olduğu hakkında bilirkişiden rapor alınıp, akabinde mahkeme irtifak hakkının terkini hususunu ve 3. yıl irtifak hakkı bedelinin tahsili yönündeki talebi değerlendirilmeli yine karşı dava yönünden de asıl davanın irtifak hakkının terkini talebi yönünden ret kararı verilmesi halinde karşı davanın konusuz kalması durumu yönünden değerlendirme yapılmalıdır. Yine asıl dava yönünden 3. yıl irtifak bedeli ve gecikme tazminatı yönünden değerlendirme yapılmalıdır. Mahkemenin kabulüne göre ise karşı davadaki alıkoyma talebi hakkında olumlu-olumsuz bir karar verilmemesi de hatalı niteliktedir....

Davalı Tedaş vekili cevap dilekçesinde özetle; terkin talebine muvafakatlerinin olmadığını, dava konusu parsel ve irtifak hakkı ile ilgili kamulaştırma işlemlerinin eksiksiz olarak yapıldığını ve irtifak bedelinin malike ödendiğini, 03/11/1998 tarih ve 7309 yevmiye numarası ile müvekkili lehine irtifak hakkı kurulduğunu ve tescil edildiğini, söz konusu irtifak hakkının 03/11/1998 tarihinde tesis edildiği göz önüne alındığında yasada öngörülen 5 yıllık sürenin tamamlanmış olduğunu belirterek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. Davalı Bedaş vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı taleplerinin zamanaşımına uğradığını, davacının 1998 yılında tescil edilen irtifak hakkının üzerinden 20 yıl geçtikten sonra o tarihte ödenen bedel karşılığı terkin talep etmesinin hukuka aykırı olduğunu, dava konusu tesislerin mülkiyetinin Tedaş'a ait olduğunu, davanın müvekkili yönünden husumetten reddi gerektiğini belirterek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı tarafından, davalı aleyhine 22.10.2015 gününde verilen dilekçe ile intifa hakkının kaldırılması ve irtifak bedelinin tahsili talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; dava konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına dair verilen 19.01.2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, 2467 ada 6 parsel sayılı taşınmaz üzerine tesis edilen intifa hakkının kaldırılması ve irtifak bedelinin tahsili istemine ilişkindir. Mahkemece, yargılama aşamasında intifa hakkının terkin edilmesi için davalı tarafından davacıya vekalet verilmesi ve davacının talep ettiği irtifak bedelinin ödenmesi nedeniyle davanın konusu kalmadığından karar verilmesine yer olmadığına dair hüküm kurulmuştur....

Gerekçe ve Sonuç Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile eldeki davada kaldırılan irtifak hakkı nedeniyle irtifak hakkı sahibi olan idareye bedel ödenebilmesi ancak, bu hattın kurulduğu tarihte taşınmaz sahibine ödenen ve dava tarihine güncellenen irtifak bedelinin halihazırdaki duruma göre hesaplanan irtifak hakkı bedelinden fazla olması halinde mümkün olacağı açık olup, tüm dosya kapsamından, davacı idarece 1964 yılında tesisi edilen irtifak hakkı için belirlenen bedelin taşınmaz sahibine ödendiğine dair dosya içerisinde bir delil olmadığı dolayısı ile davalının alması gereken irtifak hakkı bedelinden daha fazlasını aldığının ispat edilemediği öte yandan, taşınmazdaki irtifak hakkının 1964 yılında kurulduktan sonra irtifaka konu enerji nakil hattının davalı idarece 1998 yılında ihtiyaç kalmadığından kaldırıldığı ve tapu kaydındaki irtifak hakkının 2013 yılına kadar varlığını koruduğu göz önüne alındığında,irtifak hakkının bedelsiz olarak tapudan terkin...

Bu nedenle, ilgili projenin krokileri getirtilip zemine uygulanarak, proje nedeniyle tesis edilmesi gereken irtifak hakkının geçici mi, daimi mi olacağı, geçici irtifak hakkı kurulması yeterli ise; kaç yıl için tesis edileceği; irtifak hakkının taşınmazın ne kadarlık bölümünde tesis edilmesi gerektiği belirlenip, fen bilirkişisi krokili raporu ile de tespit ettirilerek sonucuna göre hüküm kurulması gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi, b) Taşınmazda geçici irtifak hakkı tesis edilmesi yeterli ise, irtifak hakkı tesis edilecek taşınmazın ve çevre taşınmazların kullanım durumunlarına göre bilirkişi kurulunca belirlenecek geçici irtifak bedeline hükmedilmesi; daimi irtifak hakkı tesis edilmesi gerekiyorsa, dava konusu taşınmaz ve üzerindeki binaların tüm değeri tesbit edildikten sonra, irtifak hakkı nedeniyle taşınmazın tamamında meydana gelecek değer düşüklüğü oranı belirlenerek, bu orana göre irtifak hakkı karşılığına hükmedilmesi gerekirken, eksik inceleme ile bilirkişi...

Maddesine göre irtifak hakkı bedelinin Kıymet Takdir Komisyonu tarafından 2018 yılı Hizmet Satış Sözleşmesi ve Niğde Belediyesine bağlı diğer terkin ve satış işlemleri emsal alınarak belirlendiğini ve söz konusu bedelin buna dayanarak istendiğini, şu an için aktif kullanımı söz konusu olmasa da dava konusu irtifak hakkı kamulaştırmaya dayalı olarak müvekkil kurum adına tescil edildiğini ve bedelinin kurumca ödendiğini, buna bağlı olarak da terkin bedelinin talep edilmesinin müvekkil kurumun en doğal hakkı olduğunu, nitekim TMK m.785 maddesinden de anlaşıldığı üzere müvekkil kurum adına kayıtlı irtifak hakkının kaldırılması için bir bedel verilmesi gerektiğini, aksi durumda kamulaştırma işlemi ile bedelini peşin ödeyerek adına irtifak hakkı tesis edilen müvekkil kurumun açıkça zararına olacağını, bilirkişi raporuna itiraz ettiklerini ancak mahkemece dikkate alınmadığını ve hükmün kurulduğunu, müvekkil kurumun kamulaştırma işlemi sırasında Niğde Belediyesi'ne ücret ödemediğini kabul etmediklerini...

DAVA Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaza uzun yıllar önce çok cüzi değerlerle irtifak hakkı konduğunu ve davalı idarenin kendi iradesiyle elektrik hattını kaldırdığını, söz konusu taşınmazın, imar uygulamasına tabi tutularak bir çok parsellere ayrıldığını ve davalı idarenin her bir parsel sahibinden haksız yere fahiş bedeller talep ettiğini, yıllarca davalı idare tarafından kullanılan irtifak hakkının kaldırılması ile ilgili ihtilaf olmadığını, artık fiilen olmayan irtifak hakkının tapudan terkini için istenen bedelin fahiş olmasına itiraz ettiklerini, bu hususta Yargıtay 5.Hukuk Dairesi'nin 08.03.2016 tarihli ve 2015/16998 Esas, 2016/4565 Karar sayılı kararı ile uygun bir bedel belirlenmesi gerektiğine vurgu yapıldığını, müvekkilinin dava konusu taşınmazın üzerinde bina yapmak için müracaatında irtifak hakkının kaldırılması için kendisinden istenen bedeli ödemek zorunda kaldığını, irtifak hakkının yıllarca davalı idare tarafından kullanıldığını, bu süre zarfında...

"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın kısmen kabulüne dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi, taraf vekillerince verilen dilekçeler ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü: - K A R A R – Dava konusu taşınmaza hangi tarihte el atıldığının (gün, ay ve yıl olarak) davalı idareden sorularak, 1-Tapu kaydında görülen irtifak hakkının dayanak belgelerinin Tapu Sicil Müdürlüğünden, 2-İrtifak hakkının dayanak bilgilerinin ve irtifak hakkına ilişkin kamulaştırma yapılıp yapılmadığının, bedel ödenip ödenmediğinin ve miktarının TEİAŞ Genel Müdürlüğünden, Sorulmasından sonra alınacak cevaplarla birlikte gönderilmek üzere dosyanın mahkemesine GERİ ÇEVRİLMESİNE, 17.04.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi....

İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ : Davacı İdare vekili istinaf dilekçesinde özetle; 1- Yerel Mahkeme tarafından kamulaştırma bedelinin usul ve yasaya aykırı olarak tespit edildiğini, 2- Emsal seçiminin hatalı yapıldığını, 3- Belirlenen kapitalizasyon faiz oranının hatalı belirlendiğini, 4- Hükme esas raporda fahiş oranda objektif değer artışı uygulanmasının kabul edilemeyeceğini, 5- Bu sebeplerle Yerel Mahkeme kararının kaldırılması gerektiği iddialarını ileri sürülmüştür. GEREKÇE VE DEĞERLENDİRME: Davacı İdare vekilinin istinaf itirazlarına münhasıran ve kamu düzenine ilişkin hususlar yönünden resen yapılan inceleme sonucunda; Dava, 4650 sayılı Kanunla değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun 10. maddesine dayanan kamulaştırma konusu daimi ve geçici irtifak hakkı bedelinin tespiti ve irtifak hakkının davacı idare adına tescili istemine ilişkindir....

Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme Uyuşmazlık, temel olarak davacı tapu maliki ile davalı idare arasındaki enerji nakil hattı geçirilmek suretiyle irtifak hakkı tesis edilen taşınmaz üzerindeki hattın kaldırılması nedeniyle taşınmazın tapu kaydındaki irtifak şerhinin terkini ve ecrimisil talebi ile usule uygun tesis edilmeyen irtifak hakkı nedeniyle kamulaştırmasız el atma bedelinin tahsili istemine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri. 3. Değerlendirme 1. Temyiz olunan nihaî kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür. 2....