Borçlunun bir alacaklının kendisinden bir hak veya alacak talep etmesi üzerine ileri sürülen hak veya alacağın doğmadığını ve doğduktan sonra sona erdiğini tespit ettirmek amacıyla açtığı tespit davasına menfi tespit davası denir. Menfi tespit davası icra takibinden önce açılabildiği gibi icra takibinden sonra da açılabilir. Takipten önce menfi tespit davası açılabilmesi için borçlunun borcu olmadığının hemen tespitinde korunmaya değer bir hukuki yararı bulunmalıdır. (Kuru Baki; İcra ve İflas Hukukunda Menfi Tespit ve İstirdat Davası, Ankara 2003, s 24) Borçlu maddi hukuk bakımından ödemekle yükümlü olmadığı bir alacak talebiyle karşılaşmışsa menfi tespit davası açmakta hukuki yararının bulunduğu kabul edilmelidir....
Bu durumda da borçlunun menfi tespit davası açmakta hukuki yararı bulunmaktadır. Borçlu hem borca hem de rehin hakkına itiraz ederse takip durur. Bu durumda alacaklının takibini dayandırdığı belge 68. madde de sayılan belgelerden ise, itirazdan sonra borçlunun menfi tespit davası açmakta hukuki yararı bulunmaktadır. Ancak, alacaklı takibinde 68. maddede sayılan belgelerden birine dayanmıyorsa borçlunun takibe itirazdan sonra menfi tespit davası açmakta hukuki yararı mevcut değildir. Menfi tespit davasının bu nedenle reddi gerekir. SONUÇ: Hukuki yararın 6100 sayılı HMK'nun 114. maddesinde dava şartı olarak düzenlenmiştir. Tespit davalarında hukuki yararın bulunup bulunmadığının araştırılması gerekir. Mahkeme tespit davalarında bu arada menfi tespit davasın-da hukuki yararı kendiliğinden araştır ve yarar yoksa menfi tespit davasını bu nedenle reddeder. Menfi tespit davasında davacı dava açmakta hukuki yararı bulunduğu gerektiğini de ispat etmelidir....
Bu durumda da borçlunun menfi tespit davası açmakta hukuki yararı bulunmaktadır. Borçlu hem borca hem de rehin hakkına itiraz ederse takip durur. Bu durumda alacaklının takibini dayandırdığı belge 68. madde de sayılan belgelerden ise, itirazdan sonra borçlunun menfi tespit davası açmakta hukuki yararı bulunmaktadır. Ancak, alacaklı takibinde 68. maddede sayılan belgelerden birine dayanmıyorsa borçlunun takibe itirazdan sonra menfi tespit davası açmakta hukuki yararı mevcut değildir. Menfi tespit davasının bu nedenle reddi gerekir. SONUÇ: Hukuki yararın dava şartı olduğu 6100 sayılı hmk'nun 114. maddesinde düzenlenmiştir. Tespit davalarında hukuki yararın bulunup bulunmadığının araştırılması gerekir.(HMK'nun 106). Mahkeme tespit davalarında bu arada menfi tespit davasın-da hukuki yararı kendiliğinden araştır ve yarar yoksa menfi tespit davasını bu nedenle reddeder. Menfi tespit davasında davacı dava açmakta hukuki yararı bulunduğu gerektiğini de ispat etmelidir....
yönünden açılan menfi tespit davasının kısmen küabulü ile iadesi gereken aracın hasarlı haldeki bedeli 10.000 TL'den borçlu olmadığının tespitine, 3-Davalı ...'e karşı açtığı menfi tespit davasının reddedilmiş olması sebebiyle borçlu olmadığı halde ödemek zorunda kalacağı 10.000 TL'nin hakkında girişilen takip dayanağı bononun vade tarihi olan 02/02/2016 tarihihden itibaren işleyecek faizi ile ...'den alınıp davacıya verilmesine, Bu miktarın takip alacaklısı ...'e davalı ... 'in ödemesi halinde davacının davalı ...'a karşı sorumlu tutulmamasına, kalan 17.000 TL yönünden bu miktarın aynı zamanda hasar bedeline karşılık gelmesi sebebiyle menfi tespit davasının bu miktar yönünden REDDİNE, Dava konusu ... plakalı aracın davalı ... 'e teslimine, Kabul edilen miktar üzerinden alınması gereken 683,10- TL karar ilam harcından peşin alınan 461,10- TL harcın mahsubu ile bakiye 222,00- TL nin davalı ...'...
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2018/518 Esas KARAR NO : 2018/575 DAVA : Menfi Tespit (Ticari Satımdan Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 31/08/2018 KARAR TARİHİ : 25/09/2018 Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili mahkememize sunmuş olduğu dava dilekçesinde, müvekkil şirket ile davalı şirket arasında ... tarihli sözleşme ile müvekkil şireketin ......
DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 20/02/2023 KARAR TARİHİ : 01/03/2023 GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 01/03/2023 Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA: Davacı vekili dilekçesinde özetle; :Davacının davalı şirkete 4763879 nolu çeki hatır çeki olarak bedelsiz olarak verdiğini, davalı şirket ile müvekkil arasında akdedilen her hangi bir sözleşme ve mal alım sözleşmesi bulunmadığını, beyan ederek taraflar arasında davaya konu Keşide yeri ... olan 21.02.2023 vade tarihli 250.000,00 TL olan, lehtarı davalı şirket ... HARİTA TAAH. TİC.A.Ş. (Vergi No:... ), olan 1 adet çek için yargılamanın devamı sürecinde teminat karşılığında tedbiren ödeme yasağı konulmasına , çek için iptal kararı verilmesine, müvekkil davacı şirketin dava konusu üç adet çek yönünden davalı şirkete borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Davalı vekili, davanın bir aylık sürede açılmadığını, genel kurula katılan davacının alınan kararlara muhalefet şerhi koymadığını, genel kurulun 11. maddesi nazara alındığında menfi tespit isteminin de yerinde olmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir. Mahkemece, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre, davacının iptalini istediği genel kurulun 11. maddesinin oy birliği ile kabul edildiğini, TTK'nun 381. maddesindeki koşulların oluşmadığı, davacının, iptalini istediği genel kurul kararı aleyhine aleyhte oy kullanmadığı gerekçesiyle, davanın TTK'nun 381. maddesindeki yazılı iptal ön koşulları mevcut olmadığından reddine karar verilmiştir. Kararı, taraf vekilleri temyiz etmiştir. Dava genel kurul kararının iptali ile menfi tespit istemine ilişkindir. 1163 sayılı Kooperatifler Kanun'unun 98. maddesinde; "Bu kanunda aksine açıklama olmayan hususlarda Türk Ticaret Kanunundaki Anonim şirketlere ait hükümler uygulanır" hükmüne yer erilmiştir....
İcra Hukuk Mahkemesi’nin 16/04/2013 tarih, 2013/247-273 E/K sayılı kararı ile iptal edildiğini, davanın konusuz kaldığını, davanın açılmasına sebebiyet vermediklerini savunarak, aleyhlerine yargılama gideri ve vekalet ücretine karar verilmemesini istemiştir. Mahkemece, dava tarihinden sonra ... 1.İcra Hukuk Mahkemesi’nin 16.04.2013 tarih ve 2013/247-273 E/K sayılı kararı ile ... 2. İcra Müdürlüğü’nün 2012/4798 esas sayılı takip dosyasında davacı şirkete gönderilen İİK. 89/2 ve 89/3 haciz ihbarnamelerinin iptaline karar verildiği, menfi tespit davasının konusuz kaldığı, ancak davalı tarafın, davacıya haciz ihbarnamesi tebliğ ederek, menfi tespit davasının açılmasına sebebiyet verdiği gerekçesiyle, esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına, davalıların yargılama gideri ve vekalet ücreti ile sorumlu tutulmalarına dair verilen karar süresi içinde davalı ...A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmiştir....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı ... vekili Avukat ... tarafından, davalı ... ve diğeri aleyhine 09/11/2010 gününde verilen dilekçe ile menfi tespit istenmesi üzerine yapılan yargılama sonunda; Mahkemece davanın davalı ... yönünden kabulüne, ... yönünden reddine dair verilen 15/12/2011 günlü kararın Yargıtay’da duruşmalı olarak incelenmesi davacı vekili tarafından süresi içinde istenilmekle, daha önceden belirlenen 09/04/2013 duruşma günü için yapılan tebligat üzerine temyiz eden davacı vekili Avukat ... geldi, karşı taraftan davalılar adına gelen olmadı. Açık duruşmaya başlandı. Süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve hazır bulunanın sözlü açıklaması dinlendikten sonra tarafa duruşmanın bittiği bildirildi. Dosyanın görüşülmesine geçildi. Tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü. Dava, menfi tespit istemine ilişkindir....
DAVA TÜRÜ : Menfi tespit Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı menfi tespit davasına dair karar, davalı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Dava, davacı kiracı tarafından davalı kiraya veren aleyhine açılan menfi tespit istemine ilişkindir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmesi üzerine, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir....
