"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İcra Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : İpoteğin fekki ve talebi Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki davacı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü: KARAR Talepte bulunan ... İİK.’nun 153. maddesine dayalı olarak, ipoteğin fekki için icra müdürlüğüne başvurduğunu ancak ipotek alacaklısının icra dosyasına depo edilen bedeli almaktan ve ipoteği fek etmekten kaçındığından icra mahkemesinde ipoteğin fekkine karar verilmesini talep etmiştir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Asıl dava, ipoteğin fekki, birleşen dava; ipotek bedelinin uyarlanması istemine ilişkindir. İpotek kişisel bir alacağın teminat altına alınması amacını güden ve bir taşınmaz değerinden alacaklının alacağını elde etmesini sağlayan sınırlı bir ayni haktır. İpotek tesisi için rehin edilecek taşınmaz maliki ile alacaklı arasındaki anlaşmanın (rehin sözleşmesi) bulunması ve rehin sözleşmesinin 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 856. maddesi gereğince tapu siciline tescil edilmesi gerekir. Dava konusu taşınmaz üzerindeki ipoteğin taşınmazın alıcısı ve satıcısı arasında satış bedelinden ödenmeyen miktar kadar TMK’nın 893. maddesine dayalı kanuni ipotek tesis edilmiş olup ilk derece mahkemesinin ipoteği karz ipoteği olarak nitelendirmesi doğru olmamıştır....
Somut olayda takibe dayanak 18/12/2019 tarih, 16069 yevmiye nolu ipotek akit tablosu incelendiğinde; taşınmaz üzerine alacaklı lehine "… 300.000 TL bedel mukabilinde … 1. derecede … faizsiz faiz ve FBK süre ile ...” müşterek ipotek tesis edildiği ve ipoteğin kesin borç ipoteği (karz ipoteği) niteliğinde olduğu anlaşılmaktadır. İpoteğin paraya çevrilmesi yoluyla takipte kesin borç ipoteğine dayanılmış ise, eş söyleyişle, doğmuş bir alacağın temini için düzenlenen ipotek akit tablosu kayıtsız şartsız bir para borcunu ihtiva ediyorsa, başvurulacak yol, ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile ilamlı takip olup, bu durumda İİK’nun 149. maddesi gereğince borçluya ve taşınmaz sahibi üçüncü şahsa birer icra emri gönderilir (Hukuk Genel Kurulu’nun 19.09.2012 tarih, 2012/12- 708/579 sayılı ilamı)....
Buna göre, ipotekle güvence altına alınması düşünülen alacağın miktarı belirli ise anapara ipoteği, belirli değilse üst sınır ipoteği kurulur. Başka bir anlatımla mevcut alacağı temin eden ipoteğe “mevcut alacaklar ipoteği, adi ipotek, ana para ipoteği”, ileride vücut bulacak alacakları temin eden ipoteğe ise “üst sınır ipoteği, maksimal ipotek” denir. (Gürsoy, K.T./ Eren, F./Cansel, E., Türk Eşya Hukuku, Ankara 1978, s.1100) İpoteğin kuruluşu sırasında, teminat altına alınacak olan alacağın doğmuş ve miktarının belirli olması halinde, söz konusu alacak tutarının tapuya tescil edilmesiyle kurulan ipotek anapara ipoteğidir. Anapara ipoteği, sadece alacak miktarının belirli olması halinde tesis edilebilirken; üst sınır ipoteği, her türlü alacak için söz konusu olabilecek genel ipotek türüdür. Alacağın, bir borç ilişkisi gereği doğmuş; fakat miktarının belirli olmaması ya da henüz doğmamış olması halinde de ipotek tesis edilebilir....
Buna göre, ipotek resmi senedi şartlarının 2. maddesindeki düzenleme dava konusu ipoteği anapara ipoteği vasfına getirmez. Zira, bahsi geçen ipotek resmi senedi şartlarının 2. Maddesindeki düzenleme, üst limit ipoteğinde belirlenen limite kadar taşınmazın yükümlü olacağı kuralını bertaraf edecek şekilde sonuç doğurması mümkün değildir. TMK'nın 883. Maddesine göre, alacak sona erince ipotekli taşınmazın maliki, alacaklıdan ipoteği terkin ettirmesini isteyebilir. Ancak üst sınır ipoteği ileride doğacak borçlar için tesis edildiğinden, ipoteğin kurulmasından sonra doğan borcun ifa edilmesi halinde, terkin edilmeyen ipotek, ipoteğin hukuki sebebini oluşturan ilişkilerden kaynaklı olarak yeni borçların doğması halinde bu borçların teminatı olmaya devam edecektir. Davaya konu ipotek, dava dışı ... Ltd....
Sair temyiz itirazları yerinde değil ise de; Alacaklı sıfatı ile Garanti Bankası lehine, Bursa ili, Nilüfer ilçesi, Beşevler mahallesi, 307 ada 18 parsel sayılı taşınmaz üzerine 200.000 USD'lik üst sınır ipoteği tesis edildiği, alacaklı banka vekili tarafından bu taşınmaza ilişkin ipoteğin ve diğer ipoteklerin paraya çevrilmesi amacıyla borçlu ..., asıl borçlu ve diğerleri aleyhine, toplam 891.788,50 TL'nin tahsili amacı ile ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla ilamlı icra takibi başlatıldığı görülmektedir....
DOSYADA YER ALAN DELİLLER VE GEREKÇE: Davacılar vekili, murisleri Hakkı Karacan'ın 9626 ada 4 parselde kayıtlı taşınmazda bulunan hissesini 27/10/1976 tarihinde 22.000TL ( eski para ile ) davalılara sattığını, satış bedelinin eski para ile 20.000TL sinin ödenmediğini, tesis edilen ipoteğin satım ipoteği olduğundan ipotek bedelinin günün koşulları dahilinde uyarlanması, ipotek tutarına, ipoteğin tesis edildiği 26/10/1976 tarihinden itibaren yasal faiz işletilmesini, ipotek bedeli ödendikten sonra ipoteğin fek edileceğinin tespite karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Mahkeme bilirkişiden rapor almış, bilirkişi ipotek bedelinin dava tarihi itibariyle 234,311TL olarak güncellediğini rapor etmiştir. Mahkeme, davanın reddine karar vermiştir. Karar gerekçesinde ipoteğin güncel değerinin karşılığının bulunmadığını, kesin olarak karar vermiştir....
Takip dosyasının incelenmesinde; davalı alacaklı tarafından borçlu hakkında ipotek belgesi, ipotek akit tablosu ve ihtarnameye dayalı olarak banka tarafından verilen temlikname gereğince 22/05/2018 tarihinde ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile ilamlı icra takibi başlatıldığı, ipoteğin karz ipoteği niteliğinde olduğu görülmüştür. Takip dayanağı; 04/05/2018 tarih 20937 yevmiye nolu ipotek akit tablosu incelendiğinde "....T3’den aldığı 2.700.000,00 TL bedel mukabilinde T3 lehine 2. derecede faizsiz ve 01/02/2019 tarihine kadar........" ipotek tesis edilmiş olduğu, ipotek tesis anında bu kadar borcun olduğu, dolayısıyla mevcut olan bir borç için tesis edildiği ve bu hali ile ipoteğin kesin borç ipoteği (Karz ipoteği) niteliğinde olduğu anlaşılmıştır. Türk Medeni Kanunu’nun 875. maddesi gereğince, karz ipoteği, tapu sicilinin rehinler hanesinde yazılı olan alacak miktarını, takip giderlerini ve yasal sınırlamalara uyularak geçen günlerin faizlerini teminat altına alır....
Bu bakımdan üst sınır ipoteği kurulurken akit tablosuna üst sınır belirlenmesi yapıldıktan sonra “ bu meblağa ilaveten” denilmek suretiyle ilave yapma olanağı bulunmamaktadır. Yapılsa da geçerli sayılmaz. Kısaca, ipoteğin üst sınır ipoteği olması durumunda borçlu sadece ipotek akit tablosunda belirtilen miktar ile sınırlı olmak üzere sorumludur. Bütün bu açıklamaların sonucu doğrultusunda mahkemece yapılması gereken iş; ipotek, azami meblağ (üst sınır) ipoteğine ilişkin bulunduğundan ve en çok 979.650,00 eski TL üzerinden kurulduğundan, ne var ki ipotek borçlusu davalıdan 12.01.1980 tarihinde eski 500.000,00 TL kredi kullandığından kredinin kullanıldığı bu tarihten dava tarihine kadar sözleşme eki taahhütnamedeki faiz uygulanacak hükmü gereği ve sözleşmede kararlaştırılan (%22-24) oranındaki faiz alacağının ne olduğunu bilirkişiye hesaplatmak, ipoteği faiz alacağı da depo ettirilerek terkin etmek olmalıdır....
davalıya ihtarname çeklimesine rağmen bir sonuç alınamadığını belirterek söz konusu taşınmaz üzerinde bulunan ipoteğin kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir....
