İpotek kişisel bir alacağın teminat altına alınması amacını güden ve bir taşınmaz değerinden alacaklının alacağını elde etmesini sağlayan sınırlı bir ayni haktır. İpotek tesisi için rehin edilecek taşınmaz maliki ile alacaklı arasında bir anlaşmanın olması Türk Medeni Kanununun 856. maddesi uyarınca bunun tapu siciline tescil edilmesi gerekir. Somut uyuşmazlıkta; 04.06.1991 tarihli ipotek davacı ile davalılar murisi arasındaki karz akti nedeniyle tesis edilmiştir. İpotek akit tablosunda akdin alınan 145.000.000 TL (eski TL) karşılığı kurulduğu görülmektedir. İpoteğin çerçevesini resmi senet belirler ve resmi senette kararlaştırılan vadeden sonra ipotek bedelinin artırılacağı kararlaştırılmamışsa ipotek alacaklısı sözleşmenin aksine bedelin artırılmasını isteyemez. Ancak paraya çevirme anına kadar faiz isteyebilir. Mahkemece yapılan bu hukuki saptamanın aksine ipotek bedelinin artırımına karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2023/395 Esas KARAR NO : 2023/456 DAVA : İpotek (Terkin İstemli) DAVA TARİHİ : 30/05/2023 KARAR TARİHİ : 31/05/2023 Mahkememizde görülmekte olan İpotek (Terkin İstemli) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ; Davacı vekilince, davacı şirkete ait ----- İli, ----- İlçesi, -----Mahallesi,-----Pafta, 1314 Ada, 6 Parsel 'de kayıtlı bulunan taşınmaza ilişkin olarak davalı banka lehine tesis edilen 1. Derece ipoteğe ilişkin borcun ödenmiş olması, aynı borca İlişkin teminat olarak verilmiş ihtilafsız bir çok taşınmazın bulunması, davalı bankanın iyiniyetli olarak işlem yapmamış olması, 2. Derecede ipoteğin taşınmaz üzerinde tüm şerhler bulunmasına rağmen tesis edilmiş olması itibari ile açık bir şekilde kötüniyetli olması itibari ile dava konusu müvekkil şirkete ait taşınmaz üzerinde davalı banka lehine tesis edilmiş olduğu iddia edilerek her iki ipoteğinde fekki ile tapı kaydından terkinine karar verilmesini talep etmiştir....
İcra Hukuk Mahkemesi'nin 2015/627 Esas ve 2015/766 Karar sayılı ilamı ile icra emrinin 2.000.000,00 TL olarak düzeltildiğini, bu karar ile faiz hakkının ortadan kalktığını, ipotek hakkının devam ettiğine dair kararın istinaf edildiğini, ipotek üst limitinin şirketler arasında paylaşıldığını, 10.10.2011 tarihli protokolün ve 1. ve 6. maddelerine göre alacağın 800.000,00 TL olduğunun sabit olduğunu, İcra Müdürlüğünün ipotek tesis etme hakkının bulunmadığını, alacaklının ipotek hakkını tapuya tescil ettirmediğini, ipotek hakkının tespitine ilişkin kararın İcra Müdürlüğünce uygulanamayacağını ileri sürerek şikayetin reddine karar verilmesini talep etmiştir. III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI A....
A.Ş adına tescil kararı olduğu, taşınmaz üzerinde 20.11.2013 tarihli alacaklılar lehine 125.000,00 bedelli ipotek şerhi olduğu, söz konusu mahkeme ilamına göre tescile yönelik kararın 20.06.2017 tarihinde kesinleştiği anlaşılmıştır. Somut olayda; ipotek alacaklısının ipotek tescil tarihinin, şikayet eden adına mahkemece verilen tescil tarihinden önce olduğu, bu itibarla satışın iptalini gerektirecek herhangi bir husus bulunmadığı " gerekçesiyle " Davanın Reddine " şeklinde karar verilmiştir. İSTİNAF NEDENLERİ: Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; Erzurum Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2017/140 Esas ve 2017/223 Karar sayılı dosyasında tapu iptal tapu tescil talebinde bulunulduğunu, dava neticesinde tapunun tescilinin müvekkili şirket adına yapılmasına karar verildiğini, bu karara rağmen davalıların müvekkili adına tescil kararı bulunan Erzurum ili Palandöken ilçesi Osman Bektaş Mah. 6062 ada parsel 11 2....
DAVA Borçlu icra mahkemesine başvurusunda; ipotek veren konumunda olduğundan hakkında rehin açığı belgesi düzenlenemeyeceğini, sorumluluğunun taşınmazın ihale bedeli ile sınırlı olduğunu ileri sürerek rehin açığı belgesinin ve bu belgeye dayalı olarak başlatılan ilamlı takibin iptaline karar verilmesini talep etmiştir. II. CEVAP Alacaklı, ipotekli takipte taşınmazın alacağa mahsuben satın alındığını, karşılanmayan alacak için kredi borçlusu ile birlikte borçtan şahsen müşterek borçlu olarak sorumlu olan ipotek veren hakkında rehin açığı belgesi düzenlendiğini, iki farklı takip hakkında talepte bulunulmasının yasal olarak mümkün olmadığını, ipotek resmi senedinin 4 nolu şartında ipotek verenin ipotek kapsamında kullandırılan kredilerden kaynaklanan borçlarının, alacaklı bankaya geri ödenmesinden, müştereken ve müteselsilen sorumlu olduğunun düzenlendiğini ileri sürerek şikayetin reddine karar verilmesini talep etmiştir. III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI A....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmazların bedelinin tahsili; karşı dava ise tapu iptali ve tescil davalarından dolayı yapılan yargılama sonunda: Kamulaştırmasız el atılan taşınmazların bedelinin tahsili istemli davanın kabulüne, karşı dava olan tapu iptali ve tescil istemli davanın reddine dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi davalı-karşı davacı idare vekili yönünden verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla dosyadaki belgeler okunup iş anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü. - K A R A R - Dava, kamulaştırmasız el atılan taşınmazların bedelinin tahsili; karşı dava ise tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. Mahkemece, kamulaştırmasız el atılan taşınmazların bedelinin tahsili istemli davanın kabulüne, karşı dava olan tapu iptali ve tescil istemli davanın reddine karar verilmiş, hüküm davalı idare vekilince temyiz edilmiştir....
Çünkü, alacak esasen 16.01.2001 günlü ipotek akdi ile güvence altına alınmıştır. Başka bir anlatımla esasen ipotek ile güvence altına alınmış alacak için davacı bankanın temlik işlemi sebebiyle ayrıca ipotek tesisi istemesinde hukuki yararı yoktur. Bu nedenle davacı bankanın ipotek tesisine ilişkin isteminin hukuki yarar yokluğu sebebiyle reddi gerekirken, istem hüküm altına alındığından karar bozulmalıdır. Kabule göre de; Hükmün HUMK.nun 388. ve 389.maddelerinde gösterilen biçime uygun kurulması gerekir. Aksi halde taraflar aynı dava sebebiyle yeni bazı uyuşmazlıklar içine itilir. Somut olayda her ne kadar “… ipotek alacağının ilgili tapuya …” tesciline karar verilmiş ise de, ipoteğin hangi taşınmaz kaydına işleneceği karar yerinde gösterilmemiştir. Böylece yukarıda belirtilen yasa kurallarına aykırı şekilde hüküm kurulması da doğru görülmemiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi DAVA TÜRÜ : İpotek (Terkin İstemli) Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davalı banka tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: Dosyadaki yazılara ve mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına göre yerinde görülmeyen bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun olan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı harcın temyiz edene yükletilmesine, peşin alınan harcın mahsubuna ve 292.10 TL. temyiz başvuru harcı peşin alındığından başkaca harç alınmasına yer olmadığına, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi. 22.09.2021 (Çrş.)...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki ipotek (terkin istemli) davasının bozma kararına uyularak yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı doğrultusunda inceleme yapılıp hüküm verilmiş olmasına, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına, bozmanın kapsamı dışında kesinleşmiş olan yönlere ilişkin temyiz itirazları incelenemeyeceğine göre, davalı vekilinin yerinde olmayan bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun bulunan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz edenden alınmasına, 20.02.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi....
HUKUKİ DEĞERLENDİRME: Uyuşmazlıkta, tapuya tescil edilen ipotek tesis işlemi 2981 sayılı Yasanın 10/c maddesi uyarınca davalı idareye verilen re'sen tespit tescil ve terkin yetkisinden kaynaklanmaktadır. Bu itibarla, davalı idarenin idare hukuku alanında kamu gücüne dayalı olarak re'sen ve tek yanlı irade açıklaması sonucu tesis etmiş olduğu dava konusu ipotek tesis işleminden kaynaklanan davanın çözüm yeri idari yargıdır. Bu durumda, davanın görev yönünden reddi yolundaki temyize konu idare mahkemesi kararında isabet görülmemiştir. KARAR SONUCU: Açıklanan nedenlerle; 1-Davanın görev yönünden reddine dair temyize konu .......
