TMK'nın 794. maddesindeki tanıma göre intifa hakkı taşınırlar, taşınmazlar hatta haklar veya bir mal varlığı üzerinde tesisi mümkün olan ve hak sahibine konusu olan şeyden yararlanma hakkı veren bir irtifak türüdür. Taşınmaz mallar üzerinde intifa hakkı, resmi senedin düzenlenerek tapuya tescili ile kurulur. (TMK m.796) Somut olayda; Davacı öncelikle, intifa hakkının ... kütüğüne tescilini, bu talebin kabul görmemesi halinde sözleşmeye aykırılık nedeni ile maddi ve manevi tazminat talebinde bulunmuştur. Mahkemece intifa hakkının tapuya tesciline ilişkin talebin reddine karar verilmiş ancak tazminat istemine ilişkin bir hüküm kurulmamıştır. Davacının tazminat istemi konusunda olumlu olumsuz bir karar verilmesi gerekirken bu konuda bir hüküm kurulmaması doğru görülmemiş hükmün bu nedenle bozulmasına karar vermek gerekmiştir....

Dava, intifa hakkının terkini isteğine ilişkindir. Türk Medeni Kanununun 794.maddesindeki tanıma göre intifa hakkı; taşınır ve taşınmazlar, haklar ve bir mal varlığı üzerinde tesisi mümkün olan ve hak sahibine konusu olan şeyden yararlanma hakkı sağlayan bir irtifak türüdür. İntifa hakkı; bir süreyle sınırlı kurulmuşsa sürenin dolması veya bu süreden önce intifa hakkı sahibinin hakkından vazgeçmesi, intifa hakkı sahibinin ölümü ya da tüzel kişi ise tüzelkişiliğin sona ermesi, konusu olan şeyin bütünüyle harap olması sebebiyle artık ondan yararlanma olanağının kalmaması durumlarında sona erer. Ayrıca, intifa hakkının danışıklı tesis edildiği iddiası veya ehliyetsizlik nedeniyle ya da iradeyi sakatlayan diğer nedenlerle de hükmen terkini istenebilir. Somut olayda; davacı Belediye 17.08.2000 tarihli İhale Kararı ile ihaleye katılan davalı kuruma dava konusu taşınmaz üzerine ......

Bilahare dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Davacı/k.davalı ...Ş., 18.05.1999 tarihli sözleşme ile lehine intifa hakkı bulunan 110 ada 1 parsel numaralı taşınmazdaki kullanım hakkını 08.06.1999 tarihinde düzenlenen bayilik sözleşmesi ile davalı ... Ltd.Şti.’ne bıraktığını, davalının sözleşmenin 2.maddesinde belirtilen hükümlere aykırı davrandığını belirterek çekişmenin giderilmesi ve davalının müdahalesinin önlenmesi isteğinde bulunmuştur. Davalı/k.davacı ... Ltd.Şti. ise; yanlar arasında düzenlenen 08.06.1999 tarihli ve 10 yıl süreli bayilik sözleşmesinin 04.12.2003 tarihinde yürürlüğe giren 5015 sayılı yasa hükümleri uyarınca hükümsüz hale geldiğini belirterek ... Ofisi A.Ş. lehine konulan intifa hakkının kaldırılması isteğinde bulunmuştur....

- K A R A R - Davacı vekili, davalıların sahibi bulunduğu taşınmaz üzerine davacı şirket lehine 16/10/1997 tarihinden geçerli olmak üzere 20 yıl süreli intifa hakkı tesis edildiğini, intifa bedelinin tamamının peşin olarak ödendiğini, Rekabet Kurulu tarafından yayımlanan karar nedeniyle intifa hakkının 18/09/2010 tarihinden itibaren geçersiz hale geldiğini ve taşınmaz malikleri davalılar tarafından gönderilen 22/09/2010 tarihli ihtar ile intifa hakkının davacıya kullandırılmayacağının ihtar edildiğini ileri sürerek intifa bedelinin işlemeyen süreye ilişkin denkleştirici adalet ilkesi uyarınca güncellenmiş değeri olan 521.470,00 TL'nin 18/09/2010 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalılar vekili, iade koşullarının gerçekleşmediğini savunarak davanın reddini istemiştir....

Şti. arasında 15.03.2007 tarihinde bayilik sözleşmesi akdedildiği, bu sözleşme ile davacı tarafa 15.03.2007 tarihinden itibaren 15 yıl süre ile intifa hakkı tesis edildiği, bunun karşılığında davacı tarafından davalı ... Akaryakıt…Ltd. Şti.’ne 627.249,00 TL intifa ivaz bedeli ödemesi yapıldığı, davalı ... Petrol Ürünleri …Ltd. Şti.’nin ise davalı ... Akaryakıt …Ltd. Şti. lehine 12.05.2011 tarihli taahhütnameyi imzaladığı, başlangıçta 15 yıl süre ile tesis edilen intifa hakkının 20.06.2017 tarihine kadar geçerliliğini koruyacak şekilde kısaltıldığı ve bu hususta davacı tarafça tapuda işlem yapıldığı, akabinde davacı tarafa ait intifa hakkının 15.05.2013 tarihinde tamamen terkin edildiği dosya kapsamından anlaşılmaktadır. Davacı önce kendi isteği ile intifa hakkını 20.06.2017 tarihine kadar geçerli olmak üzere kısaltmış, akabinde ise 15.05.2013 tarihinde tamamen terkin ettirmiştir....

Dava, intifa hakkının terkini isteğine ilişkindir. Türk Medeni Kanununun 794. maddesindeki tanıma göre intifa hakkı; taşınır ve taşınmazlar, haklar ve bir mal varlığı üzerinde tesisi mümkün olan ve hak sahibine konusu olan şeyden yararlanma hakkı sağlayan bir irtifak türüdür. İntifa hakkı; bir süreyle sınırlı kurulmuşsa sürenin dolması veya bu süreden önce intifa hakkı sahibinin hakkından vazgeçmesi, intifa hakkı sahibinin ölümü ya da tüzel kişi ise tüzelkişiliğin sona ermesi, konusu olan şeyin bütünüyle harap olması sebebiyle artık ondan yararlanma olanağının kalmaması durumlarında sona erer. Ayrıca, intifa hakkının danışıklı tesis edildiği iddiası veya ehliyetsizlik nedeniyle ya da iradeyi sakatlayan diğer nedenlerle de hükmen terkini istenebilir....

Mahkemece yapılan yargılama sonucunda, davalının bağlantılı olduğu davadışı bayii ... ile davacı arasında istasyonlu bayilik sözleşmesi yapıldığı, bu sözleşme uyarınca davalının taşınmazının üzerinde 04.06.1999 'da intifa hakkı kurulduğu, ... tebliğleri uyarınca bayilik ilişkisi sona erdiğinden davacının taşınmaz üzerindeki intifa hakkının kaldırılması için tapuya başvurduğu ve terkin harcını yatırdığı, bayilik sözleşmenin 34. maddesinde davacının işletme ile ilgili vergi, harç gibi giderlerden sorumlu olmayacağının düzenlendiği, davacı ayrıca taşınmazın emlak vergilerini de ödediğini iddia etmişse de, davacının ödemeyi gösterir herhangi bir belge veya bir sözleşme sunamadığı, yalnızca yatırmış olduğu terkin harcını talep edebileceği, zira taşınmazın üzerindeki intifa hakkının terkinin davalı taşınmaz malikinin menfaatine olduğu, terkin işlemi 25.09.2010 tarihinde olduğundan davalının zamanaşımı itirazının da yerinde olmadığı gerekçeleriyle, davanın kısmen kabulü ile, 1.533,64-TL terkin...

İSTİNAF SEBEPLERİ : Davalı borçlu vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle, cevap dilekçesini tekrarla, 05/04/2012 tarihli bir akaryakıt depolama kira sözleşmesi olduğunu, ancak bu kira sözleşmesinin geçersiz olduğunu, zira davacının kira sözleşmesi ile aynı gün taşınmaz üzerine resmi tapu senedi üzerinde bedeli alınarak, süresiz intifa hakkı tesis ettiğini, intifa hakkının varlığı karşısında çıplak mülkiyet sahibinin kullanım hakkını intifa hakkı sahibine devretmiş kabul edileceğini, bu nedenle taşınmazı kiraya verme, kira geliri elde etme, taşınmazı kullanma hakkının yalnızca intifa hakkı sahibi müvekkil şirkete ait olduğunu, Yargıtay kararlarının da bu yönde olduğunu, bahsi geçen tahliye taahhüdünden sonraki tarihte ait 20/06/2015 tarihli kira sözleşmesi sebebi ile takibe itiraz edildiğini, kira sözleşmesinden önce veya aynı tarihte verilen tahliye taahhüdünün geçersiz olduğunu, mahkemece bu hususun dikkate alınmadığını belirterek istinaf isteminin kabulü ile ilk derece mahkemesi...

Somut olaya gelince; dava konusu satış suretiyle ortaklığın giderilmesine karar verilen 6618 parsel sayılı taşınmazın irtifak hanesinde "01.01.1900 başlama tarihli ... 14/240 hisseleri üzerinde kanuni intifa hakkı mevcuttur" şerhi bulunduğu ancak intifa hakkı sahiplerinin davaya dahil edilmediği, UYAP üzerinden alınan güncel tapu kaydında ise intifa hakkının başlangıç ve tesis tarihine ilişkin herhangi bir ifade bulunmadığı anlaşılmıştır. Mahkemece öncelikle adı geçen intifa hakkı sahiplerine usulüne uygun dava dilekçesi tebliği ile davaya dahil edilerek intifa hakkının tesis edildiği tarih tespit edildikten sonra işin esası hakkında bir karar verilmesi gerekmektedir. Açıklanan nedenlerle intifa hakkı sahiplerinin hukuki dinlenilme hakkı ihlal edilerek yazılı şekilde hüküm tesisi bozmayı gerektirmiştir....

- K A R A R - Davacı vekili diğer taleplerinin yanında intifa hakkının kullanılamayan kısmına tekabül eden bakiye intifa bedelini de istemiş olduğundan bu talebin değerlendirilebilmesi için dava tarihi itibariyle intifa hakkının terkin edilip edilmediğinin belirlenmesi gerektiğinden taraf şirketler arasındaki akaryakıt bayilik sözleşmesi ile bağlantılı olarak davalı tarafa ait taşınmaz üzerinde tesis edilen intifa hakkının terkin edilip edilmediğinin, edilmiş ise hangi tarihte terkin edilmiş olduğunun tapudan sorulup, ilgili tapu kayıtları getirtildikten sonra yeniden gönderilmek üzere dosyanın mahkemesine GERİ ÇEVRİLMESİNE, 01.02.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi....