HMK'nın 389.maddesinde, ihtiyati tedbirin şartları düzenlenmiş olup, söz konusu maddede; meydana gelebilecek bir değişme nedeniyle hakkın elde edilmesinin önemli ölçüde zorlaşacağı ya da tamamen imkansız hale gelebileceği veya gecikmesinde sakınca bulunması yahut ciddi bir zararın ortaya çıkacağı endişesi bulunan haller, genel bir ihtiyati tedbir sebebi veya şartı olarak kabul edilmiştir. Bu şartlardan birisinin mevcudiyeti halinde, mahkemece, uyuşmazlık konusu taşınmaz hakkında ihtiyati tedbir kararı verilebilecektir. İhtiyati tedbirde asıl olan ihtiyati tedbire esas olan bir hakkın bulunması ve bir ihtiyati tedbir sebebinin ortaya çıkmasıdır. Bunlar ihtiyati tedbirin temel şartlarını oluştururlar. Maddede bu iki hususa yer verilmiş, ihtiyati tedbire ilişkin hak ve özellikle ihtiyati tedbir sebebi genel olarak belirtilmiştir....
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan gerekçelerle; 1- HMK'nın 337/1. maddesi uyarınca davacının ADLİ YARDIM TALEBİNİN KABULÜNE, 1- Davacının ihtiyati tedbir talebinin reddine ilişkin ara karara yönelik istinaf talebinin KABULÜNE, Siirt Aile Mahkemesi'nin 08/11/2022 tarihli ARA KARARININ KALDIRILMASINA, Dairemiz tarafından HMK'nın 353/1- b.2. maddesi gereğince YENİDEN HÜKÜM KURULMASINA, "- Davacı tarafın ihtiyati tedbir talebinin kısmen kabulü ile; -Davalıya ait Ankara ili Yenimahalle İlçesi 43755 ada 1 parsel sayılı, Siirt İli Merkez ilçesinda kaim 408 ada 6 parsel bağımsız bölümler üzerine ve 34 XX 208 ve 34 XX 711 plakalı araçlar üzerine 3. kişilere devir ve temlikini önlenmek üzere HMK'nın 389. vd. maddeleri gereğince İHTİYATİ TEDBİR KONULMASINA, davacının fazlaya ilişkin ihtiyati tedbir talebinin reddine, 2- İhtiyati tedbir şerhi konulmasına dair işlemin Siirt Aile Mahkemesi tarafından yerine getirilmesine, bu konuda Mahkemesine ivedi olarak üst yazı yazılmasına, 3- İstinaf eden davacı...
Dosyamız konusu, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davalarında, icra takibinin durumuna ilişkin ihtiyati tedbir 72/3 maddesinde düzenlenmiş olup "İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyle icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini isteyebilir" hükmünü getirmiştir. Yukarıdaki emredici kanun maddesinden de anlaşılacağı üzere, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davalarında; mahkemenin ihtiyati tedbir yoluyla takibin durdurulmasına karar veremeyeceğini, ancak gecikmeden doğan zararın karşılanması ve alacağın %15'den aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesinin istenebileceğini hüküm altına almıştır....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Öncelikle davacı vekili her ne kadar dava dilekçesinde ihtiyati haciz mahiyetinde ihtiyati tedbir isteminde bulunmuş ise de 6100 Sayılı HMK'da ve İİK'da geçi korum tedbirleri incelendiğinde ihtiyati haciz mahiyetinde ihtiyati tedbir niteliğinde bir geçici hukuki korum bulunmadığı anlaşılmaktadır, bu nedenle davacının bu yöndeki isteminin reddi gerekmektedir. Davacının isteminin ihtiyati tedbir olduğu kabul edilecek olursa ; 6100 Sayılı HMK'nun 389. vd maddesi, " Mevcut durumda meydana gelebilecek bir değişme nedeniyle hakkın elde edilmesinin önemli ölçüde zorlaşacağından ya da tamamen imkânsız hâle geleceğinden veya gecikme sebebiyle bir sakıncanın yahut ciddi bir zararın doğacağından endişe edilmesi hâllerinde, uyuşmazlık konusu hakkında ihtiyati tedbir kararı verilebilir." şeklindedir Madde hükmü uyarınca ihtiyati tedbir kararı verilebilmesi için tedbir konulması talep edilen mal yada hakkın dava konusu olması gerekir....
Mahkemece, ihtiyati tedbir yargılamasının gerektirdiği inceleme ve ispat kuralları dikkate alınarak, yapılan incelemeden sonra, bu sakınca veya zararı ortadan kaldıracak tedbire karar verilmesi mümkün olacaktır. İhtiyati tedbirde asıl olan ihtiyati tedbire esas hakkın bulunması ve bir ihtiyati tedbir sebebinin ortaya çıkmasıdır. Bunlar ihtiyati tedbirin temel şartlarını oluştururlar. Maddede bu iki hususa yer verilmiş ihtiyati tedbire ilişkin hak ve özellikle ihtiyati tedbir sebebi genel olarak belirtilmiştir. Tedbir talebinin kabulü veya reddi bir kısım genel ilkeler konularak hakime bırakılmış, ancak ihtiyati tedbirin sadece uyuşmazlık konusu hakkında verileceği düzenlemiştir....
İİK 72/4 maddesinde ise; menfi tespit davasının alacaklı lehine neticelenmesi halinde ihtiyati tedbir kararının kalkacağı, buna dair hükmün kesinleşmesi halinde alacaklının ihtiyati tedbir dolayısıyla alacağını geç almış bulunmaktan doğan zararlarını gösterilen teminattan alacağı ve alacaklının uğradığı zararın aynı davada takdir olunarak karara bağlanacağı hüküm altına alınmıştır..." gerekçesiyle ihtiyati tedbir talebinin kabulü ile alacağın % 15’i oranında yatıracağı teminat veya bu miktar teminat mektubu karşılığında, İİK 72/3 maddesi gereğince ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesindeki paranın alacaklıya ödenmemesine, varsa teminat mektubunun paraya çevrilmemesine karar verilmiştir....
DAVA : İhtiyati tedbir -Alacak Davası İSTİNAF KARARININ KARAR TARİHİ : ... YAZIM TARİHİ :.... Davacı tarafından davalı aleyhine Konya Asliye .... Ticaret Mahkemesi'nin ......
İstinafa konu ihtiyati tedbir talebi davanın esasına ilişkin olup, yargılamayı gerektirdiği, yargılamayı gerektiren konuda ve nihai hüküm etkisini doğuracak mahiyette ihtiyati tedbir kararı verilemeyeceği gibi, 5510 sayılı Kanunun 88. maddesinin 19. fıkrasında iş mahkemesine başvurulmasının alacakların tahsilini durdurmayacağı düzenlemesi karşısında ihtiyati tedbir kararı verilemeyeceği de gözetilerek, istinaf başvurusunun esastan reddine karar vermek gerekmiştir....
Kanun koyucu, ihtiyati tedbir hakkında karar verecek olan hakime geniş bir takdir alanı bırakmışsa da hakim, her somut olayda, ihtiyati tedbir şartlarının gerçekleşip gerçekleşmediğini dikkatlice incelemelidir ve hangi yasal sebebe ve hangi somut duruma göre ihtiyati tedbir kararını verdiğini kararda belirtmelidir. Ayrıca verilecek ihtiyati tedbir kararının da uyuşmazlığın esasını çözümler nitelikte olmaması gerekir. İhtiyati tedbir şartları mevcut değilse, Yasa’nın öngördüğü ölçüde ispat edilememişse, ihtiyati tedbir isteminin reddine karar verilmelidir....
Bu nedenle, ihtiyati tedbire karar verilirken, haksız olma ihtimali de dikkate alınarak talepte bulunandan kural olarak teminat alınır. Geçici hukuki koruma kararlarından olan ihtiyati tedbir kararı verirken hakim, asıl uyuşmazlığı çözecek içerikte bir karar vermemelidir. Bununla birlikte, ihtiyati tedbire karar verilirken tarafların çıkar dengesini ve ihtiyati tedbirin amacını hakimin gözetmesi gerekli ve zorunludur. Kanun koyucu, ihtiyati tedbir hakkında karar verecek olan hakime geniş bir takdir alanı bırakmış ise de; hakim, her somut olayda, ihtiyati tedbir şartlarının gerçekleşip gerçekleşmediğini dikkatlice incelemeli, hangi yasal sebebe ve hangi somut duruma göre ihtiyati tedbir kararı verdiğini kararında açıkça belirtmelidir. İhtiyati tedbir şartları mevcut değilse, Kanun'un öngördüğü ölçüde ispat edilememişse veya yaklaşık da olsa ispatı yargılamayı gerektiriyorsa ihtiyati tedbir isteminin reddine karar verilmelidir....
