B) Temyize Konu Kararın, İdare Mahkemesi Kararının Gümrük Müşavirliği Yazılı Sınavına Ait A Kitapçığındaki 39, 54, 83 ve 87 Numaralı Sorular ile 1 Numaralı Sorunun İdarece İptal Edilmesine İlişkin İşlemin İptali İstemleri Yönünden Davanın Reddine; Davacının Anılan Sınavda Başarısız Sayılmasına İlişkin İşlemin İptali İstemi Yönünden Karar Verilmesine Yer Olmadığına Dair Kısımları Yönünden İncelenmesi: Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür....
B) Temyize Konu Kararın, İdare Mahkemesi Kararının Gümrük Müşavirliği Yazılı Sınavına Ait A Kitapçığındaki 46, 51, 53, 54, 77, 83 ve 91 Numaralı Sorular ile 1 ve 27 Numaralı Soruların İdarece İptal Edilmesine İlişkin İşlemin İptali İstemleri Yönünden Davanın Reddine; Davacının Anılan Sınavda Başarısız Sayılmasına İlişkin İşlemin İptali İstemi Yönünden Karar Verilmesine Yer Olmadığına Dair Kısımları Yönünden İncelenmesi: Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür....
İdari yargılama usulünde geçerli olan yazılılık ilkesi gereği dava dilekçelerinin, 2577 sayılı Kanunda belirtilen şekil kurallarına uygun bir biçimde ve yargılamanın gerektirdiği bilgileri içerecek nitelikte düzenlenmesi gerekmektedir. Yargılama hukukunun temel ilkelerinden biri de taleple bağlılıktır. Bu ilke uyarınca iptali istenen idari işlemle sınırlı olarak mahkemelerce sadece inceleme yapılabildiğinden, talebin incelemeye konu olabilecek nitelikte açık, belirli ve somut olması gerekmektedir. Öte yandan, düzenleyici işlemlere karşı açılan iptal davalarında, idari işlemin unsurları açısından hukuka aykırılık bulunduğu iddiasıyla düzenleyici işlemin tamamının iptali istenebileceği gibi düzenleyici işlemin belirli maddelerinin/ibarelerinin iptalinin istenebilmesi de mümkündür. Ancak, her durumda iptali istenen kısımların açıkça belirtilmesi ve bu kısımların davacının menfaatini nasıl etkilediğinin ortaya konulması zorunludur....
TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 14. maddesi uyarınca Tetkik Hakiminin raporu ve sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra gereği görüşüldü: Dava; 30/04/2021 tarih ve 31470 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren, Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Yönetmeliği'nin 4., maddesinin ve 58. maddesi, 1. ve 5. fıkralarının iptali istemiyle açılmıştır. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 7. maddesi, 1. fıkrasında, dava açma süresinin özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde Danıştay'da ve idare mahkemelerinde altmış ve vergi mahkemelerinde otuz gün olduğu; 8. maddesi, 1. fıkrasında, sürelerin tebliğ, yayın veya ilan tarihini izleyen günden itibaren işlemeye başlayacağı; 11. maddesi, 1. fıkrasında, ilgililer tarafından idari dava açılmadan önce, idari işlemin kaldırılması, geri alınması değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılmasının üst makamdan, üst makam yoksa işlemi yapmış olan makamdan, idari...
Öte yandan, düzenleyici işlemin, idari işlemin yetki ve/veya şekil unsurlarına aykırı olarak tesis edildiği iddia ediliyor ise tamamının iptalinin istenebileceği açık olmakla birlikte; yargısal denetimi yapacak olan merci tarafından anılan unsurlar yönünden düzenleyici işlemin hukuka uyarlığı tespit edilebileceğinden, düzenleyici işlemin tamamı yönünden iptali isteminin yanında ayrıca belirli maddeleri veya kısımları yönünden de hukuka aykırılık iddialarının denetlenebilmesi için, aynı dava kapsamında düzenleyici işlemin tamamının iptali istemiyle birlikte belirli maddelerinin veya kısımlarının da iptalinin istenebileceği ve anılan nitelikte bir istemde bulunulmasının ise terditli istem niteliğinde olmayacağı açıktır....
Davacı vekili tarafından, yargı kararı ile ödenen tutara faiz işletilemeyeceği yönünden dava konusu işlemin iptalini istedikleri halde İdare Mahkemesince istemleri dışında yargı kararıyla ödenen tutarın geri istenilmesine ilişkin kısmı hakkında da hüküm kurulduğu, davalı idare vekili tarafından ise dava konusu işlemin idari davaya konu edilebilir nitelikte bulunmadığı ileri sürülmekte ve aleyhlerine olan hüküm fıkraları yönünden temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "İdari dava türleri ve idari yargı yetkisinin sınırı" başlıklı 2. maddesi 1. fıkrasının (a) bendinde, iptal davaları, idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan davalar olarak tanımlanmıştır....
. … İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir. YARGILAMA SÜRECİ : Dava konusu istem: Tunceli ili, ... Tugay Komutanlığında uzman erbaş olarak görev yapan davacının, güvenlik soruşturması olumsuz sonuçlandığından bahisle sözleşmesinin feshedilmesine dair … tarih ve … sayılı işlemin iptali istemiyle açılan davada, … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı iptal kararının, … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile kaldırılması üzerine, yeniden sözleşmesinin feshedilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptali ile işlem nedeniyle yoksun kaldığı parasal haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir....
Dava dosyasında yer alan bilgi ve belgelerin incelenmesinden; dava konusu işleme dayanak olan, davacı şirkete 2872 sayılı Çevre Kanununun 20. maddesinin (r) bendi uyarınca verilen idari para cezasının iptali istemiyle açılan davada, ... İdare Mahkemesinin … tarihli, E:…, K:… sayılı kararıyla; idari para cezasına konu eylemin bir kamu hizmetinden kaynaklandığı, çevreyi kirletme sonucu doğurmayan sözleşme kapsamında olduğu gerekçesiyle işlemin iptaline karar verildiği, … Bölge İdare Mahkemesi ......
Bununla birlikte, uygulamada yukarıda sayılan haller dışında uyuşmazlığın esasının karara bağlanmasını engelleyen durumlar (derdestlik, işlemin geri alınması/kaldırılması, sulh vb.) ile karşılaşılabildiğinden, idari yargı yerlerince, "incelenmeksizin ret" ya da "karar verilmesine yer olmadığı" yolunda uyuşmazlığın esasının incelenmediği kararlar da verilmektedir. Uygulamada idari yargı yerlerinin, davanın konusuz kaldığından bahisle, karar verilmesine yer olmadığı yolunda karar verdiği durumlardan biri de, aynı işlemin iptali istemiyle birden fazla davanın açıldığı durumlarda; davalardan birinde (ana dava), bu işlemin iptaline karar verilmesi hali olarak karşımıza çıkmaktadır. Böyle bir durumda, idari yargı yerleri, işlemin iptali yolundaki hükme atıfta bulunarak, işin esasının incelenmesine olanak bulunmadığından bahisle, davanın konusuz kaldığını belirterek, diğer davalarda iptal istemi yönünden karar verilmesine yer olmadığına karar vermektedirler....
Bununla birlikte, uygulamada yukarıda sayılan haller dışında uyuşmazlığın esasının karara bağlanmasını engelleyen durumlar (derdestlik, işlemin geri alınması/kaldırılması, sulh vb.) ile karşılaşılabildiğinden, idari yargı yerlerince, "incelenmeksizin ret" ya da "karar verilmesine yer olmadığı" yolunda uyuşmazlığın esasının incelenmediği kararlar da verilmektedir. Uygulamada idari yargı yerlerinin, davanın konusuz kaldığından bahisle, karar verilmesine yer olmadığı yolunda karar verdiği durumlardan biri de, aynı işlemin iptali istemiyle birden fazla davanın açıldığı durumlarda; davalardan birinde (ana dava), bu işlemin iptaline karar verilmesi hali olarak karşımıza çıkmaktadır. Böyle bir durumda, idari yargı yerleri, işlemin iptali yolundaki hükme atıfta bulunarak, işin esasının incelenmesine olanak bulunmadığından bahisle, davanın konusuz kaldığını belirterek, diğer davalarda iptal istemi yönünden karar verilmesine yer olmadığına karar vermektedirler....
