MAHKEMESİ Taraflar arasındaki alacak davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın görev yönünden reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Y A R G I T A Y K A R A R I Davacı ... vekili; ....05.1986 tarihli protokol ile davalı lehine irtifak hakkı tesis edildiği belirterek, ödenmeyen 2005 yılı hasılat payı bedeli olan 42.963.60 TL, 2006 yılı hasılat payı olan 752.01 TL, 2007 yılı hasılat payı bedeli 363.68 TL, 2008 yılı hasılat payı bedeli olan ....471,29 TL, 2009 yılı hasılat payı bedeli olan ....812,73 TL, 2010 yılı hasılat payı bedeli olan ....983,97 TL kısmının ödenmediği beyanla dava konusu taşınmaz üzerinde davalı lehine kurulan üst hakkı nedeniyle eksik tahsil edilen toplam 55.347,28 TL ana para ile ana paranın vade tarihlerinden ....09.2015 tarihine kadar hesaplanan gecikme zammı...

Dava, İİK'nın 16. maddesi uyarınca 3218 Sayılı Kanun uyarınca üst yapı devir hakkı ve üst yapı devir hakkı bedeline haciz konulmasına ilişkin icra memur işlemini şikayet isteğidir. İzmir 21. İcra Müdürlüğünün 2017/8255 Esas sayılı takip dosyasının incelenmesinde, T3 A.Ş. tarafından borçlu KNK Makine Dış Tic. Paz. A.Ş. aleyhinde toplam 10.079,00 USD alacağın tahsili için ilamsız icra takibine başlandığı, 7 örnek ödeme emrinin 30/06/2017 tarihinde borçluya tebliğ edildiği, alacaklı vekilinin talebi üzerine 14/03/2018 tarihli karar ile takip borçlusunun T3ndeki üst devir hakkı ve üst devir hakkı bedelinin haczine karar verildiği, şikayetin niteliği gereği süresiz şikayete tabi olduğu anlaşılmıştır. Üst hakkı, 4271 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 826. maddesinde düzenlenmiş olan ve sahibine “bir arazinin altında veya üstünde yapı yapmak veya mevcut bir yapıyı muhafaza etmek” hakkını veren, kapsamı kanunla belirlenmiş bir irtifak hakkıdır....

İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: İlk derece mahkemesince davanın T4 yönünden husumet yokluğu nedeniyle usulden reddine, dava konusu taşınmazın m2 birim değeri 22,96 TL üzerinden davanın kabulü ile, Çanakkale İli, Biga İlçesi, Örtülüce Köyü 158 ada 1 parsel parsel numaralı taşınmazın 688,79 m2 lik kısmının 3 yıllık geçici irtifak hakkı tesisi nedeniyle kamulaştırma bedelinin 1.726,84 TL olarak, 243,83 m2'lik kısmının 49 yıllık daimi ve müstakil nitelikli üst hakkı tesisi nedeniyle kamulaştırma bedelinin 1.960,40 TL olarak tespiti ile toplam kamulaştırma bedelinin 3.687,24 TL olduğunun tespitine, dava konusu hakların davacı idare adına tapuya tesciline karar verilmiştir....

Hukuk Dairesi MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki üst hakkı nedeniyle alacak davasından dolayı mahal mahkemesinden verilen yukarıda gün ve sayısı yazılı hükmün; Dairemizin 02.12.2019 gün ve 2019/3381 Esas - 2019/8091 Karar sayılı ilamı ile onanmasına karar verilmişti. Süresi içinde davalı vekili tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla, dosya içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Mahkemece yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve Dairemizce de benimsenen mahkeme kararının gerekçesine göre hüküm usul ve yasaya uygun bulunmuş, temyiz istemi bu gerekçelerle karşılanarak onanmıştır. Dairemizin onama ilamında düzeltilmesi gereken bir yön bulunmadığından, HUMK’nun 440. maddesindeki nedenlerden hiçbirisine uymayan karar düzeltme isteminin reddi gerekmiştir....

D A N I Ş T A Y DOKUZUNCU DAİRE Esas No : 2001/116 Karar No: 2004/707 Temyiz İsteminde Bulunan : Kazım Karabekir Vergi Dairesi Müdürlüğü - ERZURUM Karşı Taraf : … Vekili : … İstemin Özeti : Hazinenin mülkiyetinde bulunan gayrimenkul üzerinde yükümlü şirket adına tesis edilen irtifak hakkının yıllık bedeli üzerinden 2000 yılı için tahakkuk ettirilip tahsil edilen katma değer vergisinin ret ve iadesi istemiyle açılan davayı; 743 sayılı Türk Medeni Kanununun 703. maddesinde irtifak hakkının özelliğinin açıklandığı, 751. maddesinde üçüncü kişiye gayrimenkulün altında veya üstünde yapı yapmak veya mevcut bir yapıyı muhafaza etmek yetkisini veren üst hakkı şeklinde bir irtifak hakkı kurulabileceği hükmünün yer aldığı, hazine adına kayıtlı gayrimenkul üzerinde üst hakkı şeklinde bir irtifak hakkı tesis edildiği, irtifak hakkı tesisinin müzayede mahallinde satış şeklinde değerlendirilerek katma değer vergisi tahsili yoluna gidilmişse de, irtifak hakkı tesisinde...

Dava, üst hakkı irtifakının ve üst hakkı irtifakı üzerinde diğer davalı ... yararına tesis edilen ipoteğin terkini istemine ilişkindir. Bilindiği üzere üst hakkı, başkasının taşınmazı üstünde veya altında inşaat yapma veya önceden yapılmış bir inşaatı koruma yetkisi sağlayan ve inşaat üzerinde irtifak hakkı sahibine mülkiyet hakkı kazandıran bir irtifak hakkıdır. Üst hakkına ilişkin hükümlerin Türk Medeni Kanununun 726. ve 826-836. maddelerinde düzenlendiği görülmektedir. Üst hakkı olarak tanımlanan bu hakkın, bağımsız ve sürekli nitelikte ise hak sahibinin istemi üzerine tapu kütüğüne “taşınmaz” olarak kaydı Türk Medeni Kanununun 826. maddesinin 3.fıkrası hükmü uyarınca mümkündür. En az otuz yıl için kurulan üst hakları sürekli nitelikte kabul edilir....

Dosya kapsamı ve toplanan delillere göre; dava konusu 289 da 5 parsel sayılı taşınmaz üzerinde davacı lehine 27.04.1998 tarihli üst hakkı kurulduğu ve davalının taşınmaz üzerinde üst hakkı sahibi olan davacıdan öncelikli olan bir hakkının bulunmadığı, ve taşınmazın 3.450 m2 kısmının 15.07.2010 tarihinde boşaltılıncaya kadar davalıya bağlı .......... ..... .. ........... ........... Komodorluğu tarafından kullanıldığı anlaşılmaktadır. Somut olayda hükme esas alınan bilirkişi raporlarındaki hesap yöntemi yukarda açıklanan ilke ve esaslara uygun değildir. Şöyle ki, emsal araştırması yapılmamış, üst hakkı sahibi davacının taşınmaz malikine üst hakkı kurulması nedeniyle ödediği bedel de dikkate alınarak bu bedel esas alınmak suretiyle takip eden dönemlerde ÜFE oranında artış yapılarak ecrimisil saptanıp sonuç ecmisile hükmolunması gerekirken aylık 70.000 ETL/m2 üzerinden hesaplama ile ecrimisil miktarı belirlenmiştir....

Kesin borç ipoteğinde temel ilişkiden (borç ilişkisinden) doğan bir alacak teminat altına alınmaktadır. Temel borç ilişkisinin geçersiz olması nedeniyle alacak doğmamışsa yapılan tescil görünürde alacaklı lehine bir rehin hakkı doğurmaz. Rehin sözleşmesinde temel borç ilişkisinin gösterilmesi geçerlilik şartı olmamakla beraber hangi alacak için rehin kurulduğunun ispatını kolaylaştırır. Paraya çevirme anında geçerli bir alacağın varlığı rehin hakkının kullanılması için zorunludur. Alacak mevcut değilse, tescil edilmiş ipotek alacaklı için güvence oluşturmaz. Bu halde hakkın kullanılmasında ipoteğin alacağa bağlılığı mutlaktır. Üst sınır ipoteği, ileride doğacak veya doğması muhtemel olan bir alacağın teminatı olarak tesis edildiği için bu belirsizliğin ileride getireceği sorunları önlemek amacıyla taşınmazın bu belirsiz borca azami ne miktar için teminat teşkil edeceği ipotek akit tablosunda bir limitle belirlenir....

Bu durumda, tapu harcına esas matrahın belirlenmesi noktasında, 492 sayılı Harçlar Kanunu'na ekli 4 sayılı tarifenin 20/d maddesinde üst hakkı bedelinin, üzerinde hak tesis edilen gayrimenkulün emlak vergisi değerinin yarısından az, iki katından çok olamayacağı kuralına yer verildiği görüldüğünden, hak tesisi edilen gayrimenkulün emlak verisi değeri ,14/12/1990 tarihinde tesis edilen üst hakkına ilişkin ödenen tapu harcı tutarı ile davacı şirket lehine 04/12/1990 tarihinde kurulan 49 yıllık üst hakkı süresi sona ermeden 28/05/2019 tarihli resmi senetle 28 yıl 2 ay 14 gün uzatılan üst hakkı için ödenen tutar ve 12/08/2047 tarihine kadar uzatılan üst hakkı nedeniyle 14/12/2039-12/08/2047 tarihleri arası için hesaplanması gereken üst hakkı bedeli dikkate alınarak ulaşılacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken bu hususlarda herhangi bir inceleme yapılmadan verilen Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuka uyarlık görülmemiştir....

Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş; hüküm, davacı idare vekilince temyiz edilmiştir, Arazi niteliğindeki Karagedik köyü 1613 parsel sayılı taşınmaza net geliri esas alınarak değer biçilmesinde, taşınmazın niteliği, tamamının yüzölçümü, geometrik durumu ve boru hattı güzergahı dikkate alınarak değer düşüklüğü oranı belirtilmek suretiyle daimi üst hakkı ve geçici irtifak hakkı karşılıklarının tespit edilmesinde yöntem itibariyle bir isabetsizlik görülmemiştir. Ancak; Dava konusu taşınmaz üzerinde daha önceden .... lehine daimi irtifak hakkı tesis edildiği anlaşıldığından, bu irtifak nedeniyle taşınmaz üzerinde oluşan olumsuz etki, oran ve miktarı araştırılmadan ve bu konuda bilirkişi kurulundan ek rapor alınmadan, eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması, Doğru görülmemiştir....