ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 11/02/2021 NUMARASI : 2018/194 ESAS 2021/64 KARAR DAVA KONUSU : Tapu İptali Ve Tescil (Önalım Hakkından Kaynaklanan) KARAR : Ereğli (Konya) 1....
GEREKÇE: Dosya kapsamı, mevcut delil durumu ve ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında; Dava, Tapu İptali ve Tescil istemine (Önalım Hakkından Kaynaklanan) ilişkindir. HMK' nın 355.maddesi uyarınca sebepleri ile sınırlı olarak yapılan incelemede, Bilindiği üzere; Önalım hakkı paylı mülkiyet hükümlerine tabi taşınmazlarda bir paydaşın taşınmaz üzerindeki payını kısmen veya tamamen üçüncü bir kişiye satması halinde diğer paydaşlara bu satılan payı öncelikle satın alma yetkisi veren bir haktır. Bu hak paylı mülkiyet ilişkisi kurulduğu anda doğar ve satışın yapılmasıyla kullanılabilir hale gelir. TMK'nın 733. maddesi gereğince yapılan satışın alıcı veya satıcı tarafından diğer paydaşlara noter aracılığıyla bildirilmesi zorunludur. Önalım hakkı, satışın hak sahibine bildirdiği tarihin üzerinden üç ay ve herhalde satışın üzerinden iki yıl geçmekle düşer. Bu süre hak düşürücü süre olup mahkemece kendiliğinden gözönünde bulundurulması gerekir....
in 1/8'er paylarını satın aldığını, satın aldığı paylara ilişkin 12.01.1999 tarihinde önalım davası açıldığını, ancak o davada trampa işleminin dava konusu yapılmadığını, tapuda yapılan ilk temlik öğrenilmeden sonraki pay satışlarına karşı dava açılamayacağını, davacıların ilk işlemden dava açtıkları tarihte haberdar olduklarını, trampa işlemine karşı da önalım hakkının kullanılamayacağını, trampanın muvazaalı yapılmadığını, davanın reddini savunmuştur. Önalım hakkı paylı mülkiyet hükümlerine tabi taşınmazlarda bir paydaşın taşınmaz üzerindeki payını kısmen veya tamamen üçüncü bir kişiye satması halinde diğer paydaşlara bu satılan payı öncelikle satın alma yetkisi veren bir haktır. Bu hak paylı mülkiyet ilişkisi kurulduğu anda doğar ve satışın yapılmasıyla da kullanılabilir hale gelir. Satışın yapıldığı tarihte yürürlükte bulunan Medeni Kanun'un 658.maddesi hükmüne göre bu hakkın satışa ıttıla tarihinden itibaren bir ay ve herhalde on yıl içinde kullanılması gerekir....
in 1/8'er paylarını satın aldığını, satın aldığı paylara ilişkin 12.01.1999 tarihinde önalım davası açıldığını, ancak o davada trampa işleminin dava konusu yapılmadığını, tapuda yapılan ilk temlik öğrenilmeden sonraki pay satışlarına karşı dava açılamayacağını, davacıların ilk işlemden dava açtıkları tarihte haberdar olduklarını, trampa işlemine karşı da önalım hakkının kullanılamayacağını, trampanın muvazaalı yapılmadığını, davanın reddini savunmuştur. Önalım hakkı paylı mülkiyet hükümlerine tabi taşınmazlarda bir paydaşın taşınmaz üzerindeki payını kısmen veya tamamen üçüncü bir kişiye satması halinde diğer paydaşlara bu satılan payı öncelikle satın alma yetkisi veren bir haktır. Bu hak paylı mülkiyet ilişkisi kurulduğu anda doğar ve satışın yapılmasıyla da kullanılabilir hale gelir. Satışın yapıldığı tarihte yürürlükte bulunan Medeni Kanun'un 658.maddesi hükmüne göre bu hakkın satışa ıttıla tarihinden itibaren bir ay ve herhalde on yıl içinde kullanılması gerekir....
A) 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun; a- 732. maddesinde, paylı mülkiyette bir paydaşın taşınmaz üzerindeki payını tamamen veya kısmen üçüncü kişiye satması hâlinde, diğer paydaşların önalım hakkını kullanabilecekleri, b- 733. maddesinde, Cebrî artırmayla satışlarda önalım hakkının kullanılamayacağı; yapılan satışın, alıcı veya satıcı tarafından diğer paydaşlara noter aracılığıyla bildirileceği; önalım hakkının, satışın hak sahibine bildirildiği tarihin üzerinden üç ay ve her hâlde satışın üzerinden iki yıl geçmekle düşeceği, c- 734. maddesinde, önalım hakkının, alıcıya karşı dava açılarak kullanılacağı, hüküm altına alınmıştır....
Geçici hukuki korumalardan olan ihtiyati tedbire karar verilebilmesi için ihtiyati tedbire esas olan bir hakkın bulunması ve ihtiyati tedbirin bir sebebinin mevcut olması gerekir. Yargılama sırasında mevcut durumun değişmesi halinde hakkın elde edilmesinin önemli ölçüde zorlaşması, hakkın elde edilmesinin tamamen imkansız hale gelmesi, gecikme sebebinin bir sakıncanın yahut ciddi bir zararın doğması tehlikesi söz konusu olan hallerde ihtiyati tedbir sebebi var kabul edilmelidir. Görüldüğü üzere, kanun koyucu bu konuda hakime oldukça geniş bir takdir alanı bırakmıştır. Ancak ihtiyati tedbire karar verilmesi için mutlaka bir tehlikenin veya zararın doğmuş olması veya halen var olması da aranmaz. Dava konusu hak veya şey bakımından ortaya çıkacak tehlike ve zararın önlenmesi için de her türlü tedbire karar verilebilir. Tedbir kararı verilebilmesi için davanın ispatına elverişli delil bulunması da zorunlu olmayıp, istekte haklı olma ihtimalinin mevcut olması yeterlidir....
Bir hakkın açıkça kötüye kullanılmasını hukuk düzeni korumaz. b)"Önalım hakkı sahibi" kenar başlıklı 732 nci maddesi şöyledir: "Paylı mülkiyette bir paydaşın taşınmaz üzerindeki payını tamamen veya kısmen üçüncü kişiye satması hâlinde, diğer paydaşlar önalım hakkını kullanabilirler. " c)"Kullanma yasağı, feragat ve hak düşürücü süre" kenar başlıklı 733 üncü maddesi şöyledir: " Cebrî artırmayla satışlarda önalım hakkı kullanılamaz. Önalım hakkından feragatin resmî şekilde yapılması ve tapu kütüğüne şerh verilmesi gerekir. Belirli bir satışta önalım hakkını kullanmaktan vazgeçme, yazılı şekle tâbidir ve satıştan önce veya sonra yapılabilir. Yapılan satış, alıcı veya satıcı tarafından diğer paydaşlara noter aracılığıyla bildirilir. Önalım hakkı, satışın hak sahibine bildirildiği tarihin üzerinden üç ay ve her hâlde satışın üzerinden iki yıl geçmekle düşer." d)"Kullanılması" kenar başlıklı 734 üncü maddesi ise şöyledir: "Önalım hakkı, alıcıya karşı dava açılarak kullanılır....
İSTİNAF NEDENLERİ: Davalı avukatı tarafından verilen 03.11.2020 tarihli istinaf kanun yoluna başvuru dilekçesinde özetle; "...Yukarıda açıkladığımız nedenlerle, davacı tarafın taşınmazın müvekkile satılmazdan evvel satılık olduğunu bildiği ve buna bağlı olarak da daha sonra müvekkile satıldığını öğrenmesine rağmen, kötü niyetli olarak uzun zaman sonra iş bu davayı açması hakkın kötüye kullanılması olup, kanunun hakkın kötüye kullanılmasını muhafaza etmeyeceği TMK. 2 ve 3. maddeleri gereğidir. Kaldı ki zaten davacı taraf, taşınmaz satılmadan önce önalım hakkını kullanmak istemiş fakat fiyatta anlaşılamayınca satın almaktan vazgeçmiş olduğundan, bu şekilde önalım hakkından feragat etmiş sayılacağı ortadadır. Tüm bu açıkladığımız nedenler doğrultusunda, yerel mahkeme tarafından verilmiş olan karar usul ve yasaya aykırı olduğundan işbu kararın kaldırılarak, haksız ve yersiz açılmış davanın reddine..." karar verilmesi istemiyle istinaf kanun yoluna başvurmuştur....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki önalım nedeniyle tapu iptali ve tescil davasından dolayı mahal mahkemesinden verilen yukarıda gün ve sayısı yazılı hükmün; Dairemizin 08.11.2017 gün ve 2017/4175 Esas, 2017/8233 Karar sayılı ilamı ile bozulmasına karar verilmişti. Süresi içinde davalı tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla, dosya içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, önalım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. Davacı vekili dava dilekçesi ile, müvekkilinin ... , ... , ... Mah., 254 ada, 2 parsel sayılı 10.400. m2 yüzölçümlü taşınmazda 1/3 pay maliki olduğunu, ...'in payını ...'e 01/10/2012 tarihinde müvekkiline haber vermeden satış yoluyla devrettiğini, davalının satış bedeli olarak ödediği bedeli ve tapu harç masraflarını ödeyerek önalım haklarının tanınması suretiyle davalı adına olan tapu kaydının iptali ile müvekkili adına tapuya tescilini talep etmiştir....
Türk Medeni Kanunun 734. maddesi uyarınca önalım hakkı sahibi adına payın tesciline karar verilmeden önce satış bedeli ile alıcıya düşen tapu giderlerini hakim tarafından belirlenen süre içinde hakimin belirleyeceği yere nakden yatırmakla yükümlüdür. Davalının payın devrine ilişkin resmi senetle yapılan satış akdinin tarafı olduğundan kendi muvazaasına dayanamayacağından gerçek satış bedelinin tapuda gösterilen bedelden daha fazla olduğu yönündeki bedelde muvazaa savunması dinlenemez. Bu nedenle davalının resmi senette ödemiş olduğu gösterilen satış bedeli ile tapu harç ve masraflarından oluşan önalım bedelini ödemek suretiyle davacıya önalım hakkı kullandırılabilir....
