HUKUKİ SEBEPLER ve GEREKÇE: Taraflar arasındaki dava, Ön alım hakkından kaynaklı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. Hakimler ve Savcılar Kurulu Birinci Dairesi'nin 01/09/2021 tarihinden itibaren geçerli 431 sayılı İş Bölümü Kararı gereği, 4. Hukuk Dairesi iş bölümünün 9. maddesinde; "Taşınmaz mülkiyetini devir hakkının kısıtlamalarından (TMK m.732- 736: Önalım hakkı, sözleşmeden doğan önalım hakkı ve alım-geri alım hakları) kaynaklanan davalar sonucu verilen hüküm ve kararlar," şeklindeki düzenleme yer almıştır. Bu düzenleme karşısında istinaf talebini inceleme görevi Adana Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi'ne aittir. HMK 352/1 maddesinde ''Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesince dosya üzerinde yapılacak ön inceleme sonunda incelemenin başka bir dairece yapılması gerektiği tespit edilen dosyalar hakkında öncelikle gerekli karar verilir.'' hükmü öngörülmüştür....
DAVA Davacı vekili; dava konusu 12 parsel numaralı taşınmazda gayrimenkul satış vaadi sözleşmesine dayalı olarak açtığı tapu iptal ve tescil talepli dava sonucunda paydaş olduğunu, davalı adına kayıtlı 3/16 payın ön alım hakkına dayalı olarak iptali ile adına tescilini talep etmektedir. II. CEVAP- KARŞI DAVA Davalı- karşı davacı vekili; asıl dava davacısından önce dava konusu taşınmazda paydaş olduğunu, davacının ön alım hakkı olmadığını, 3/16 payın 02.05.2011 yılından bu yana maliki olduğunu, asıl davada davacı tarafından açılan yolsuz tescile dayalı tapu iptal ve tescil davasında adına kayıtlı olan 10/16 hissenin 7/16 hisseye ilişkin tapusunun iptali ile asıl davacı adına tapuya tesciline karar verildiğini, bu kararın ise 23.10.2017 tarihinde kesinleşmesi nedeniyle asıl davada davacı adına tescil edilen 7/16 hisseye ilişkin yasal ön alım hakkını kullandığını, bu payın iptali ile adına tescilini talep etmektedir. III....
Dava ön alım hakkına dayalı tapu iptal ve tescil isteğinden ibarettir. Önalım hakkı paylı mülkiyet hükümlerine tabi taşınmazlarda bir paydaşın taşınmaz üzerindeki payını kısmen veya tamamen üçüncü bir kişiye satması halinde diğer paydaşlara bu satılan payı öncelikle satın alma yetkisi veren bir haktır. Bu hak paylı mülkiyet ilişkisi kurulduğu anda doğar ve satışın yapılmasıyla kullanılabilir hale gelir. Ancak önalım hakkına dayalı tapu iptal ve tescil davası açılabilmesinin ön koşulu gerçek bir satış sözleşmesinin varlığıdır. Önalım davasına konu payın ilişkin bulunduğu taşınmaz paydaşlarca özel olarak kendi aralarında taksim edilip her bir paydaş belirli bir kısmı kullanırken bunlardan biri kendisinin kullandığı yeri ve bu yere tekabül eden payı bir üçüncü şahsa satarsa, satıcı zamanında bu yerde hak iddia etmeyen davacının tapuda yapılan satış nedeniyle önalım hakkını kullanması TMK'nın 2. maddesinde yer alan dürüst davranma kuralı ile bağdaşmaz....
kesinleştiği, ön alım hakkına sahip taşınmaz malikinin diğer ön alım hakkını kullanan taşınmaz malikine kanuni şufa hakkını kullanarak tapu iptali ve tescil davası açamayacağı, ilgili durumda diğer sınırdaş tarım arazisi malikinin hukuki menfaatinin zedeleneceği anlaşılmakla, davacının davasının reddine...." gerekçesiyle karar verilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 19.04.2014 gününde verilen dilekçe ile asıl davada ön alım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil, birleştirilen davada satış vaadi sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescil talebi üzerine Yargıtay (kapatılan) 14. Hukuk Dairesinin bozma ilamına uyularak yapılan duruşma sonunda; asıl davanın reddine, birleştirilen davanın kabulüne dair verilen 30.11.2020 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili ve davalılar ... ile ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: KARAR Asıl dava, ön alım hakkından kaynaklanan tapu iptali ve tescil, bozma sonrası birleştirilen dava satış vaadi sözleşmesinden kaynaklanan tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir....
KARAR : Asıl ve Birleştirilen Davaların Reddi İLK DERECEMAHKEMESİ : Tire 2. Asliye Hukuk Mahkemesi SAYISI : 2018/99 Esas 2022/255 Karar Taraflar arasındaki 5403 ... Kanun'unundan kaynaklı sınırdaş tarım arazisi maliki tarafından açılan ön alım hakkına dayalı tapu iptal ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince asıl ve birleştirilen davaların reddine karar verilmiştir. Kararın, asıl ve birleştirilen davada davacılar vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince asıl ve birleştirilen 2019/147 Esas ... dosya davacılarının istinaf başvurularının esastan reddine, birleştirilen 2018/763 Esas ... dosya davacısı ... vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmünün kaldırılmasına, davanın reddine karar verilmiştir....
HUKUKİ SEBEPLER ve GEREKÇE: Taraflar arasındaki dava, Ön alım hakkından kaynaklı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. Hakimler ve Savcılar Kurulu Birinci Dairesi'nin 01/09/2021 tarihinden itibaren geçerli 431 sayılı İş Bölümü Kararı gereği, 4. Hukuk Dairesi iş bölümünün 9. maddesinde; "Taşınmaz mülkiyetini devir hakkının kısıtlamalarından (TMK m.732- 736: Önalım hakkı, sözleşmeden doğan önalım hakkı ve alım-geri alım hakları) kaynaklanan davalar sonucu verilen hüküm ve kararlar," şeklindeki düzenleme yer almıştır. Bu düzenleme karşısında istinaf talebini inceleme görevi Adana Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi'ne aittir. HMK 352/1 maddesinde ''Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesince dosya üzerinde yapılacak ön inceleme sonunda incelemenin başka bir dairece yapılması gerektiği tespit edilen dosyalar hakkında öncelikle gerekli karar verilir.'' hükmü öngörülmüştür....
Kararı, davacı vekili istinaf etmiş, istinaf dilekçesinde özetle; Akçakale Asliye Hukuk Mahkemesinin 2020/37 esas 2021/367 karar sayılı karar ilamının kaldırılmasını ve talepleri doğrultusunda karar verilmesini istemiştir. Dava ön alım hakkına dayalı tapu iptal ve tescil isteğinden ibarettir. HMK'nun 355.maddesi gereğince istinaf incelemesi; belirtilen istinaf sebepleri ve kamu düzeni ile ilgili konularla sınırlı olarak yapılmıştır. Önalım hakkı paylı mülkiyet hükümlerine tabi taşınmazlarda bir paydaşın taşınmaz üzerindeki payını kısmen veya tamamen üçüncü bir kişiye satması halinde diğer paydaşlara bu satılan payı öncelikle satın alma yetkisi veren bir haktır. Bu hak paylı mülkiyet ilişkisi kurulduğu anda doğar ve satışın yapılmasıyla kullanılabilir hale gelir....
Maddesi uyarınca önalım hakkı nedeniyle tapu iptal ve tescile karar verilmiş, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur. HÜKÜM: Davanın KABULÜ ile, 1- Erzurum ili, Karayazı ilçesi, Alikülek Mahallesi, 101 ada 29 ve 46 parsel sayılı tarla vasıflı taşınmazlardaki davalı T3 adına kayıtlı bulunan 1/2 hissesinin tapu kaydının iptali ile davacı adına kayıt ve tesciline, 2- Ziraat Bankası Karayazı Şubesine davalı adına depo edilen 1207,9 TL ön alım bedelinin kararın kesinleşmesine müteakip davalıya ödenmesine," şeklinde karar verilmiştir. İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF NEDENLERİ: Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle, kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE; Dava yasal ön alım hakkından kaynaklanan tapu iptali ve tescil talebine ilişkindir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, kararı davalı vekili istinaf etmiştir....
HUKUKİ SEBEPLER ve GEREKÇE: Taraflar arasındaki dava, Ön alım hakkından kaynaklı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. Hakimler ve Savcılar Kurulu Birinci Dairesi'nin 01/09/2021 tarihinden itibaren geçerli 431 sayılı İş Bölümü Kararı gereği, 4. Hukuk Dairesi iş bölümünün 9. maddesinde; "Taşınmaz mülkiyetini devir hakkının kısıtlamalarından (TMK m.732- 736: Önalım hakkı, sözleşmeden doğan önalım hakkı ve alım-geri alım hakları) kaynaklanan davalar sonucu verilen hüküm ve kararlar," şeklindeki düzenleme yer almıştır. Bu düzenleme karşısında istinaf talebini inceleme görevi Adana Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi'ne aittir. HMK 352/1 maddesinde ''Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesince dosya üzerinde yapılacak ön inceleme sonunda incelemenin başka bir dairece yapılması gerektiği tespit edilen dosyalar hakkında öncelikle gerekli karar verilir.'' hükmü öngörülmüştür....
