(MK.nun 461.)maddesine göre mirasbırakan tasarruf özgürlüğü sınırları içinde malvarlığının tamamında veya bir kısmında vasiyetname ile tasarrufta bulunabilir. Vasiyet, genellikle ivazsız bir tasarruftur. Vasiyet alacaklısı, mirasbırakanın külli halefi olmayıp, cüz'i halefi olduğu için vasiyet olunan mal üzerinde doğrudan hak kazanması mümkün değildir. Vasiyet alacaklısının alacak hakkının hukuki sebebi olan vasiyet her ne kadar mirasbırakanın sağlığında yapılıyorsa da, bu bir ölüme bağlı tasarruf olduğundan, vasiyet alacağı ancak mirasbırakanın ölümü ile doğar. Vasiyet alacaklısı, kendisine vasiyet edilen şey üzerindeki mülkiyet hakkını ancak bu malın vasiyetin yerine getirilmesi (tenfizi) yoluyla kendisi adına tescili sonucunda kazanır. Vasiyetnamenin tenfizi davası, vasiyeti yerine getirme görevlisi varsa ona, yoksa yasal veya atanmış mirasçılara karşı açılır....

Noterliğince düzenlenen 11.12.1997 tarihli vasiyetname ile mal varlığını eşi davalıya vasiyet ettiğini, vasiyetnamenin açılarak okunduğunu, ancak iptali için Ankara 12.Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2002/434 Esas sayılı dosyasında vasiyetnamenin iptali davası açıldığını ve yargılamanın sürdüğünü açıklayarak vasiyetnamenin iptaline ilişkin dava sonucunun beklenmesini talep etmiştir. Mahkemece, vasiyetnamenin iptaline ilişkin dava sonucu beklenmeksizin yazılı şekilde karar verilmiştir. Bahse konu vasiyetnamede, miras bırakan ... ile davalı, mal varlığının sağ kalan eşe kalacağı konusunda eşler karşılıklı olarak anlaşmışlardır....

Asliye Hukuk Mahkemesinin 2019/192 Esas, 2021/371 Karar sayılı kararında: Davanın ölüme bağlı vasiyetnamenin tenkisi davası olduğu görülmüştür....

Taraflar arasındaki mirsaçılıktan iskatın iptali davasından dolayı mahal mahkemesinden verilen yukarıda gün ve sayısı yazılı hükmün; Dairemizin 17/05/2021 gün ve 2018/3342 Esas, 2021/3230 Karar sayılı ilamı ile düzeltilerek onanmasına karar verilmişti. Süresi içinde davacı vekili tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla, dosya içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü: _ K A R A R _ Dava, vasiyetname yolu ile mirasçılıktan çıkarmaya (ıskata) ilişkin ölüme bağlı tasarrufun iptali isteğine ilişkindir. Davacı vekili, mirasbırakan ...'ın davacıyı Yatağan Noterliğinin 27.10.2004 tarih ve 8488 yevmiye numaralı vasiyetnamesiyle mirasından ıskat edildiğini belirterek, bahsi geçen ölüme bağlı tasarrufun iptaline karar verilmesini istemiştir. Mahkemece, ilk olarak davanın reddine karar verilmiş; hükmün Yargıtay 2. Hukuk Dairesinin 04.11.2013 tarihli, 2013/1906 Esas, 2013/25049 Karar sayılı ilamı ile bozulmasına karar verilmiştir....

Buna göre vasiyetnamenin iptali davasını açmaya hakkı olan kişiler, tasarruf mirasbırakanın tasarruf ehliyeti bulunmadığı bir sırada yapılmışsa, yanılma, aldatma, korkutma veya zorlama sonucunda yapılmışsa, tasarrufun içeriği, bağlandığı koşullar veya yüklemeler hukuka veya ahlâka aykırı ise, tasarruf kanunda öngörülen şekillere uyulmadan yapılmışsa ölüme bağlı tasarrufun iptalini isteyebilecek, aksi halde vasiyetname ayakta kalmaya devam edecektir. Görüldüğü üzere özel hukuktaki diğer tasarrufları kesin hükümsüz hale getiren birtakım durumlar vasiyetname bakımından doğrudan kesin hükümsüzlük değil, iptal sebebi teşkil etmektedir. Bu durum artık hayatta olmayan mirasbırakanın son arzularını ayakta tutmak bakımından favor testemanti ilkesinin doğal bir sonucudur. Yani vasiyetnamenin iptali sebepleri kanunda sınırlı olarak sayılmakla bunların dışında bir sebebe dayanarak vasiyetnamenin iptaline karar vermek mümkün değildir....

Bir tasarrufun iptali bir öncekinin yürürlüğe girmesini sağlarsa, süreler iptal kararının kesinleşmesi tarihinde işlemeye başlar. Tenkis iddiası, def'i yoluyla her zaman ileri sürülebilir." hükmünü içermektedir. Yukarıda açıklanan maddelere göre; bir yıllık hak düşürücü süre, vasiyetnamenin iptali davalarında; mirasçının (davacının) tasarrufu (vasiyetnameyi), iptal sebebini ve kendisinin hak sahibi olduğunu öğrendiği tarihten itibaren, tenkis davalarında ise; saklı paylı mirasçının (davacının), bu payının zedelendiğini öğrendiği tarihten başlar. Diğer taraftan, ölüme bağlı bir tasarruf olan vasiyetnamenin iptali veya tenkisi istemiyle açılacak davalar için kanunda belirtilen süreler, hak düşürücü süre olarak düzenlenmiş olduğundan, yargılama aşamasında hakim tarafından, temyiz aşamasında ise Yargıtay tarafından kendiliğinden dikkate alınır....

Bölge adliye mahkemesince; ehliyetsizlik yanında davalılardan ... ve ailesi tarafından murisin manevi baskı altına alınmak suretiyle iradesi sakatlanarak vasiyetnamenin tanzim ettirildiği iddiasının doğru olduğuna ilişkin her hangi bir tanık anlatımı veyahut başkaca bir delil bulunmadığı gerekçesiyle, vasiyetnamenin iptali yönünden ileri sürülen istinaf sebeplerinin reddi ile tenkis talebi yönünden temlik edilen terekenin, davalı ...'e vasiyet edilen ölüm tarihinde 16.200,00 TL. değerinde olan 82 parsel 5 no'lu bağımsız bölüm numaralı taşınmazın 1/2 hissesi ile davalı ...'...

Tenkise tâbi tasarruflar, sağlararası ve ölüme bağlı tasarruflar olarak ikiye ayrılmaktadır. Belirtmek gerekir ki bu ayrımın yapılması tenkis davası bakımından oldukça önemlidir. Zira miras bırakanın tasarruf nisabını aşan tüm ölüme bağlı tasarrufları tenkise tâbi iken, sağlararası tasarrufları ise sadece 4721 sayılı Kanun'un 565 inci maddesinde sayılan gruplardan birine ait olması durumunda tenkise tâbi tutulur. Ayrıca 565 inci maddenin son bendi kapsamında bir sağlararası tasarrufun tenkis edilebilmesi için tasarrufun saklı pay kurallarını etkisiz kılma amacıyla yapıldığının açık olması gerekmektedir. 4. 4721 sayılı Kanun'un 560 ıncı maddesine göre, "Saklı paylarının karşılığını alamayan mirasçılar, mirasbırakanın tasarruf edebileceği kısmı aşan tasarruflarının tenkisini dava edebilirler". Buna göre tenkis davası, mirasçıların saklı paylarını elde edememiş olması hâlinde açılabilir....

Davalı vekili, vasiyetnamenin yapıldığı tarihte mirasbırakanın kısıtlı olmadığını, tanıkların da ifade ettikleri üzere davalının mirasbırakana uzun süre baktığını, mirasbırakanın iradesinin sakatlandığına dair dosyada delil olmadığını, vasiyetnamenin 26.11.2010 tarihinde yapıldığını, mirasbırakanın vesayet dosyasındaki ifadesinin ise 17.04.2012 tarihli olduğunu, mirasbırakanın satış için davalıya vekalet verdiğini hatırlayamamasının normal olduğunu kaldı ki mirasbırakanın davalının kendisine baktığını, ihtiyaçlarını giderdiğini, bir ara vekalet verdiğini vesayet dosyasındaki 17.04.2012 tarihli ifadesinde beyan da ettiğini, davacıların davasını kanıtlayamamış olmasına karşın davanın kabulünün hatalı olduğunu belirterek kararın bozulmasını istemiştir. 6.YARGITAY KARARI 6.1. Dava; vasiyetnamenin iptali, olmaz ise tenkis istemine ilişkindir. 6.2. 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 557. maddesinde vasiyetnamenin iptali sebepleri sınırlı olarak sayılmıştır....

İlk Derece Mahkemesi asıl davada vasiyetnamenin iptali talebi yönünden; vasiyetnamenin şekil şartlarına uygun olduğu, işlemin yapılması sırasına murisin fiil ehliyetine haiz olduğu vasiyetnamenin iptali talebinin yerinde görülmediği gerekçesiyle vasiyetnamenin iptali talebinin reddine, tenkis talebinin kısmen kabulü ile 44.468,50 TL’nin seçimlik hakkın kullanıldığı tarih olan 17.01.2019 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalıdan alınarak davacıya verilmesine, birleşen davada ise dava konusu 365 ada 34 parseldeki ½ hissenin davalıya muvazaalı olarak devredildiği anlaşıldığından davanın kabulü ile 365 ada 34 parseldeki ½ hissenin iptali ile iptal edilen ½ hissenin davacının veraset ilamında belirtilen miras hissesi oranında tapuya tesciline karar verilmiştir. IV. İSTİNAF A. İstinaf Yoluna Başvuranlar İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur. B....