"İçtihat Metni"MAHKEMESİ:ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Dava dilekçesinde vasiyetnamenin iptali olmadığı takdirde tenkisi istenilmiştir. Mahkemece davanın zamanaşımı nedeniyle reddi cihetine gidilmiş, hüküm davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü.Davada, vasiyetçi ... tarafından düzenlenen 20.10.2009 tarihli vasiyetnamenin hükümsüzlük nedeniyle iptali, olmadığı takdirde tenkisine karar verilmesi istenilmiştir.Mahkemece; davanın, vasiyetnamenin öğrenilmesinden itibaren 1 yıllık zamanaşımı süresi geçtikten sonra açıldığı gerekçe gösterilerek, davanın zamanaşımı yönünden reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir....
Dava, murisin baskı ve zorlama altında kalarak olarak düzenlediği, davacıların saklı paylarını ihlal eder nitelikteki vasiyetnamenin iptali istemine ilişkindir. TMK. nun 557. maddesinde vasiyetnamenin iptali sebepleri sınırlı olarak sayılmıştır. Bunlar; 1- Ehliyetsizlik, 2- Vasiyetnamenin yanılma, aldatma, korkutma veya zorlama sonucunda yapılmış olması, 3- Tasarrufun içeriğinin bağlandığı koşullar veya yüklemelerin hukuka veya ahlaka aykırı olması, 4- Tasarrufun kanunda öngörülen şekillere uyulmadan yapılmış olması halleridir. TMK'nun 557. maddesinde sayılan sebeplerin bulunması halinde vasiyetnamenin iptali gerekir. Bu sebepler dışında kalan durumlara dayanılarak ölüme bağlı tasarrufun iptali istenilemez....
in ise manevi oğlu olduğunu, murisin düzenlediği vasiyetname ile bir adet taşınmazını, torunu Mustafa Elmacı'ya bıraktığını ancak bu vasiyetnamenin geçersiz olduğunu, davalı Mustafa'nın, akciğer kanseri olan'nın ağır uyuşturucu içeren ilaçları kullandığını bildiğinden bir yol bulup ona bu vasiyetnameyi imzalattığını, bu şekilde düzenlenen vasiyetnameye itibar edilemeyeceğini belirterek, sözkonusu vasiyetnamenin iptalini, aksi halde saklı paylarını aşan tasarrufun tenkisine karar verilmesini talep etmiştir. Mahkemece; hasımsız olarak yapılan yargılama neticesinde, davacının sunduğu deliller ile iddiasını ve davasını ispatlayamadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı tarafça temyiz edilmiştir. 1-)Dava, vasiyetnamenin iptali veya tenkisi istemine ilişkindir. Vasiyetnamenin iptali veya tenkisi istemli davalar hasımsız olarak görülemeyecek davalardandır....
Davalılar, vasiyetnamenin şekil kurallarına uygun olduğunu, baskı, tehdit ve ikrah iddiasının doğru olmadığını, vasiyetnameye konu yerde yapı kullanma izin belgesinin mevcut olduğunu ileri sürerek davanın reddini dilemişlerdir. İlk derece mahkemesince, davaya konu vasiyetnamede tanıkların "...önümüzde yapıldığını beyan ederiz." ibaresinin yer almadığı, bu durumun vasiyetnamenin iptali sebebi olduğu, ayrıca dava konusu vasiyetnamenin tasarruf konusu olan taşınmaz yönünden de hukuken imkansızlık içerdiği gerekçeleriyle davanın kabulüne, vasiyetnamenin iptaline karar verilmiş, verilen hükme karşı davalılarca istinaf kanun yoluna başvurulmuştur....
Davacının vasiyetnameyi, iptal sebebini ve kendisinin hak sahibi olduğunu öğrendiği tarihten itibaren vasiyetnamenin iptali için 1 yıllık hak düşürücü süre işlemeye başlar. (Aynı yönde Yargıtay 3. Hukuk Dairesi Başkanlığı'nın 2020/3118 E. Ve 2020/6145 K. Sayılı kararı) Somut olayda murisin 09.09.2015 tarihinde vefatından sonra 08.03.2016 tarihinde açılan vasiyetnamenin iptali davasının hak düşürücü süre içerisinde açıldığı kabul edilerek dava esastan incelenmiştir. TMK'nın 557. maddesinde, vasiyetnamenin iptali sebepleri sınırlı olarak sayılmıştır. Bunlar; 1- Ehliyetsizlik, 2- Vasiyetnamenin yanılma, aldatma, korkutma veya zorlama sonucunda yapılmış olması, 3- Tasarrufun içeriğinin bağlandığı koşullar veya yüklemelerin hukuka veya ahlaka aykırı olması, 4- Tasarrufun kanunda öngörülen şekillere uyulmadan yapılmış olması olarak dört tanedir. TMK'nın 557. maddesinde sayılan sebeplerin bulunması halinde vasiyetnamenin iptali gerekir....
Bu nedenle davada taraf teşkil yönünden bir eksikliğin bulunmadığı değerlendirilmiştir. 4721 sayılı TMK’nın 557. maddesinde vasiyetnamenin iptali sebepleri sınırlı olarak sayılmıştır. Bunlar; a-ehliyetsizlik, b-vasiyetnamenin yanılma, aldatma, korkutma veya zorlama sonucunda yapılmış olması, c-tasarrufun içeriğinin bağlandığı koşullar veya yüklemelerin hukuka veya ahlaka aykırı olması, d-tasarrufun kanunda öngörülen şekillere uyulmadan yapılmış olması halleridir. TMK'nın 557. maddesinde sayılan sebeplerin bulunması halinde vasiyetnamenin iptali gerekir. Bu sebepler dışında kalan durumlara dayanılarak vasiyetnamenin iptali istenilemez. Dosya içeriğine göre, davacıların ehliyetsizlik, irade sakatlığı ve vasiyetnamenin kanunda öngörülen şekil şartlarına taşımadığı iddiaları ile eldeki davayı açtığı anlaşılmaktadır....
Diğer hallerde, mirasçılığa ve yasal miras payına etki edecek murisin ölüme bağlı tasarruflarının ve mirastan yoksunluk durumunun mirasçılık belgesine yansıtılması işlemlerinin çekişmeli olarak, tereke üzerinde hak sahibi olan ve şeklen hak sahibi gözükenler hasım gösterilmek suretiyle asliye hukuk mahkemesinde açılacak davayla sağlanması gereklidir. Asliye hukuk mahkemesi'nde açılabilecek bu davada uyuşmazlık sadece yasal mirasçının miras payının iptali ve intikalini gösterir bir mahkeme ilamıyla giderilebilecek nitelikteyse "mirasçılık belgesinin iptali ve yeni mirasçılık belgesi verilmesi" davası olarak açılabileceği gibi uyuşmazlık bu şekilde giderilemeyecek nitelikteyse, ölüme bağlı tasarrufun ifası olarak bir malvarlığı/eda davası olarak da açılabilir....
İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekilinin 23/06/2021 tarihli istinaf başvuru dilekçesinde özetle; 1- Öncelikli talepleri olan vasiyetin iptali taleplerinin mahkemece reddedildiği, daha sonra terditli talepleri olan tenkis taleplerinin kısmen kabulüne karar verildiğini, verilen kararın usul ve yasaya, hakkaniyet ilkelerine aykırı olup, iş bu kararın kaldırılması "vasiyetnamenin iptali" taleplerinin başta olmak üzere davanın tümden kabulüne karar verilmesi gerektiğini; Şöyle ki; Ölüme bağlı tasarrufların iptali ve tenkisi Türk Medeni Kanunun 557. ve devamı maddelerinde düzenlendiğini, bu düzenlemelere göre; ölüme bağlı bir tasarruf ancak; tasarruf miras bırakanın tasarruf ehliyeti bulunmadığı bir sırada yapılmışsa, tasarruf yanılma, aldatma, korkutma veya zorlama sonucunda yapılmışsa, tasarrufun içeriği, bağlandığı koşullar veya yüklemeler hukuka veya ahlâka aykırı ise ve tasarruf kanunda öngörülen şekillere uyulmadan yapılmışsa iptal edilebileceği, bu açıklamalar ışığında daha...
ün 06/05/2008 tarihinde açılan vasiyetname ile mirasının çok değerli kısmını sağ iken de aynı mahallede olmanın yakınlığı ile davalı tarafından kötü niyetle yönlendirilmesi ve dikte ettirilmesiyle davalı kardeşine bıraktığını, müteveffa'nın 77 yaşında iken gerçekten muayenesi yapılmadan temliki muamelenin tamamlanması amacıyla usulen alınan rapor ile noterde düzenlenen vasiyetle tasarrufta bulunduğunu bu nedenle vasiyetnamenin iptali, olmazsa mahfuz hisseye tecavüz edildiğinden mahfuz hisseyi aşan kısmın tenkisine karar verilmesini talep ve dava etmişlerdir.Davalı; davanın tümüyle hak düşürücü süreye uğradığını, dava konusu olaylar üzerinden 1 yılı aşkın süre geçtiğini, ileri sürülen nedenlerin hiç birinin MK'da belirtilen vasiyetnamenin iptali şartlarını taşımadığını, bu nedenlerle davanın reddini savunmuştur.Mahkemece, murisin vasiyetname tarihinde hukuki ehliyetinin bulunması, davacı mirasçıların miras bırakanın ölüme bağlı tasarrufunu en geç vasiyetnamenin açıldığı tarihte öğrenmiş...
Mirasbırakan, ancak tasarruf özgürlüğünün sınırları içinde malvarlığının tamamında veya bir kısmında vasiyetname ya da miras sözleşmesiyle tasarrufta bulunabilir. Vasiyetnamenin yorumunda ''irade teorisinden'' yararlanılmaktadır. Vasiyetnamenin yorumunda uygulanacak olan genel kurallar ise; "vasiyetnamenin metnine bağlılık", "mirasbırakanın iradesine bağlılık" ve "dış etmenlerle bağlılık" olmak üzere üç başlık altında toplanmaktadır. Ölüme bağlı tasarrufun yorumlanmasında genel olarak uygulanacak ilk kural, ölüme bağlı tasarrufun metnine bağlı kalınmasıdır. Vasiyetnamenin metninde yer almayan bir olgu ise; vasiyetnamenin yorumu ile var kabul edilemez. Tasarrufun yorumlanmasında uygulanacak bir diğer kural ise; mirasbırakanın iradesine göre yorum yapmaktır. Kural olarak vasiyetnamenin yorumunda, murisin iradesini ayakta tutacak bir yol izlenmeli, azami biçimde murisin iradesinin açığa çıkarılmasına gayret gösterilmeli ve vasiyetnamenin tenfizine imkan sağlanmalıdır....
