"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi Taraflar arasındaki ihraç kararının iptali, menfi tesbit, çıkma payı alacağı davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi Taraflar arasındaki ihraç kararının iptali, menfi tesbit, çıkma payı alacağı davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü....
Bu olgu dava dışı hakim ortak ve yönetici müdürün asli görevlerini layıkıyla yerine getirmediğini göstermektedir. Açıklanan nedenlerle, davacının kar payı almaması ve şirketin kamu borçlarına maruz kalması hususları kümülatif olarak değerlendirildiğinde TTK'nın 638/2 maddesi gereğince çıkma için haklı sebebin somut olay itibariyle oluştuğunun kabulü gerekir....
Bu nedenlerle, mahkemece davacının çıkma payı alacağına ilişkin davasının aşağıdaki ilkeler çerçevesinde ele alınması gerekmektedir. 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun .../.... ve anasözleşmenin .../.... madde hükümlerine göre devir dışında bir nedenle ortaklığı sona erenlerin sermaye ve diğer alacakları, ayrıldığı yılın bilançosunun ertesi yıl genel kurulca kabulü suretiyle kesinleşmesinden itibaren bir ay sonra muaccel olur. Davacıya iade edilmesi gereken meblağ ödediği aidatların toplamı kadar olmayıp, yapılan toplam ödemeden ayrıldığı yıl sonu bilançosunda yer alan genel giderlerden davacıya isabet eden kısımların düşülmesinden sonra bakiyesine hükmedilmesi gerekir. Bu yasal düzenlemeye uyulmaması diğer ortaklar aleyhine sonuç doğurduğu gibi, çıkma payı hesaplamasında genel giderlerin dikkate alınmaması davacı açısından nedensiz zenginleşmeye yol açacağı kuşkusuzdur....
Davacının çıkma payı alacağı var ise 2021 yılı bilançosunun görüşüldüğü genel kuruldan itibaren 1 ay geçtikten sonra muaccel olur. Davacı çıkma payı alacağını ancak bu şekilde talep edebilir. Davacının dava açtığı tarihte çıkma payı alacağının henüz muaccel olmadığı, davanın erken açıldığı, bu dava şartı eksikliğinin yargılama sürecinde tamamlanmasının mümkün olmadığı anlaşılmakla hukuki yarar dava şartı yokluğundan davanın usulden reddine karar verilmiştir. Hukuki yarar dava şartlarından olup mahkemece resen her aşamada değerlendirilmelidir. HMK nun 138. Maddesi düzenlemesine göre hukuki yarar dava şartının dosya üzerinden yapılan inceleme ile değerlendirilmesi ve usulden red kararı verilmesi usul ve yasaya uygun görülmüştür....
DEĞERLENDİRME :Asıl davada dava; limited şirketin feshi ve tasfiyesi ile ortalıktan çıkma bedeli ve kâr payı bedeli alacak istemine, birleşen davada dava; şirket müdürünün ücret alacağı istemine ilişkin olduğu, yapılan yargılama, toplanan kanıtlar ve tüm dosya kapsamından anlaşılacağı üzere, Asıl dava dosyasında; taraflar arasındaki uyuşmazlığın, davalı şirket yöneticilerinin, şirketi iyi yönetip yönetmedikleri, şirketi zarara uğratıp uğratmadıkları, davacının bilgi edinme hakkının engellenip engellenmediği, davacı ile diğer ortaklar arasında ortaklığın devamını engeller mahiyette çıkar çatışması ve uyuşmazlık bulunup bulunmadığı, bu kapsamda davalı şirketin feshini gerektirir haklı nedenler bulunup bulunmadığı, var ise şirketin feshi yerine davacının ortaklıktan çıkartılmasına ve çıkma payı ödenmesi gerekip gerekmediği, var ise davacıya ödenmesi gereken çıkma payı bedeli ile kâr payı bedeli miktarı noktasında toplanmıştır....
Öte yandan, mahkemece, yazılı gerekçeyle, davacı ile aynı koşulları taşımadığı halde, yüklenici üye nazara alınarak çıkma payı hesabında genel gider payı mahsubu yapılmaması da doğru olmamıştır. Bu durumda, mahkemece yukarıda değinilen düzenlemeler dikkate alınarak kooperatif hukuku konusunda uzman bir bilirkişi veya bilirkişi kurulundan ek rapor alınmak suretiyle 2005 yılı bilançosunu onaylayan genel kurulunun hangi tarihte yapıldığı ve davacının çıkma payının ödenmesinin ertelenmesi konusunda aynı genel kurulda bir karar alınıp alınmadığı üzerinde durularak, çıkma payı alacağının miktarı ve alacağın muaccel olduğu tarihin belirlenmesi ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, 27.06.2005 tarihli genel kurul esas alınarak oluşturulan yazılı gerekçelere dayalı olarak hüküm kurulması doğru olmamıştır....
Bu durumda taraf tanıklarının birbiri ile uyumlu beyanları da dikkate alındığında; davacının gayrıfaal konumda olan davalı Şirketteki ortaklıktan çıkma talebi yönünden haklı nedenin oluştuğu kanaatine varılmıştır. Açıklanan gerekçelerle; haklılığı kanıtlanan davanın kabulü ile davacının davalı Şirketin ortaklığından çıkmasına izin verilmesine, çıkma payı alacağı konusunda talepte bulunulmadığı beyan edilmekle bu hususta karar verilmesine yer olmadığına dair aşağıdaki şekilde karar vermek ve hüküm kurmak gerekmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi Taraflar arasında görülen alacak davası sonucunda verilen hükmün onanmasına ilişkin Dairemizin 02.04.2015 gün ve 2014/5799 Esas, 2015/2199 Karar sayılı ilamının karar düzeltme yoluyla incelenmesi davalı vekilince istenilmekle, dosya incelendi, gereği görüşüldü. - KARAR - Davacı vekili, müvekkilinin, 17.05.2007 tarihinde kooperatif üyeliğinden istifa etmesine karşın aidatlarının iade edilmemesi nedeniyle 22.000,00 TL asıl alacak ve 5.055,78 TL işlemiş faiz alacağının tahsili için girişilen takibin, haksız itiraz nedeniyle durduğunu ileri sürerek, itirazın iptaline, takibin devamına ve icra inkâr tazminatına, bu talepleri kabul edilmezse 22.000,00 TL'nin, 03.11.2008 tarihinden itibaren uygulanacak faiziyle davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiş; davacı vekili, 17.07.2012 havale tarihli dilekçesiyle, davanın, çıkma payı alacağı davası olduğunu açıklamıştır. Davalı vekili, davanın reddini istemiştir....
Mahkemece, davanın reddine dair verilen karar, davacı vekilinin temyiz istemi üzerine Dairemizin 19.11.2012 tarih ve 4836 E., 6773 K. sayılı ilamıyla, usulüne uygun erteleme kararı olmadığından uyuşmazlığın esası incelenip 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 17/1. ve anasözleşmenin 15/1. maddeleri hükümleri uyarınca tespiti gereken çıkma payı alacağı ile ilgili bilirkişi raporu alınıp sonucuna göre hüküm kurulması gerektiği belirtilerek bozulmuştur....
