Dosya kapsamından ihtiyati tedbir karar tarihi tibariyle davacı aleyhine davaya konu çeke dayalı olarak yapılan bir takip bulunmadığının anlaşılmasına göre henüz icra takibi yokken icra takibi yapılmasının engellenmesi yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmesinde davacının hukuki yararı bulunmamaktadır. Keza, kanunun lafzından açıkça anlaşıldığı üzere icra takibinden önce menfi tespit davası açılması halinde takip yapılmasının önlenmesine değil, ancak takip yapılması halinde bu takibin durdurulmasına yönelik ihtiyati tedbir kararı verilebilir. Bir başka ifade ile menfi tespit davasının açılmasından sonra davacı hakkında bir takip yapılması halinde, talep üzerine mahkemece menfi tespit davasının takipden önce açıldığı ve tedbire ilişkin diğer şartların varlığı da gözetilrek takibin durudurulmasına karar verebilir....
Dosya kapsamından ihtiyati tedbir karar tarihi tibariyle davacı aleyhine davaya konu çeke dayalı olarak yapılan bir takip bulunmadığının anlaşılmasına göre henüz icra takibi yokken icra takibi yapılmasının engellenmesi yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmesinde davacının hukuki yararı bulunmamaktadır. Keza, kanunun lafzından açıkça anlaşıldığı üzere icra takibinden önce menfi tespit davası açılması halinde takip yapılmasının önlenmesine değil, ancak takip yapılması halinde bu takibin durdurulmasına yönelik ihtiyati tedbir kararı verilebilir. Bir başka ifade ile menfi tespit davasının açılmasından sonra davacı hakkında bir takip yapılması halinde, talep üzerine mahkemece menfi tespit davasının takipden önce açıldığı ve tedbire ilişkin diğer şartların varlığı da gözetilrek takibin durudurulmasına karar verebilir....
Dosyamız konusu, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davalarında, icra takibinin durumuna ilişkin ihtiyati tedbir 72/3 maddesinde düzenlenmiş olup "İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyle icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini isteyebilir" hükmünü getirmiştir. Yukarıdaki emredici kanun maddesinden de anlaşılacağı üzere, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davalarında; mahkemenin ihtiyati tedbir yoluyla takibin durdurulmasına karar veremeyeceğini, ancak gecikmeden doğan zararın karşılanması ve alacağın %15'den aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesinin istenebileceğini hüküm altına almıştır....
Yukarıda açıklandığı üzere davacının menfi tespit istemi yönünden dava değeri gözetildiğinde davanın ve ihtiyati tedbir taleplerinin heyet halinde görülüp karara bağlanması zorunludur. Bu durum karşısında; davacının menfi tespit istemi yönünden davanın ve ihtiyati tedbir talebinin heyet halinde görülmesi gerektiğinin kabulü ile dava dosyasının heyete devrine karar verilmesi, Harçlar Kanunu'nun 30- 32. maddeleri uyarınca menfi tespit istemine ilişkin dava yönünden eksik harcın tamamlattırılması, ihtiyati tedbir talebinin de bu aşama sonrasında ve heyet halinde değerlendirilmesi gerektiği gözetilmeksizin eksik harç ikmal edilmeden ve tek hakimle ihtiyati tedbir talebinin esasına yönelik yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir....
İpoteğin paraya çevrilmesi yoluyla başlatılan icra takibi nedeniyle menfi tespit isteminde bulunulmamış olmakla birlikte, İİK.nun 150. maddesine göre icra takibinden sonra ipoteğin iptali (fekki) davası açılması halinde İİK.nun 72. maddesi hükümleri kıyasen uygulanır. (Yargıtay 19 H.D'nin 21/05/2019 tarih 2017/5509 E. 2019/3347 K.) ipoteğin fekki istemi de temelde menfi tespit yani ipoteğe konu taşınmaz nedeniyle borçlu olunmadığı iddiasını içermektedir. İİK 72/2 maddesi “İcra takibinden önce açılan menfi tesbit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir.” şeklinde düzenlenmiştir. İİK 72/3 maddesi uyarınca icra takibinden sonra takibin durdurulması niteliğinde satışın durdurulmasına yönünde ihtiyati tedbir kararı verilemeyeceğinden mahkemece taşınmazın paraya çevrilmesinin durdurulmasına karar verilmesi hatalı olmuştur....
Yine Yargıtay 19.Hukuk Dairesi'nin 10/09/2018 tarih ve 2017/1388 E., 2018/3978 K. sayılı ilamında da İİK'nun 72.maddesi uyarınca açılan menfi tespit davalarında HMK'nun 209/1 maddesinin uygulama yerinin olmadığı" şeklindeki kararı nazara alınarak teminatsız takibin durdurulması yönündeki İhtiyati tedbir talebinin reddine..." karar verilmiş, karara karşı davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur....
Kiracının açmış olduğu menfi tespit davasında kira borcu olmadığını ispat ederek icra takibinde kesinleşen alacaktan kurtulması ve buna dayanarak alınan tahliye kararını etkisiz bırakması mümkündür. Ancak, açılan menfi tespit davasında icra hukuk mahkemesinin tahliye kararının infazının ihtiyati tedbir ile durdurulabilmesi için davacı - kiracının borcu olmadığı hakkında somut deliller sunması ve mahkemece davacının haklılığının yaklaşık olarak ispat edildiği ve borcun bulunmadığı hususunda kuvvetli bir kanaat oluşması gerekir. Öte yandan, henüz icra hukuk mahkemesince tahliye kararı verilmemiş ise, bu mahkemede yapılan yargılamayı etkileyecek ve baştan hükümsüz kılacak şekilde ihtiyati tedbir kararı verilemez. Ancak icra hukuk mahkemesince tahliyeye karar verilip bu kararın kesinleşmesi halinde, menfi tespit davasında toplanan delil durumu göz önünde bulundurularak ihtiyati tedbir kararı verilebilir....
İİK’nun 72/IV maddesinde, menfi tespit davasının alacaklı lehine sonuçlanması durumunda ihtiyati tedbirin kalkacağı, alacaklının ihtiyati tedbir dolayısıyla alacağın geç alması nedeniyle doğan zararın gösterilen teminattan tahsil edeceği, bu zararın alacak miktarının %40’ından aşağı olamayacağı düzenlemesine yer verilmiştir. Somut olayda davacı ... tarafından açılan menfi tespit davasının reddine karar verildiğine ve davalı yüklenici şirketin alacağının tahsili ihtiyati tedbir yoluyla engellendiğine göre, davalı şirket yararına %40 oranında tazminatın tahsiline karar verilmesi gerekirken, bu istemin reddine karar verilmesi doğru olmamıştır. Dosyada bulunan tahsilat makbuzundan 117,60 TL bilirkişi ücretinin davalı yüklenici şirket vekili tarafından yatırıldığı anlaşılmasına rağmen, bu miktarın yargılama gideri olarak, davacı Belediyeden tahsiline karar verilmemesi de hatalı olmuştur....
nun 72.maddesinde borçlunun icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabileceği, içra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yoluyla icra takibinin durdurulamayacağı, ancak borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere götüreceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini isteyebileceği, dava alacaklı lehine neticelenirse ihtiyati tedbir kararının kalkacağı, buna dair hükmün kesinleşmesi halinde alacaklı ihtiyati tedbir dolayısıyla alacağını geç almaktan doğan zararlarını teminattan alacağı, alacaklının uğradığı zararın aynı davada takdir olunarak karara bağlanacağı bu zararın herhalde yüzde yirmiden aşağı tayin edilemeyeceği bildirilmiştir. Davalı işçiye İİK'dan kaynaklanan tazminatın ödenip ödenmeyeceği konularında taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır....
Talep, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında mahkemece verilen ihtiyati tedbir kararına itiraza ilişkindir. İnceleme, 6100 sayılı HMK'nın 355. maddesi hükmü uyarınca, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır. Mahkemece, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında, teminat mukabilinde haczedilen paranın alacaklıya ödenmemesi yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmiştir. İİK’nın 72. maddesinde; "Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tesbit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tesbit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez....
