ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TARİHİ: 08/10/2019 NUMARASI: 2019/111 Esas - 2019/973 Karar DAVA: Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan) İSTİNAF KARAR TARİHİ: 25/05/2023 Taraflar arasında görülen dava neticesinde ilk derece mahkemesince verilen hükmün davacı vekilince istinaf edilmesi üzerine düzenlenen rapor ve dosya kapsamı incelendi; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Dava kambiyo senedine(çek) dayalı olarak menfi tespit ve çek istirdatı davasıdır. Mahkemece davanın reddine karar verilmiştir. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu(HMK)'nun 341/2. Maddesine göre, miktar ve değeri 2019 yılı için 4.400,00 Türk Lirasını geçmeyen malvarlığı davalarına ilişkin kararlar kesindir. Miktar olarak kesin nitelikteki karar ile ilgili olarak, ilk derece mahkemesince, karara karşı kanun yolunun açık olduğunun belirtilmesi de sonuca etkili değildir. Mahkemece, reddedilen ve dolayısıyla istinaf eden davacı aleyhine karar verilen kısım ise aynı zamanda çek bedeli olan 3,400,00 TL'dir....
ın müvekkili şirketten aldığı doğalgaz kurulum bedeli karşılığında bu çeki verdiğini, buna karşın çek bedelini müvekkili şirketin tahsil edemediğini, müvekkili şirketin alacağını davadışı ...'ın haricen ödediğini, bedelin müvekkili şirkete ödenmesi ile çekin davadışı ...a verildiğini, ve müvekkili şirkette olmadığını, çek istirdatı davasının kötüniyetli, iktisapta ağır kusurlu hamile karşı açılacağını, dava dilekçesinde müvekkili şirketin çekte kötüniyeti veyahut ağır kusuru olduğuna ilişkin herhangi bir iddianın bulunmadığını, davanın yetkisiz mahkemeden açıldığından dolayı yetkisizlik kararı verilmesini, mahkeme aksi kanatte ise davanın esastan reddine karar verilmesini talep etmiştir. Dava, 6102 sayılı TTK'nın 792. maddesi uyarınca çekin istirdatı istemine ilişkindir. Davacı vekili; dava konusu çekin hamili olduğunu, bu çek ile birlikte dört adet başka çekin şirket adresinde 23.01.2019 tarihinde gerçekleşen hırsızlık nedeniyle çalındığını iddia ederek Bakırköy... ATM' nin ......
Bankası Esenyurt şubesi muhataplı ... numaralı 30 /09 /2017 keşide tarihli 25.000 TL bedelli çek yönünden açmış olduğu İstanbul 13 Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2017/521 E-2018/193 K sayılı çek iptali davasının takip etmemesi sebebiyle açılmamış sayılmasına karar verildiği,anılan çek ile ilgili davalı ile birlikte davadışı 3....
Davalı vekili, müvekkilinin çeki faktoring sözleşleşmesi kapsamında mevzuata uygun olarak iktisap ettiğini, iyiniyetli meşru hamil olduğunu, ispat yükünün davacıda olduğunu, davacının süresinde çek istirdatı davasını açmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir. Mahkemece, toplanan delillere ve Adli Tıp Kurumu raporuna göre, çekteki ciro imzasının davacı şirkete ait olmadığı, davacının çekin çalındığını keşideciye bildirdiği ve keşideciden çek bedelini haricen tahsil ettiği, davacının çeki takibe koyan davalıya karşı yetkili hamil olduğunu ispatladığı, davalının çeki takibe koymakta iyiniyetli olduğunu ispatlayamadığı, davacının sadece keşideci tarafından davalı ... şirketine ödenen miktarı talep edebileceği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, 7.049,75 TL nin davalıdan tahsiline karar verilmiş, hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir. ...dava konusu çekin lehtarı olup alacak talebini ancak keşideciye yöneltebilir....
Davacı vekiline 25/04/2023 tarihli duruşmada çek istirdatı davacı açmak üzere 1 ay kesin süre verildiği ancak dava açılmadığı anlaşılmıştır....
Aynı Kanun'un 792. maddesi “Çek herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek sözkonusu olup da hamil hakkını 790. maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş yeni hamil ancak çeki kötü niyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.” şeklinde düzenlenmiştir. Toplanan tüm delillere ve dosya kapsamına göre; davacı tarafından dava konusu 31/03/2020 vade tarihli 10.400 TL bedelli çekin davalıdan istirdadına, çek bedeli icra dosyasına ödendiyse veya ödenirse ödenen bedelin istirdatı isteniyle davalı aleyhine açılan iş bu istirdat davasında Mahkememiz tarafından yapılan yargılama sırasında alınan bilirkişi raporunda dava konusu 31.03.2020 keşide tarihli, 10.400.-TL'lik çekin, davacı tarafından dava dışı ... adına düzenlediği 31.01.2020 tarihli,... no.lu e-arşiv fatura karşılığı, faturanın düzenlenme tarihinden önce avans olarak dava dışı ...'...
E sayılı dosyası ile icra takibinde bulunduğunu ve alacağını çek keşidecisinden tahsil ettiğini, karşı yan iş bu çeki icra yolu ile tahsil ettiğini, iş bu hususun çek zayi davasına bankaca bildirilmesi üzerine ilgili mahkeme istirdat davası açılması üzerine ara karar kurulduğunu, bunun üzerine taraflarınca ......
Şubesi'ne ait, keşidecisi ...Hastanesi Vakfı olan 30/11/2020 keşide tarihli, ... çek numaralı 15.300,00 TL bedelli çekte davacıya atfen atılı bulunan imzanın davacı tarafa ait olup olmadığı, davacının bu çek nedeniyle davalıya borçlu olup olmadığı ve çekin iadesini isteyip isteyemeyeceği, davacının İİK'nun 72. Maddesi uyarınca tazminat talep edip edemeyeceği hususlarına ilişkindir. Davacı vekili dava konusu çek yaprağının içinde bulunduğu çek koçanının içinde bulunduğu dava dışı ... tarafından kargo yolu ile gönderilirken çalındığını bildirmiş ve dava dilekçesinin ekinde boş bir halde çalınan çek yaprağına ilişkin lehdar olarak davalının yer aldığı çek yaprağı suretini sunmuştur. Davalı vekili 01/01/2022 tarihli dilekçesinde çekin kendileri uhdesinde bulunmadığını, şirket kayıtlarında da bu çek kayıtlarının rastlanılmadığını, çekdeki imzaların şirkete ait olmadığını, kaşenin de davalı şirkete ait olmadığını bildirmiştir....
Şubesi'ne ait, keşidecisi ...Hastanesi Vakfı olan 30/11/2020 keşide tarihli, ... çek numaralı 15.300,00 TL bedelli çekte davacıya atfen atılı bulunan imzanın davacı tarafa ait olup olmadığı, davacının bu çek nedeniyle davalıya borçlu olup olmadığı ve çekin iadesini isteyip isteyemeyeceği, davacının İİK'nun 72. Maddesi uyarınca tazminat talep edip edemeyeceği hususlarına ilişkindir. Davacı vekili dava konusu çek yaprağının içinde bulunduğu çek koçanının içinde bulunduğu dava dışı ... tarafından kargo yolu ile gönderilirken çalındığını bildirmiş ve dava dilekçesinin ekinde boş bir halde çalınan çek yaprağına ilişkin lehdar olarak davalının yer aldığı çek yaprağı suretini sunmuştur. Davalı vekili 01/01/2022 tarihli dilekçesinde çekin kendileri uhdesinde bulunmadığını, şirket kayıtlarında da bu çek kayıtlarının rastlanılmadığını, çekdeki imzaların şirkete ait olmadığını, kaşenin de davalı şirkete ait olmadığını bildirmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi Taraflar arasındaki çek istirdatı-menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili, müvekkilinin yetkili hamil olduğu çekin rızası dışında elinden çıkarak davalılara geçtiğini ve davalı ... tarafından icra takibine konu edildiğini, müvekkilinin davalı ciranta ... Turizm...Ltd.Şti.ne borcu olmadığını ileri sürerek takip dayanağı çekin davalı ...’ten istirdatına ve icra takibinin iptaline, aksi halde müvekkilinin davalı şirkete borcu olmadığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı ... vekili, müvekkilinin dava konusu çeki davalı ... Turizm......
