Dava konusu çekin davalı tarafından kendi müşterisine iade edildiği, bu durumun çek istirdatı davasını konusuz bıraktırdığı gözetilerek davanın konusuz kalması nedeniyle esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
Hukuk Dairesinin 14/03/2024 tarih, 2024/282 esas, 2024/422 karar sayılı ilamındaki "..uyuşmazlık TTK'nın 792. maddesi uyarınca çek istirdatı istemine ilişkin olup, konusu bir miktar para alacağı olmadığı gibi itirazın iptali ya da menfi tespit talebine ilişkin bir talep değildir. Dava devam ederken çekin bedelinin davalı tarafça tahsil edilmesi hâlinde davanın çek bedelinin istirdatına dönüşmesi durumunda da sonuç değişmeyecektir. Zira çekin istirdatı, davadaki asli taleptir. Bu yasal düzenlemenin yürürlükte olduğu dönemde çek istirdatı talebinin TTK'nın 5/A maddesi gereğince arabuluculuk dava şartına tabi olmadığı açıktır. Mahkemece davanın esasına ilişkin deliller toplanarak işin esası incelenmesi gerekirken, dava şartı yokluğundan davanın usulden reddine karar verilmesi yerinde görülmediğinden, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne.." şeklindeki gerekçeyle Mahkememiz hükmünün kaldırılmasına karar verilmiştir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Toplanan delillere, tarafların beyan ve itirazlarına, istirdatı istenen çek sureti ve tüm dosya kapsamına göre; 6102 sayılı TTK'nın 763. maddesine göre, elden çıkan kıymetli evrakın ortaya çıkması halinde senedi elinde bulundurana karşı iade davası açılabilir. Zayi nedeniyle iptali istenen çekin davalı tarafından... 3. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2022/438 Esas sayılı dosyasında verilen ihtiyati tedbir kararı uyarınca, ibrazına rağmen ödenmemiş olduğu anlaşılmaktadır. TTK'nın 792. Maddesine göre, çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790 ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür....
Davaya konu çek hakkında TTK 762. madde gereğince Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde gerekli ilanlar yaptırılmıştır. Tüm Dosya Kapsamı Birlikte Değerlendirildiğinde Dava, 6102 sayılı TTK.nun 818/s maddesi yollamasıyla aynı yasanın 757 ilâ 764 maddelerine göre kaybolan çekin iptaline karar verilmesi talebine ilişkindir. Uyuşmazlık, dava konusu edilen çeklerin iptal koşullarının oluşup oluşmadığı konularından ibarettir. Çek iptali davaları, özelliği itibari ile hasımsız açılan davalardan olup, yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, çek iptali davasını açan davacıya, mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda süre verilmeli, istirdat davasının açılması halinde, çek iptali davasının konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığına, açılmaması halinde ise çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulmalıdır....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO:2020/556 Esas KARAR NO:2021/436 DAVA:Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ:15/10/2020 KARAR TARİHİ:29/06/2021 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davaya konu ... ... ... Şubesine ait 07/11/2020 tarihli, 125.000,00-TL bedelli, ...-... çek nolu çekin müvekkilinin rızası dışında elinden çıktığını belirterek çekin iptaline karar verilmesini talep etmiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkindir. Dava dilekçesi ve sair tüm evraklar hep birlikte incelenmiştir. Zayi nedeniyle çek iptali davası açılabilmesi için öncelikle TTK'nın 780 ve 781. maddeleri uyarınca yasal unsurlara haiz bir çekin bulunması esastır....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO:2020/556 Esas KARAR NO:2021/436 DAVA:Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ:15/10/2020 KARAR TARİHİ:29/06/2021 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davaya konu ... ... ... Şubesine ait 07/11/2020 tarihli, 125.000,00-TL bedelli, ...-... çek nolu çekin müvekkilinin rızası dışında elinden çıktığını belirterek çekin iptaline karar verilmesini talep etmiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkindir. Dava dilekçesi ve sair tüm evraklar hep birlikte incelenmiştir. Zayi nedeniyle çek iptali davası açılabilmesi için öncelikle TTK'nın 780 ve 781. maddeleri uyarınca yasal unsurlara haiz bir çekin bulunması esastır....
Davacı tarafa çek istirdatı davası açmak üzere 21/02/2023 tarihli duruşmada 2 aylık süre verildiği, bunun üzerinde 30/05/2023 tarihli duruşmada davacı vekilinin alınan beyanında mahkememizce taraflarına Çek İstirdatı Davası açılması için süre verildiğini, ilgili dava taraflarınca açılmış olup İstanbul . Asliye Ticaret Mahkemesinin ... Esas sayılı dosyasında açıldığını, işbu sebeple mahkememizde açmış oldukları dava konusuz kalmış olup aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
DAVALI : (- HASIMSIZ) DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 11/03/2022 KARAR TARİHİ : 18/11/2022 GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 13/12/2022 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davacı ...emrine düzenlenen, ... A.Ş. Adapazarı Atatürk Bulvarı Şubesi ait ...tarafından keşide edilen 30.04.2019 keşide tarihli E1-...seri numaralı, 100 bin tllik çeki kaybettiğini, çekin, ciro edilmiş olabileceği için herkes tarafından bankadan tahsil edilmesinin mümkün olacağının, çekin kötü niyetli kişilerin eline geçmesi halinde telafisi mümkün olmayan çok büyük bir zararın oluşacağının çok açık olduğunun, öncelikle Çek bedelinin yüksek olması ve çekin kötü niyetli kişilerin eline geçmesi durumunda tahsilinin mümkün olduğundan bu çek ile ilgili ödeme yasağı konulmasına ve ......
Çek istirdatı davalarında davacı çekin yetkili hamili olduğunu, çekin rızası hilafına elinden çıktığını ve davalının çeki kötüniyetle iktisap etmiş veya çeki iktisapta ağır kusurlu bulunduğunu kanıtlaması gerekmektedir. Çeki elinde bulunduran davalının çeki edinme nedenini açıklama mecburiyeti bulunmamaktadır, aksi düşüncenin kabulü çekin "mücerretlik" vasfını ortadan kaldırır. Dosya kapsamından, dava konusu çekler hakkında öncelikle ... 6.Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ...Esas sayılı dosyası ile çek iptali davası açıldığı, yapılan yargılama sırasında, ... ve ... numaralı çeklerin davalı banka müşterisi olan dava dışı .... A.Ş. tarafından davalı bankaya ibraz edildiğinden bahisle başvuru olması üzerine çek istirdatı davası açmak üzere davacı tarafa süre verildiği anlaşılmıştır. ... ve ... numaralı çeklerin yapılan incelemesinde, dava dışı ......
İstanbul 8.Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2018/882 E. sayılı çek iptali dava dosyasında muhatap banka çekin takas ortamında davalı bankaya ibraz edildiğini bildirmiş, davalı bankanın göndermiş olduğu 10/06/2019 tarihli cevabi yazısında ise, çekin dava dışı ...Taah.Tic.Ltd. Şti. unvanlı müşterisi tarafından ibraz edildiği ve yine bu müşterinin talimatı üzerine 04/04/2018 tarihinde müşterisine teslim edildiği belirtilmiştir. 6102 sayılı TTK’nın 792. maddesinde "Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790'ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.'' hükmü düzenlenmiş olup, bu madde uyarınca açılacak çek istirdatı davasının çek eline geçmiş bulunan yeni hamile yöneltilmesi gerektiği açıktır....
