ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/687 Esas KARAR NO : 2022/520 Karar DAVALI : HASIMSIZ DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 30/11/2021 KARAR TARİHİ : 04/07/2022 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekilinin 30/11/2021 tarihli dava dilekçesinde özetle; Müvekkili ... A.ş.. alacağına karşılık olarak aldığı...Bankası AŞ. Hadımköy Şubesi'ne ait ... Çek nolu 25.720,00TL bedelli çek,... Çek nolu 6.000,00TL bedelli çek,... Çek Nolu 20.000,00TL bedelli çek, ... Çek nolu 10.000,00 bedelli çek,...Çek nolu 10.000,00TL bedelli çek,...Çek nolu 7.500,00TL bedelli çek, ... Çek nolu 20.000,00TL bedelli çek, ......
nun 818/s.bendinin atfıyla aynı yasanın 758.maddesi gereğince iptali istenen çeki elinde bulunduran bilindiği takdirde mahkemece, davacıya istirdat davası açmak üzeri süre verilmesi, bu süre içerisinde dava açılmaması halinde muhatap hakkındaki ödeme yasağının kaldırılması gerekmektedir..." şeklinde belirtilmiştir Yargıtay 11.Hukuk Dairesi'nin 19/01/2015 gün, 2014/15256 Esas, 2015/601 Karar sayılı emsal içtihadında "...Çek iptali davaları, özelliği itibari ile hasımsız açılan davalardan olup, yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, çek iptali davasını açan davacıya, mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda süre verilmeli, istirdat davasının açılması halinde, çek iptali davasının konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığına açılmaması halinde ise çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulmalıdır....
UYUŞMAZLIK KONUSU OLAN HUSUSLAR Uyuşmazlık: Çekin davacının elinden rızası dışında çıkıp çıkmadığı, çek hamili ... Şirketinin kötü niyetli olup olmadığı, davacının menfi tespit davası açmakta hukuki yararı olup olmadığı, tazminat talebinin yerinde olup olmadığı, bir kısım davalılara husumet düşüp düşmediği noktasındadır. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE Dava; davacının çekin zayii/ çalındığı ve ara ciranta olarak ciro imzasının bulunmadığı iddiası ile, davacının davalılara takibe konu çek sebebiyle borçlu olmadığının tespiti ve çekin son hamil davalıdan istirdadı istemine ilişkindir....
UYUŞMAZLIK KONUSU OLAN HUSUSLAR Uyuşmazlık: Çekin davacının elinden rızası dışında çıkıp çıkmadığı, çek hamili ... Şirketinin kötü niyetli olup olmadığı, davacının menfi tespit davası açmakta hukuki yararı olup olmadığı, tazminat talebinin yerinde olup olmadığı, bir kısım davalılara husumet düşüp düşmediği noktasındadır. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE Dava; davacının çekin zayii/ çalındığı ve ara ciranta olarak ciro imzasının bulunmadığı iddiası ile, davacının davalılara takibe konu çek sebebiyle borçlu olmadığının tespiti ve çekin son hamil davalıdan istirdadı istemine ilişkindir....
Çek İstirdadı: TTK 790 .Maddesi "Cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile, kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılır". TTK.'nın 792. Maddesi; "Çek herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790. maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş yeni hamil ancak çeki kötü niyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür" hükümleri uyarınca, işbu davada çekin yetkili hamili olduğunu ve çekin rızası hilafına elinden çıktığını ileri süren davacının, çeki elinde bulunduran kişi aleyhine dava ikame etmesi gerekir. TTK 790....
Mahkememizce 24.11.2021 tarihli celsede davacı vekilinin yüzüne karşı söz konusu 3 çeki elinde bulunduran ... aleyhinde çek istirdatı davası açmak üzere usule uygun kesin süre verilmiş, davacı yanca verilen kesin süre içinde dava açılmamıştır.Buna dair hiçbir belge sunulmamıştır. Yargıtay 11. HD.2018/2811 E, 2019/4422 K. Sayılı ilamında '..çek iptali davaları, özelliği itibari ile hasımsız açılan davalardan olup, yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, çek iptali davasını açan davacıya, mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda süre verilmeli, istirdat davasının açılması halinde, çek iptali davasının konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığına, açılmaması halinde ise çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulmalıdır.' belirtmiştir. ( Bkz. Aynı gerekçe İstanbul BAM 12. HD. 2018/1060 E, 2019/1579 k....
sinin yerleşik uygulamasına göre; yapılan yargılama sırasında çek/bono hamilinin ortaya çıkması durumunda, çek iptali davasını açan davacıya, mevcut çek/bono hamiline karşı istirdat davası açması konusunda süre verilmeli, istirdat davasının açılması halinde, çek/bono iptali davasının konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığı, istirdat davası açılmaması halinde ise davanın reddi yönünde hüküm kurulmalıdır. Yukarıda açıklandığı üzere dava konusu çek bakımından davacı tarafından ... Asliye Ticaret Mahkemelerinde istirdat davası açıldığı anlaşıldığında konusuz kalan dava nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına dair karar verilmiş olup, aşağıdaki şekilde hüküm verilmiştir....
İstinaf talebinde bulunan davacı tarafından, mahkemece çekin bankada bulunduğundan bahisle davanın reddine karar verildiğini, davanın kabulüne karar verilmesi gerektiğini, bu nedenle mahkemece verilen kararın hatalı olduğu, kararın kaldırılması talep edilmiş ise de; Mahkemece taraf delillerinin usulüne uygun olarak toplanmadığı, bankadan gelen yazı cevabına göre çeklerden birisinin Çağdaş Faktoring A.Ş. tarafından bankaya ibraz edildiği, diğerinin ise ibraz edenin bildirilmediği, dosyada mevcut çek fotokopisinde ise çekin arkasında bir kısım ciroların olduğu, bir kısım ciroların iptal edildiği anlaşılmakla, dava dışı çekin ibraz edildiği, bankadan çeki ibraz edenlerin kim olduğu sorularak çek aslı bankada olsa bile bunun 3167 sayılı kanundan kaynaklanan bir durum olduğu değerlendirilerek çek elinde olduğu halde bankaya ibraz edenlerin çekin hamili olduğu kabul edilerek çeki bankaya ibraz edenlere karşı davacıya çekin istirdadı davası açmak için süre verilmesi gerekirken bu süre verilmeden...
Maddesi uyarınca, “Çek herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek sözkonusu olup da hamil hakkını 790. maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş yeni hamil ancak çeki kötü niyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür” . Davalılardan ... tarafından dava konusu çek sebebiyle dava dışı .... A.Ş., yine dava dışı ... A.Ş. ve davalılar .... Tic. A.Ş. ile ... aleyhine takip yapıldığı dolayısı ile davalılardan ...'nun elinde bulunan ve yetkili hamili bulunduğu çekin istirdadı talebiyle açılan işbu davada ispat yükü davacıda olup; davacının, çekin rızası hilafına elinden çıktığını ve çeki elinde bulunduran davalının kötüniyetli ve iktisapta ağır kusurlu olduğunu ispat etmesi gerekir....
Maddesi uyarınca, “Çek herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek sözkonusu olup da hamil hakkını 790. maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş yeni hamil ancak çeki kötü niyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür” . Davalılardan ... tarafından dava konusu çek sebebiyle dava dışı .... A.Ş., yine dava dışı ... A.Ş. ve davalılar .... Tic. A.Ş. ile ... aleyhine takip yapıldığı dolayısı ile davalılardan ...'nun elinde bulunan ve yetkili hamili bulunduğu çekin istirdadı talebiyle açılan işbu davada ispat yükü davacıda olup; davacının, çekin rızası hilafına elinden çıktığını ve çeki elinde bulunduran davalının kötüniyetli ve iktisapta ağır kusurlu olduğunu ispat etmesi gerekir....
