Hukuk Dairesinin 04/07/2014 tarih, 2014/5313 Esas, 2014/12910 Karar sayılı " Mahkemece, tüm dosya kapsamına göre, davacının iptalini istediği çekin keşidecisi olduğu, TTK'nın 651. maddesine göre çek iptali davasını çek hamilinin açabileceği, keşidecinin çek iptali davasını açma hakkı bulunmadığı, HMK'nın 114/h maddesi uyarınca dava açmakta hukuki yararı olmadığı gerekçesiyle, davanın usulden reddine karar verilmiştir. Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir. Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına, keşidecinin 6102 Sayılı TTK'nın 651. maddesi uyarınca zayi sebebiyle çek iptali talep etme hakkının olmamasına göre, davacı vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir. " şeklindeki ilamında da belirtildiği üzere keşidecinin çek iptali davasını açma hakkı ve bu davada hukuki yararı bulunmamaktadır....
Dava, zayi nedeni ile kıymetli evrakın (çek) iptali istemine ilişkindir. ...’nin 2018/2811-2019/4422 sayılı ilamı ile yerleşik diğer içtihatlarında da belirtildiği üzere; çek iptali davaları, özelliği itibari ile hasımsız açılan davalardan olup, yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, çek iptali davasını açan davacıya, mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda süre verilmeli, istirdat davasının açılması halinde, çek iptali davasının konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığına, açılmaması halinde ise çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulmalıdır. Somut olayda, davacı tarafa istirdat davası açması için süre verilmesine rağmen, iki celse arasında herhangi bir davanın açılmadığı, çekin keşidecisi tarafından başvurulan arabuluculuk işlemlerine ilişkin formun ibraz edildiği dikkate alınarak, davanın reddine dair aşağıdaki hüküm kurulmuştur....
Çek iptali davaları, özelliği itibari ile hasımsız açılan davalardan olup, yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, çek iptali davasını açan davacıya, mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda süre verilmeli, istirdat davasının açılması halinde, çek iptali davasının konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığına, açılmaması halinde ise çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulmalıdır.(Y11.H.D nin 17/06/2019tarih ve 2018/2811 E- 2019/4422 K) "... Dava, zayi nedeniyle çek iptaline ilişkindir. Mahkemece, dava konusu iki adet çekin hamilinin ortaya çıktığı, davacıya verilen süre içerisinde çek hamiline karşı istirdat davası açıldığı, davanın konusuz kaldığı gerekçesiyle karar verilmesine yer olmadığına ve çekler ile ilgili verilen ödeme yasağı tedbirinin kaldırılmasına karar verilmiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/800 Esas KARAR NO : 2021/850 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 26/09/2021 KARAR TARİHİ : 27/09/2021 KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 27/10/2021 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının dosya üzerinden yapılan incelemesi sonunda; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA; Davacı vekili tarafından sunulan dava dilekçesinde özetle;Müvekkilinin keşidecisi olduğu ...bank ... .... Şubesine ait .... çek seri numaralı, 05.08.2021 keşide tarihli, 28.062,28 TL bedelli ve ...bank ... Şubesine ait, 11.08.2021 keşide tarihli, ... çek seri numaralı, 14.031,14 TL bedelli çeklerin zayi olduğundan bahisle iptallerine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ VE GEREKÇE: Dava, keşideci tarafından açılan çek iptali istemine ilişkindir. 6102 Sayılı TTK' nın 818 maddesi yollamasıyla TTK' nın 757 vd. maddelerinde zayi nedeniyle çek iptali davası açılabileceği düzenlenmiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TARİHİ: 18/11/2020 NUMARASI: 2019/610 Esas - 2020/577 Karar DAVA: Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımlı) İSTİNAF KARAR TARİHİ: 28/09/2023 Davanın kabulüne ilişkin kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine düzenlenen rapor ve dosya kapsamı incelenip gereği görüşülüp düşünüldü; DAVA: Davacı vekili, davalı banka tarafından 3 ayrı hesaptan müvekkiline verilen çeklerden kullanılmayan boş çek yapraklarının kaybedildiğini, ancak davalı bankanın müvekkilinin talebine rağmen çek yapraklarını iptal etmemekte ve çek yaprakları sorumluluk bedeli kadar teminatın karşılanmasını istemekte olduğu, oysa 5941 sayılı yasanın geçici 3.m. 4.f. uyarınca davalının sorumluluğunun 30.06.2018 tarihi itibariyle sona erdiğini ileri sürerek çek yapraklarının iptali ile çek hesaplarının kapatılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
GEREKÇE; Dava, TTK'nun 818/s maddesi yollaması ile TTK 757 ve devamı maddeleri uyarınca açılmış zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkindir. 6102 sayılı TTK'nın 818/s bendinin atfıyla aynı Yasa'nın 758. maddesi gereği iptali istenen çeki elinde bulunduran bilindiği takdirde mahkeme, davacıya istirdat davası açmak üzere süre verir, dilekçe sahibi bu süre içerisinde dava açmaz ise mahkeme muhatap hakkındaki ödeme yasağını kaldırır. Çek iptali davaları, özelliği itibari ile hasımsız açılan davalardan olup, yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, çek iptali davasını açan davacıya, mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda süre verilmeli, istirdat davasının açılması halinde, çek iptali davasının konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığı, istirdat davası açılmaması halinde ise çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulmalıdır. Nitekim TTK sistematiği ve 11. Hukuk Dairesi yerleşik uygulaması da bu yöndedir. (11....
VEKİLİ : DAVALI : HASIMSIZ DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : KARAR TARİHİ : GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH : Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacının dava dilekçesi özetle; ... Bankası ... Şubesinden ... Çek hasebinden Çek alınmış ve bu çeklerden ... - ... - ... - ... - ... - ... - ... - ... - ... - ... nolu kesilmemiş boş çeklerin kaybolduğunu, aramalarına rağmen bulanamadığından bu çeklerin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Dava çek iptali istemine ilişkindir. Davacı çek hesabı sahibi olup, kendi çekleri hakkında zayi nedeniyle iptal davası açamayacağının, ayrıca çek yaprakları TTK. 780. maddesinde belirtilen unsurları taşımadığı müddetçe TTK 781. madde gereği kıymetli evrak hükmünde yani çek olarak kabul görmeyeceği, davaya konu ... Bankası ......
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2023/397 Esas KARAR NO : 2023/503 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 23/06/2023 KARAR TARİHİ : 03/07/2023 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekilinin 26/06/2023 tarihli dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin ... Bankası ... Şubesi, ... ve ... seri numaralı çeklerinin keşidecisi olduğunu, bu çeklerin müvekkilinin bilgisi dışında çek defterinden kaybolduğunu, çeki eline geçiren kişinin çek karşılığını tahsil etmesi veya çeki işletmesi tehlikesi olduğunu belirterek, ... ve ... seri numaralı çeklere ödeme yasağı konularak iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2023/397 Esas KARAR NO : 2023/503 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 23/06/2023 KARAR TARİHİ : 03/07/2023 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekilinin 26/06/2023 tarihli dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin ... Bankası ... Şubesi, ... ve ... seri numaralı çeklerinin keşidecisi olduğunu, bu çeklerin müvekkilinin bilgisi dışında çek defterinden kaybolduğunu, çeki eline geçiren kişinin çek karşılığını tahsil etmesi veya çeki işletmesi tehlikesi olduğunu belirterek, ... ve ... seri numaralı çeklere ödeme yasağı konularak iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Eldeki dava, davalı tarafından hasımsız açılan çek iptali davasında verilen iptal kararının ortadan kaldırılması istemine ilişkin olup, kesinleşen çek iptali kararı elde ki dava yönünden derdestlik veya kesin hüküm oluşturmaz. Somut olayda, eldeki dosyanın davalısı tarafından çek iptali istemiyle açılan dava sonucu zayi nedeniyle iptaline karar verilen asıl ve birleşen davaya konu çeklerin eldeki dosyanın davacısı tarafından çek iptali kararından önce ödeme için bankaya ibraz edildiği, banka tarafından çek bedelinin ödenmemesine yönelik verilen tedbir kararı üzerine çek bedellerinin ödenmediği, talebe konu çeklerin ön ve arka yüzlerinin sureti incelendiğinde, çek iptali kararı alan davalıya ait herhangi bir kayıt bulunmadığı, çeklerde yer alan bilgilere göre davacının çeklerin en son hamili olarak göründüğü anlaşılmaktadır. Bu halde çekleri elinde bulunduran davacının çek iptali kararının iptaline ilişkin dava açmakta hukuki yararı bulunmaktadır....
