DELİLLER VE GEREKCE : Dava zayii nedeniyle çek iptali davasıdır. Davacı vekili dava konusu çekler ile ilgili tüm delil ve belgelerini dosyaya ibraz etmiş, zayii olduğunu bildirdiği çeke ait ilanlar yapılmış ve ilana ait gazeteler dosyaya ibraz edilmiştir. 3 aylık sürenin dolduğu ve bu süre içerisinde çekin ibraz edilmediği gibi itiraz edenin de bulunmadığı anlaşılmıştır. Kıymetli evrakta hakkın çeke bağlı olması nedeniyle, çekin zayi edildiği durumlarda, çeke bağlı hakkın çeksiz de ileri sürülebilmesi için TTK'nın 651. ve 652. maddelerinde hamile iptal davası açma hakkı getirilmiştir. İptal kararı alan hamil, hakkını çek olmadan ileri sürebilecek ya da borçludan yeni bir senet tanzim edilmesini isteyebilecektir. Bu davayı açma hakkı hamile aittir. Çek keşidecisinin ve bu bağlamda çek hesabı sahibinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır. Bu nedenle, davacının eldeki davayı açmakta hukuki yararı yoktur....
Çek keşidecisinin ve bu bağlamda çek hesabı sahibinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır. Zayi olmuş çek hakkında keşideci, ibraz süresi geçtikten sonra çekten cayabilir veya çekte imzası yoksa her zaman muhatap banka şubesini çekteki imzanın kendisine ait olmadığı yönünde uyarabilir veyahut hamile karşı menfi tespit davası veyahut da lehtara karşı menfi tespit ve/veya istirdat davası açabilir. Davacı çek hesabı sahibi olup, kendi çeki hakkında zayi nedeniyle iptal davası açamayacağından, ayrıca iptali talep edilen evrakın boş çek yaprağı olduğu, boş çek yapraklarının, kıymetli evrak vasfı bulunmadığından iptalinin talep edilemeyeceği gözetilerek davanın reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
DAVALI : HASIMSIZ DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 03/05/2021 KARAR TARİHİ : 17/05/2021 GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 19/05/2021 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, Dosya incelendi; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA; davacı şirket yetkilisinin 03/05/2021 tarihli dava dilekçesini özetle;... Bankası Bayburt Şubesi'nden aldığı şirket adına kayıtlı TR... numaralı hesabına ait 01668857, 01668858, 01668859, 01668860 nolu boş çek yapraklarının bulunduğu çek koçanın 29/04/2021 tarihinde aracının içinde kimliği belirsiz kişilerce çalındığını, bu olaya istinaden gerekli suç duyurusunda bulunulduğunu, anılan bu sebeple; söz konusu çek yapraklarının, ileride oluşabilecek mağduriyetin önlenebilmesi için zayi edilen boş çek yapraklarının iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. GEREKÇE; İptal hükümleri TTK'nun 757. ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir....
Hakkın çeke bağlı olması nedeniyle, çekin zayi edildiği durumlarda, çeke bağlı alacak hakkının çeksiz de ileri sürülebilmesi için TTK'nın 757 ve devamı maddelerinde hamile iptal davası açma hakkı getirilmiştir. İptal kararı alan hamil, hakkını çek olmadan ileri sürebilecek ya da borçludan yeni bir çek tanzim edilmesini isteyebilecektir. Bu davayı açma hakkı hamile aittir. Çek keşidecisinin ve bu bağlamda çek hesabı sahibinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır. Bu nedenle aşağıdaki şekilde davanın reddine karar vermek gerekmiştir....
Şubesi muhataplı çek koçanından ..., ..., ... ve ... seri numaralı 4 adet boş çek sayfasının kaybolduğunu, çek sayfalarının kötü niyetli kişilerin eline geçmesi halinde müvekkilinin zarar görmesini engellemek bakımından 4 adet boş çek yaprağının iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; Dava; zayi olan boş çek yaprağının iptali istemine ilişkin davadır. Talepte bulunulan çeklerin keşidecisi davacıdır. Dava dilekçesinde, davacıya ait bankadan alınan toplam 4 adet boş çek yaprağının zayi edildiği belirtilmiştir. Kıymetli evrakta hakkın çeke bağlı olması nedeniyle, çekin zayi edildiği durumlarda, çeke bağlı hakkın çeksiz de ileri sürülebilmesi için TTK'nın 651. ve 652.maddelerinde hamile iptal davası açma hakkı getirilmiştir. İptal kararı alan hamil hakkını çek olmadan ileri sürebilecek ya da borçludan yeni bir senet tanzim edilmesini isteyebilecektir. Bu davayı açma hakkı hamile aittir....
Tedavüle sunulmayan çek hakkında iptal davası açılamayacağından ve ayrıca iptal davasının çek hesabı sahibi tarafından ikame edilmesine cevaz verilmediğinden talep reddedilmelidir. HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere; 1-Talebin reddine, 2-Harç peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına, 3-Yargılama giderlerinin talep eden üzerinde bırakılmasına, 4-Gider avansından kullanılmayan kısmın karar kesinleştiğinde re'sen iadesine, Dair; gerekçeli kararın tebliği tarihinden itibaren 2 hafta içinde Samsun BAM'da istinaf yolu açık olmak üzere karar verildi. 04/03/2022 Katip ¸ Hakim ¸ 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu'nun 5'inci maddesi kapsamında e-imza ile imzalanmıştır....
Ve devamı maddeleri uyarınca keşidecisinin iptal isteminde bulunamayacağı, ayrıca boş çek yaprakları kıymetli evrak niteliğine sahip olmadığından davanın reddine karar vermek gerekmiştir....
Ve devamı maddeleri uyarınca keşidecisinin iptal isteminde bulunamayacağı, ayrıca boş çek yaprakları kıymetli evrak niteliğine sahip olmadığından davanın reddine karar vermek gerekmiştir....
Çek iptali davalarına ilişkin özel hüküm niteliğinde bulunan 6102 sayılı TTK'nin gerek 758. maddesi ve gerekse de 763. maddesinde, çek iptali davalarında, yargılama konusu olup elden çıktığı ileri sürülen çekin kimin elinde olduğunun bilinmesi veya davanın görüldüğü mahkemeye üçüncü bir kişi tarafından ibrazı suretiyle bilinir hale gelmesi halinde, iptal talebinde bulunan kişiye, çeki elinde bulunduran aleyhinde görülmekte olan iptal davasından bağımsız olarak iade davası açılması amacıyla süre verileceği öngörülmektedir. Tüm bu yasa hükümlerinin birlikte değerlendirilmesi sonucunda, somut davada olduğu gibi, açılan çek iptali davasında dava konusu çekin mahkemeye ibrazı halinde, aynı davanın çeki ibraz eden kişiye karşı "hasımlı" bir dava olarak sürdürülmesi yahut çeki ibraz ile iptal isteminin reddi ve/veya alınan önleyici tedbir kararının kaldırılması yolunda talepte bulunulmasının, asli müdahale olarak kabulü mümkün değildir....
Baskı, İstanbul, 2020, s. 69 vd.; Onur Mustafa ÖNDÜL, Çek İptali, İstanbul 2019, s. 46 vd.; Özkan GÜLTEKİN, Kıymetli Evrakın Ziyaı ve İptali, 9. Baskı, Ankara, 2020, s. 109 vd.). Somut uyuşmazlıkta davalı çek keşidecisi, hakkında açılan takip kapsamında çek bedeli olan 40.000,00-TL'yi ödemiş olup, bu tutar dışındaki ferilere (faiz vs.) itiraz etmiştir. Davacı vekili 09/06/2020 tarihinde çek iptal kararını 02/03/2020 tarihinde mail yoluyla davalı çek keşidecisine gönderdiğini ve ödenmeme üzerine 10/03/2020 tarihinde Bakırköy ...... İcra Dairesinin ...... E. Sayılı dosyasıyla icra takibi başlatıldığını ifade etmektedir. Yukarıda III/1'de ifade edildiği üzere, çek iptal kararı ile keşideciden çek bedelinin ödenmesi talep edilebilecek olup, ödenmemesi halinde takip ve dava yoluna başvurulacaktır....
