ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2023/748 Esas KARAR NO : 2023/854 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 14/11/2023 KARAR TARİHİ : 16/11/2023 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Dava: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin ... ili ... ilçesinde bulunan ... Bankası (...) şube kodu (... - ...) hesap nolu ... IBAN nolu hesabına ilişkin çek defterinde bulunan ..., ..., ..., ..., ..., ... altı adet çek yapraklarının müvekkilinin elinde kaybolduğunu çek yapraklarının kaybolduğunun fark edilmesinden sonra müvekkili tarafından ... Soruşturma sayılı dosyasında ......
Dava dilekçesi içeriğinden davaya konu çek yapraklarının boş ve imzasız olduğu, bu durumda henüz keşide edilmemiş, çek vasfında olmayan tamamen boş çek yaprağının tedavüle konmuş sayılamayacağı, bu nedenle de çek hesabı sahibi davacının zayi nedeniyle iptal davası açamayacağı, ileride ele geçirenlerce doldurulup imzalanması ve hak iddia edilmesi halinde hesap sahibinin menfi tespit davası açma hakkı olduğu, TTK'nun hükümleri açık olup, zayi nedeniyle hasımsız çek iptali davası açma hakkının hamile tanındığı, hamile tanınan bu hakkın keşideci, hatta henüz boş ve imzasız çek yaprakları olması nedeniyle keşideci sıfatı bile olmayan hesap sahibine tanımasının hukuka aykırı olacağı sonucuna varılarak çek iptali isteminin reddine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir....
ait .... ve ... nolu çek yapraklı ile ....... ait... nolu çek yapraklarının boş iken çalındığını, mağduriyetin önlenmesi için çeklere ödeme yasağı konularak çeklerin ödenmemesi için ihtiyati tedbir kararı verilmesini talep etmiştir. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ; Mahkemece, çek yapraklarının davacıya ait olması ve davacının keşideci konumunda olmasından dolayı, boş çek yapraklarının kaybedilmesi nedeniyle keşideci olan davacının çek iptali davasını açamayacağı ve çek iptali davasına özgü ödemeden men yasağı talep edemeyeceğinden talebin reddine karar vermiştir....
Çek keşidecisinin ve bu bağlamda çek hesabı sahibinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır. Bu nedenle, davacının eldeki davayı açmakta hukuki yararı yoktur. Ayrıca, çek yaprağının imzasız olarak kaybedilmesi nedeniyle de, çek parağının kıymetli evrak niteliğini kazanmamış olması nedeniyle de iptal talep etmekte hukuki yarar bulunmamaktadır. Davacı, ileride çeke dayalı alacak talep eden olursa, onlara karşı menfi tespit davası açma hakkına sahiptir. Açıklanan bu gerekçeyle, HMK'nın 353/1.b.1. maddesi uyarınca dosya üzerinden yapılan istinaf incelemesi sonucunda, davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine dair aşağıdaki hüküm kurulmuştur....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: Mahkemece, "...Talep edenin keşidecisi olduğu boş çek yapraklarının kaybolduğu iddiası ile söz konusu çeklerin iptalini talep ettiği, talep edenin çek hesabı sahibi ve keşidecisi olduğu, TTK 757 vd. maddeleri uyarınca zayi talebinin lehtar veya hamil tarafından ileri sürülebileceği, somut olayda keşideci olan talep edenin iptal talebinde bulunamayacağı, ayrıca boş olan çek yapraklarının da esasen kıymetli evrak niteliğinde bulunmadığı, kaybolan boş çek yapraklarının üçüncü kişilerce doldurularak kullanılması halinde bu durumun onlara karşı açılacak bir menfi tespit davasında ileri sürülmesi gerektiği, talep edenin iş bu talebi ileri sürme hakkı olmadığı, talebin niteliği itibariyle çekişmesiz yargı işi olduğu ve dosya üzerinden değerlendirme yapılabileceği anlaşılmakla talebin reddine...." şeklinde karar verilmiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2022/736 Esas KARAR NO : 2022/756 TALEP : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) TALEP TARİHİ : 03/11/2022 KARAR TARİHİ : 12/12/2022 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) talebine ilişkin yapılan açık yargılamanın sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: TALEP : Talep eden şirket yetkilisi dilekçesinde özetle; ... Ticaret Limited Şirketi 'nin yetkilisi olduğu, şirkete ait çek defterini 01.11.2022 tarihinde çek karnesini incelediğinde çek koçanında bir adet çek sayfasının yerinde olmadığını, sayfanın koparılarak alındığını, bu durum ile alakalı Savcılığa suç duyurusunda bulunulduğunu, ... Bankası Şubesi nezdinde 09.12.2022 ödeme tarihli 81.957,89 TL bedelli ve ... çek numaralı bir adet çek sayfasının tanımadığı kişiler tarafından piyasaya sunulması ihtimalinin olduğunu beyanla işbu çekin iptaline karar verilmesini talep etmiştir. GEREKÇE: Talep; zâyi nedeni ile çek iptali istemine ilişkindir....
Dava, TTK'nun 818/s maddesi yollaması ile çeklerde de uygulanması gereken TTK 757 ve devamı maddeleri uyarınca açılmış zayi nedeniyle çek iptali davasıdır. Davacının iptali istenen çeklerin keşidecisi olduğu, ... numaralı çek yaprağı dışındaki çek yapraklarının imzasız olduğu halde iken kaybedildiği dava dilekçesi içeriğinden açıkça anlaşılmaktadır. TTK'nun 651. maddesi gereğince; kıymetli evrakın zayi olduğu veya ziyanın ortaya çıktığı anda senet üzerinde hak sahibi olan kişi senedin iptaline karar verilmesini isteyebilir. Aynı kanunun 652. maddesine göre de; kıymetli evrakı zayi eden kimse, iptal kararı alarak hakkını senetsiz olarak da ileri sürebilir veya yeni bir senet düzenlenmesini isteyebilir. Keşidecinin senet üzerinde ileri sürebileceği bir hakkı mevcut değildir. Kaldı ki, çek iptali davası hasımsız olup, dava sonunda verilecek iptal kararı çek hamili 3. kişileri bağlamaz....
Davalı vekili, davacının elinde bulunan 50 adet çek yaprağının iade edilmediğini, çek yapraklarının çalındığını bildirmekle birlikte kıymetli evrakın zayi nedeniyle iptaline ilişkin bir mahkeme kararı sunmadığını, çek yapraklarının halen tedavülde olduğunu, çek yapraklarının bankaya sunulması halinde bankanın sorumluluk tutarını ödemekle yükümlü bulunduğu belirtilerek, davanın reddini istemiştir....
Çek keşidecisinin ve bu bağlamda çek hesabı sahibinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır. Bu nedenle, davacının eldeki davayı açmakta hukuki yararı yoktur. Ayrıca, çek yaprağının imzasız olarak kaybedilmesi nedeniyle de, çek parağının kıymetli evrak niteliğini kazanmamış olması nedeniyle de iptal talep etmekte hukuki yarar bulunmamaktadır. Davacı, ileride çeke dayalı alacak talep eden olursa, onlara karşı menfi tespit davası açma hakkına sahiptir. Açıklanan bu gerekçeyle, HMK'nın 353/1.b.1. maddesi uyarınca dosya üzerinden yapılan istinaf incelemesi sonucunda, davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine dair aşağıdaki hüküm kurulmuştur....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/165 Esas KARAR NO : 2021/264 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 15/03/2021 KARAR TARİHİ : 16/03/2021 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA: Davacı vekili mahkememize vermiş olduğu dava dilekçesi ile; müvekkil Kooperatifin mevcut yönetimi, uhdesindeki evraklar içerisinde çek yapraklarını bulamadığı bu nedenle de tasfiye işlemlerini sonuçlandıramadığı, işbu çek yapraklarının müvekkil kooperatifin eski yönetimi yedinde bulunduğu sırada çalındığı veya kaybolduğu tahsilatı mümkün olmamakla birlikte bu durum müvekkil Kooperatifin mevcut yönetimin mağduriyetine neden olduğu, İş Bankası’ nın Urla Şubesi’ nin, ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... seri nolu çeklerin iptali ve müvekkil Kooperatifin zarara uğramaması için çekler hakkında ödeme yasağı kararı verilmesine karar verilmesini...
