ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/866 KARAR NO : 2021/868 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 24/11/2021 KARAR TARİHİ : 26/11/2021 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA : Davacı vekili, dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin ... ......
Şubesinden aldığı çek yaprağından 10 tanesinin bankaya teslim edilmediğini ve yaptığı araştırma üzerine 05/01/2022 tarihi itibariyle söz konusu çek yapraklarının zayi olduğunu öğrendiğini, ... Bankası .... Şubesi, .... müşteri numaralı hesabından kendisine verilen ..., ..., ..., ....,....,.... hesap ve çek numaralı boş çek yapraklarının zayi olduğunu beyanla TTK 82. maddesi gereğince banka istendiğinde müvekkili şirketin ibraz etmekle yükümlü olduğu söz konusu boş çek yapraklarının zayi olduğuna dair zayi belgesi verilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ VE GEREKÇE: Dava, TTK. md. 818/1-s maddesi delaleti ile 757 ve devamı maddeleri uyarınca açılmış olan boş çek yapraklarının zayi olduğundan bahisle iptalleri talebinden ibarettir. 6102 Sayılı TTK'nın Madde 757/1.maddesinde; "İradesi dışında poliçe elinden çıkan kişi, ödeme veya hamilin yerleşim yerindeki Asliye Ticaret Mahkemesinden, muhatabın poliçeyi ödemekten menedilmesini isteyebilir....
Menfi tespit davalarında kural olarak ispat yükü alacaklıya ait olup, alacak ilişkisi kambiyo senedinden kaynaklanıyorsa senede karşı senetle ispat kuralı gereği borçlu tarafından, aynı mahiyette bir belgeyle borçlu olunmadığının ispatlanması gerekmektedir. Davacı vekili, müvekkili ile davalının oğlu olan (dava dışı) ...'in ihtiyaçları olduğunda birbirlerine çek alıp verdiklerini, ... 'in kuzen olmaları ve aralarındaki samimiyet nedeniyle müvekkilinin işyerine ve evine rahatça girip çıktığını, daha sonra aralarının bozulduğunu, dava konusu 1.650.000,00-TL bedelli çekin de davalının oğlu ...'in müvekkili ile samimi olduğu dönemde sezdirmeden çek yapraklarının alınıp doldurularak oluşturulduğunu, bununla ilgili suç duyurusunda bulunduklarını iddia etmiştir....
Keşidecinin çek iptali davası açma hakkı yoksa da, ihtiyati tedbir niteliğindeki ödeme yasağı, keşidecinin açacağı bir istirdat veya menfi tespit davasında veya bu dava açılmadan önce bu davaların açıldığı mahkemeden istenebilir. Somut olayda dava, hasım gösterilerek açılmış bir istirdat veya menfi tespit davası değildir. Bu nedenle davacı, talebinin sadece ödemeden men yasağı konulması talebi olduğunu belirtse de açtığı bir menfi tespit veya istirdat davası bulunmadığından ödemeden men yasağı yönünde bir talepte bulunamayacaktır. Davacının talebi HMK'nın 389 ve devamı maddelerindeki ihtiyati tedbir talebi niteliğinde kabul edilse dahi çek vasfı kazanmamış söz konusu çekler için hasımsız olarak tedbir talebinde de bulunamayacağından, davanın bu gerekçelerle reddi gerekirken mahkemece, davacının keşideci olması sebebiyle davanın usulden reddine karar verilmesi yerinde olmamıştır....
Blok Bitiş No: ... olan 10 adet çek yaprağını içeren çek defterinin banka nezdinde 24.6.2022 tarihi itibarı ile tüm aramalara rağmen bulunamadığını, nihai olarak çek defterinin kaybolduğu kanaatine varılmış olup, çek defterinin ya da çek yapraklarının kötüniyetli şahıslarca ele geçirilerek kullanılması ihtimali bulunduğundan, öncelikle ödeme yasağına ilişkin ihtiyati tedbir talepleri olduğunu, yapılan tüm aramalara rağmen bulunamayan söz konusu çek defterinin/ çeklerin iptali için iş bu davayı açma zorunluluğu doğduğunu, söz konusu çek defterinin/ çeklerin 3....
Diğer yandan; boş olan çek yaprakları da, esasen kıymetli evrak niteliğinde bulunmamaktadır. Kaybolan boş çek yapraklarının, üçüncü kişilerce doldurularak kullanılması halinde bu durumun, onlara karşı açılacak bir menfi tespit davasında ileri sürülmesi gerekmektedir. Yukarıdaki açıklamalara göre somut olayda; davacı banka tarafından içinde boş çek yapraklarının bulunduğu çek koçanının kargoda kaybolduğu iddiasıyla , zayi nedeniyle çek iptalinin talep edildiği, çek koçanındaki çeklerin boş oldukları ve bu nedenle kambiyo senedi vasfını taşımadıkları, dolayısıyla boş çek yapraklarıyla ilgili 6102 sayılı TTK'nun 651. maddesine dayalı olarak iptal davası açılamayacağı (Emsal; Yargıtay 11.H.D.03/04/2018 tarih, 2016/9840 Esas- 2018/2362 Karar), ayrıca davacının hamil de olmadığı, ilk derece mahkemesince davanın reddine karar verilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmadığı anlaşılmıştır....
Bu hüküm gereğince boş çek yaprakları kıymetli evrak niteliği taşımadığından bu madde kapsamında iptali istenemeyeceği gibi çek keşidecisinin TTK'nın 818/s. maddesi gereğince, aynı kanunun 757. maddesi delaleti ile iptal davası açmaya hakkı yoktur.İptal davası açma hakkı borçlu durumunda olan keşide edene değil ancak çek üzerinde hak sahibi olan hamile aittir. Somut olayda davacı tarafın Akbank Gümüşhane Şubesi'ne ait olan çek yapraklarının rızası dışında boş halde elinden çıkmış olduğunu beyan ederek zayi olan çekkerin iptalini talep etmiştir. Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı tarafın iptalini istediği boş çek yapraklarının kıymetli evrak niteliği taşımaması, içeriği doldurularak takibe konulabilecek çekler bakımından ise davacının keşideci sıfatıyla iptal davası açma hakkı bulunmaması göz önüne alınarak davanın reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur." şeklindeki gerekçelerle davanın reddine karar verilmiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TÜRK MİLLETİ ADINA GEREKÇELİ KARAR ESAS NO : KARAR NO : HAKİM : KATİP : DAVACI : DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : KARAR TARİHİ : GEREKÇELİ KARAR TARİHİ : KARARIN MAHİYETİ : FERAGAT Mahkememizde görülmekte bulunan " Kıymetli Evrak İptali " davasının yapılan açık yargılamasının sonunda; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı dava dilekçesinde özetle; "Ticaret yapmak maksadı ile elimde bulunan ve daha öncesinde müşterilerimden ticaretlerimde kullanmak amacıyla almış olduğum aşağıda bilgileri verilen çekler rızam dışında elimden çıkmıştır. KONYA ilinde bulunduğum sırada bir çok çek yaprağı kaybolmuştur. Çek yapraklarının fazla olması nedeniyle çeklerin keşide tarihleri geldikçe çek bilgilerine vakıf olmaktayım. Akıbetini bilmediğim bir şekilde kaybolan çek yapraklarının tamamının vadesi Ocak ayı olduğunu bildiğim için aşağıda bilgileri bulunan çek yaprakları dışında kayıp başka çek yaprağı bulunmamaktadır....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2023/115 Esas KARAR NO : 2023/214 Karara DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 17/02/2023 KARAR TARİHİ : 14/03/2023 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacılar vekilinin Mahkemeye sunmuş olduğu 17/02/2023 dava dilekçesini özetle; Müvekkil şirketin ... Bankası ... Şubesinden alınan bir takım çekler keşide edilerek sözleşme kapsamında ... ...'a teminat olarak verdiklerini, sözleşme yükümlülükleri yerine geldikten sonra çekler müvekkillerine iade edilmediğini, fazlaya ilişkin müspet ve menfi zararlara karşılık talep ve dava hakları saklı kalmak kaydıyla, davanın kabulü ile müvekkillerin çeklerden dolayı borçlu olmadığının tespitinin yapılarak dava konusu çeklerin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Bahçelievler Şubesi'nden aldığı çek karnesinin çalındığını, ... seri numarasından başlayan boş çek yapraklarının bulunduğu bu çek karnesindeki ... seri nolu boş çek yaprağının doldurulduğunu, müvekkili adına sahte imza atılarak bankaya ibraz edildiğini, söz konusu hırsızlık olayı ile ilgili olarak Bakırköy CBS'na suç duyurusunda bulunulduğunu ve ... nolu evrak üzerinden soruşturmanın devam ettiğini beyanla İİK 72/2 md gereğince dava konusu çekin icraya konulmasının tedbiren durdurulmasını, müvekkilinin davalılara borçlu olmadığının tespitini ve davalıların kötü niyet tazminatı ile mahkumiyetini, yargılama gideri ile vekalet ücretinin davalılara yüklenmesini talep ve dava etmiştir. CEVAP: Davalı ...vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu çekin zayi nedeniyle iptali istemiyle ilk ciranta adına aynı vekil tarafından İstanbul 3....
